Almanya | Muhafazakarlar dirense de, çifte vatandaşlık gerçekleşiyor

Fotoğraf: Muhafazakar Başbakan Merkel "döner" keserken/WSJ

Almanya'da iktidardaki üçlü koalisyonda büyük ortak Sosyal Demokratlar (SPD) adına vatandaşlık reformunun yasama meclisinden geçmesinden sorumlu milletvekili Hakan Demir, muhalefetteki muhafazakarların sert eleştirilerine rağmen, çifte vatandaşlığı kapsayan yasanın 2023'ün ilk yarısında geçeceğinden çok umutlu. 

Demir, ülkedeki nispeten eğitimli göçmenlere seslenen İngilizce The Local'e verdiği demeçte ne muhalefetteki muhafazakarların sert söylemlerinin ne de iktidardaki Hür Demokratların (FDP) kimi ikircikli üyelerinin uzun zamandır beklenen vatandaşlık reformu yasasasının geçmesini engellemelerinin söz konusu olabileceğini söyledi.

Çifte vatandaşlık önerisi ve tepkiler 

Üç koalisyon partisinin simge renkleri (yeşil, sarı, kırmızı) dolayısıyla "trafik ışığı" olarak nitelenen Federal Hükümetin Ekim'de hem çifte vatandaşlık önündeki engel ve. kısıtları kaldıracağını bildirmesi, hem de Almanya'da yaşamakta olanların vatandaşlık başvurusunda bulunmaları için ülkede oturmaları gereken süreyi kısaltacağını duyurmasından sonra, yabnacı uyruklular için umutlu bir bekleyiş başlamıştı. 

TIKLAYIN- Almanya | Herkes için, daha kısa sürede çifte vatandaşlık hakkı

Ancak Kasım sonrasında, yasa tasarısının ayrıntıları belirmeye başladıkça federal hükümetin planları kimi gazetelerin başyazarları ve muhafazakar Hıristiyan Demokratlar (CDU) arasında güçlü tepkilerle karşılaştı. 

CDU milletvekili Ariturel Hack, Federal Meclis'te yaptığı konuşmada "Koalisyonun çifte vatandaşlık planları yanlış, tehlikeli ve durdurulmaları gerekiyor" derken, partisi "trafik ışığı" koalisyonunun bileşeni olan Hür Demokrat Parti (FDP) Genel Sekreteri Bijan Djir-Sarai, yasadışı göçle mücadelede "ilerleme kaydedilmediği" için "henüz vatandaşlık yasasını basitleştirmenin zamanı[nın gelmediğini]" söyledi. Bu, tutum uluslararası kamuoyunda FDP'nin desteğini çekeceğine dair korkuları körükledi.

Öte yandan, CDU'nun 1999'daki çifte vatandaşlık yasası oylamalarında yaptığı gibi, Meclis'in üst kanadı Bundesrat'ta (Eyaletler Meclisi) çifte vatandaşlığı engelleyeceğinden duyulan kaygılar da artmaya başladı. 

Demir: "İki senaryo da
gerçekçi değil"

SPD Milletvekili Hakan Demir Vatandaşlık Reformu Tasarısının federal Meclis'teki üç raportöründen biri

Ancak koalisyonun vatandaşlık reformu yasa tasarısının Sosyal Demokrat (SPD) parlamento raportörü Hakan Demir, The Local'a verdiği demeçte, telaşa yer olmadığını ve koalisyonun tasarının arkasında durmaya devam ettiğini söylüyor. 

Demir, FDP'nin  sorununun "esas olarak zamanlama" olduğunun altını çiziyor. Demir The Local'e koalisyonun bu çerçevede önce Almanya'daki göçmenler ve mülteciler için ikamet ve çalışma haklarıyla ilgili iki yasa çıkaracağını söyledi. Vatandaşlık reformu yasası bunlar tamamlandıktan sonra meclisten geçirilecek. Demir, "Artık, zamanlamayla ilgili bir sorun kalmadı," diyor.

Demir, vatandaşlık reformunun başlangıçta varsayıldığı gibi Mart değil, Haziran 2023 sonundan önce geçmesinin beklendiğini söyledi. Demir, Şansölye Olaf Scholz kabinesinin Ocak veya Şubat'ta Federal Meclis'e göndermeden öneriyi onaylayacağını ve her hükümet ortağından bir milletvekilinin yasanın Federal Meclis ve İçişleri Komitesi'nden geçmesinden sorumlu olacağının konuşulduğunu aktarıyor. Buna göre yasa büyük olasılıkla SPD'den Demir, Yeşiller'den Filiz Polat ve FDP'den Stephan Thomae'ye emanet edilecek.

Demir, üç raportörün de birbirleriyle çok yakın bağları olduğunu söylüyor: "Hepimiz bu yasaya ve 2023'te onu meclisten geçirmeye kendimizi adadık."

Muhafazakarların vatandaşlık
reformunu engelleyecek oyları yok

Tüm  yasalarda olduğu gibi, vatandaşlık reformunun, Bundestag'ı geçtikten sonra Almanya yasama organının üst kanadı olan  federal eyaletlerin temsilcilerinden oluşan Bundesrat'tan da geçmesi gerekiyor. CDU 1999'da, teklif Bundestag'dan (Federal Meclis) çoğunlukla geçmesine  karşın Bundesrat'taki çoğunluğunu yasayı bloke etmek için kullanmıştı. 

Ancak Demir, bu kez durumun farklı olduğunu söylüyor.

"Muhafazakar CDU ve CSU, 30 yılı aşkın bir zamandır yasayla ilgili böyle bir sorun yaşıyor. 1990'ların sonunda da aynı tartışmaları yapıyorduk ve pozisyonları değişmedi" diyor Demir.

Ancak, Demir, Muhafazakarların Bundesrat'a temsilci yollayan birçok eyaletteki koalisyon hükümetlerinin bileşeni olmalarına karşın, üst mecliste 1999'daki ölçüde güçlü olmadığını söylüyor.

CDU ve CSU'nun şu anda Bundesrat'ta 20'den az oyu var, ancak bu kadarı, Bundesrat'ın karmaşık oy kullanma şekli nedeniyle bazen, bazı  yasaları engellemek için yeterli olsa da, Demir, bu kadarının yeni vatandaşlık yasasını veto etmek için yeterli olmadığını söylüyor. Vatandaşlık reformunu veto etmek için 35 açık "hayır'"oyu gerekecek. CDU ve CSU'nun ise bu kadar oyu yok.

Demir, "Bu, Bundesrat'ın söyleyecek hiçbir şeyi olmadığı anlamına gelmiyor. Ancak Federal Meclis'te bu yasayı durdurmak için 69 üzerinden 35 oya ihtiyacınız var" diyor. "Diğer tarafın şu anda 35 'hayır' oyuna ihtiyacı var, ama bunlara sahip değiller. Kolayca geçeceğini umuyorum."

Vatandaşlık reformu

▶ Gündemdeki reform tasarısı, AB vatandaşı olmayanların yanı sıra AB vatandaşları için de çifte vatandaşlığa izin vercek. Halen, Almanya yasalarına göre, şu anda AB üyesi olmayan ülke uyruğundakilerin vatandaşlığa kabul edilmesi ve istisnalar dışında AB üyesi olmayan bir ülke vatandaşlığa kabul edilen Almanya vatandaşlarının çifte vatandaşlığına izin verilmiyor. 

▶ Almanya vatandaşı olmak için bekleme süresi sekiz yıllık ikametten beş yıla indiriliyor. İyi Almanca konuşma becerisine sahip insanlar - B2 testini geçenler- bekleme sürelerini altı yıla kadar indirebiliyorlardı. Trafik ışığı hükümeti bu süreyi üç yıla indirmeyi planlıyor. Ancak buna karşılık daha yüksek bir Almanca düzeyi istiyor. Hızlı yoldan gitmek isteyenler, yeni plana göre, ancak C1 Almanca sınavını geçebilirlerse üç yıldan sonra vatandaşlık elde edebilecekler. 

▶ Almanya'da yabancı anne-babadan doğan çocuklar, bu anne-babalarının Almanya'da en az beş yıl boyunca yasal olarak ikamet etmesi halinde Almanya vatandaşlığı alabilecekler. 67 yaş ve yukarısı için de dil testleri kaldırılacak. 

(AEK)