10 yıllık ‘Mem û Zîn’ davasında karar: "Kazanımsa, kazandık!"

Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, ''Mem û Zîn'' (Mem ile Zîn)  adlı tiyatro oyununun yazarı Cuma Boynukara'nın Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü hakkında açtığı dava 10 yıl sonra karara bağladı.

Van Devlet Tiyatrosu'nda 2012-2013 sezonunda sahnelenen oyunda, Boynukara'dan izin alınmadan değişiklikler yapılmıştı. Metinde "newroz" kelimesi "nevruz" olarak değiştirilmiş, Kürt şöleni Türkmen düğünü olarak sahneye yansımıştı.

Dönemin Devlet Tiyatroları Müdürü Lemi Bilgin'di.

Boynukara, 2012'de Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü hakkında, İstanbul Anadolu 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nde dava açmış ve kazanmıştı. Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, Yerel mahkemenin verdiği karara itiraz edince dosya Yargıtay'a gitmişti. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, davacı Cuma Boynukara'yı haklı buldu.

25 Mart 2021 tarihli kararda "Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılamaya ve tüm dosya kapsamına göre; davanın kısmen kabulü ile 63.600,00 TL maddi tazminatın ve 15.000,00 TL manevi tazminatın 02.10.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı taraftan tahsili ile davacıya ödenmesine" denildi.

"En verimli dönemim mahkeme koridorlarında geçti"

Cuma Boynukara, kararın tiyatro dünyası adına bir emsal olduğunu belirterek şöyle dedi:

"Tiyatro dünyası için bir yazarın izni olmaksızın yazarın eserine yapılan ekleme veya budamalar, ister sansür olarak nitelendirilsin ister hoşgörülmeyen bir şey olarak nitelendirilsin mahkeme bunu doğru bulmadı. 'Yapamazsınız' dedi.

"'Kendi aklınıza göre bir esere sansür yapamazsınız' dedi. Cuma Boynukara burada 'newroz' diye yazmışsa siz bunu aklınıza göre 'nevruz' diye değiştiremezsiniz. Bir Kürt şöleninden bahsetmiş yazar burada, siz bir Türkmen düğünü olarak değiştiremezsiniz.
"Bu emsal olur bundan sonraki davalarda. Disiplinler arası ilişkiler adına da önemlidir.

"Bunun dışında da çok yorucu bir süreçti. O zaman da newroz doğruydu şimdi de doğru. Yani doğru olan bu."

"Newroz dedirtmem!"

"Baskın kültürün diğer her şeyi yok saymasına karşı vereceğimiz bir mücadelede o kadar yalnızlaşıyorsunuz ki Kazanımsa işte kazandık.

"12 yıl başka bir şeydi. En verimli dönemim mahkeme koridorlarında geçti. Sürekli bilirkişi raporları değişti. Üç ayrı ekip bilirkişi raporu hazırladı. Bütün bilirkişi raporlarında şu çıktı karşımıza, bu yapılan eklemeler ahlaki değil. Devlet Tiyatrolarının başında Lemi Bilgin vardı. 'Siz newroz diyorsunuz, biz nevruz diyoruz Boynukara, ben newroz dedirtmem' dedi. Ben de anamın babamın dediği şeyi değiştirtmem."

"Açılım sürecine alet oldu"

"Oyunumuz açılım sürecine alet oldu. Açılımın kör topal bir ayağı olarak oyunumuz alet oldu. İtirazlar başladı. Yeni raporlar yeni raporlar tekrar Yargıtay tekrar Yargıtay... Benim oyunumun açılımla ne alakası var. Ben vicdanlı bir iş yapmak istiyorum. 

"Devlet Tiyatorlarının yönetimi değişti ve Diyarbakır Devlet Tiyatrolarında sahnelendi oyun daha sonra ve metne bağlı kalındı. Demek ki yapılıyormuş. Ne deprem oldu ne kıyamet koptu!"

(AÖ)