AİHM 10 Yıl Sonra Özgür Gündem’e Hak Verdi

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), PKK yetkililerinden Zübeyir Aydar’ın açıklamalarını yayımladığı için mahkum olan Ülkede Özgür Gündem gazetesinin yaptığı başvuruda Türkiye’yi haksız buldu.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ifade özgürlüğü hakkını düzenleyen 10. maddesinin ihlal edildiğine kanaat getiren AİHM, Türkiye’nin gazete sahibi Ali Gürbüz ve sorumlu müdürü Hasan Bayar’a mahkeme gideri dahil 3 bin 333 avro (yaklaşık 9 bin 332 TL) maddi ve manevi tazminat ödemesine hükmetti.

Temyiz edemediler, AİHM’e taşıdılar

24 Mart 2004 tarihli sayısında Aydar’ın görüşlerinin yer aldığı bir haber yayınlayan gazetenin her bir yetkilisi için 30 Mart’ta 445 TL’lik ön ödemeli para cezası çıkarılmıştı. Ödemenin yapılmaması üzerine dosya Ağır Ceza Mahkemesi’ne taşınmış, bu kez iki şikayetçi, Terörle Mücadele Kanunu’nun (TMK) 6/2 maddesi uyarınca 440 TL ödemeye mahkum edilmişti. 

Ali Gürbüz ve Hasan Bayar, kararı temyiz etmek istedilerse de, ceza miktarı 2 bin TL’yi aşmadığından ve bu nedenle temyiz yolu kapalı olduğundan dosya mahkumiyetle kapanmıştı.

Anayasa Mahkemesi’nin 26 Kasım 2009 tarihinde TMK’da “gazete sahipleri”ne atıf yapan düzenlemeyi iptal etmesi üzerine yerel mahkeme de, 24 Şubat 2010 tarihinde gazete sahibi Gürbüz ile ilgili cezayı iptal etmişti. Buna karşın başvurucular, haklılıklarını kanıtlamak için başvuracak makam bulamadıkları, bu yolla ifade özgürlüğü haklarının çiğnendiğini savunarak dosyalarını AİHM’e taşımışlardı.

Türkiye’ye verilen ilk ceza değil

26 Mart 2014’te de AİHM, Ülkede Özgür Gündem gazetesinin sorumlu yazı işleri müdürü Hasan Bayar hakkında aynı iddiayla açılan sekiz ayrı ceza davası nedeniyle Türkiye’yi 10. maddeyi ihlal etmekten mahkum etmişti.

Son üç ayda 28 bin 800 avro mahkumiyet

BİA Medya Gözlem Raporu'na göre AİHM, Ekim-Kasım-Aralık 2014 döneminde Türkiye’yi ifade özgürlüğünü ihlal etmek ve bu dosyalarda adil yargılama yapmamaktan toplam 28 bin 800 avro (yaklaşık 83 bin 520 TL) maddi ve manevi tazminat ödemeye mahkum etti (EÖ).