Anayasa'da Üçüncü Gün: Üç Madde Daha Meclis'ten Geçti

Anayasa değişikliklerinin görüşüldüğü oturumlarda üç madde daha Meclis'te kabul edildi.

Dün (21 Nisan) saat 11:00'de başlayan görüşmeler geceyarısı sonrasına dek sürdü. Toplu sözleşme, grev hakkı ve lokavt, siyasi partilerin kapatılmasıyla ilgili maddelerdeki değişiklikler görüşüldü.

Meclis bugün saat 11:00'de toplanıyor ve görüşmelere deva ediyor.

Toplu sözleşme

Teklifin 6. maddesinin oylamasına 408 milletvekili katıldı. 336 kabul, 70 ret oyu kullandı; 1 oy geçersiz sayıldı, 1 oy da boş çıktı.

Maddeyle, Anayasanın 53. maddesinin kenar başlığı ''Toplu İş Sözleşmesi ve Toplu Sözleşme'' şeklinde değiştiriliyor. Memurlar ve diğer kamu görevlileri, toplu sözleşme hakkına sahip olacak. Toplu sözleşme yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde taraflar Uzlaştırma Kuruluna başvurabilecek. Uzlaşma Kurulu kararları, kesin ve toplu sözleşme hükmünde olacak.

Toplu sözleşme hakkının kapsamı, istisnaları, toplu sözleşmeden yararlanacaklar, toplu sözleşmenin yapılma şekli, usulü ve yürürlüğü, toplu sözleşme hükümlerinin emeklilere yansıtılması, Uzlaştırma Kurulunun teşkili, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar kanunla düzenlenecek.

Grev hakkı ve lokavt

Teklifin 7. maddesinin oylamasına 408 milletvekili katıldı. 335 kabul, 69 ret, 3 çekimser oy kullanıldı, 1 oy da boş çıktı.

Maddeyle, Anayasa'nın "Grev Hakkı ve Lokavt" başlıklı 54. maddesinde değişiklik yapılıyor. Grev esnasında greve katılan işçilerin ve sendikanın kasıtlı veya kusurlu hareketleri sonucu grev uygulanan iş yerinde sebep oldukları maddi zarardan sendika sorumlu tutulamayacak. Siyasi amaçlı grev ve lokavt, dayanışma grevi ve lokavtı, genel grev ve lokavt, iş yeri işgali, iş yavaşlatma, verim düşürme ve diğer direnişlere ilişkin yasaklar kaldırılıyor.

Parti kapatma

Teklifin 8. maddesinin oylamasına 414 milletvekili katıldı. 337 kabul, 72 ret, 5 çekimser oy kullanıldı.

Daha önceki oylamalara katılmayan ve oylama sırasında salonda bulunmayan BDP'li milletvekillerinden bazıları bu maddenin oylamasına katıldı. Pervin Buldan, Sebahat Tuncel, Ayla Akat Ata, Hamit Geylani ve Bengi Yıldız oy kullandı.

Maddeyle, Anayasa'nın, ''Siyasi Partilerin Uyacakları Esaslar'' başlıklı 69. maddesi değiştiriliyor. Buna göre, siyasi partilerin mali denetimi Sayıştay tarafından yapılacak.

Siyasi partiler hakkında kapatma davası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın talebi üzerine, TBMM'de grubu bulunan her siyasi partinin 5'er üyeyle temsil edildiği komisyonun üye tam sayısının üçte 2 çoğunluğu ve gizli oyla vereceği izin üzerine açılacak dava sonucunda Anayasa Mahkemesince kesin olarak karara bağlanacak.

Komisyona TBMM Başkanı Başkanlık edecek ancak, oy kullanamayacak. Komisyonun kararları, yargı denetimi dışında olacak. İzin talebinin Meclis'e ulaşmasından itibaren 30 gün içinde komisyon oluşturulacak ve komisyon kararını izin talebinin Meclise ulaşmasından itibaren en geç 60 gün içinde verecek. Meclisteki siyasi parti gruplarınca izin talebiyle ilgili görüşme yapılamayacak, karar alınamayacak.

Anayasa Mahkemesi, bu kapsamda, kapatma yerine dava konusu fiillerin ağırlığına göre ilgili partinin devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına karar verebilecek. Devlet yardımından yoksun bırakılma, bağlı olduğu kapatma davasının ve kararının usulüne tabi olacak ve tek başına dava konusu yapılamayacak.

Anayasa Mahkemesinde görülen parti kapatma davasında TBMM çalışmalarındaki oy ve sözler, ileri sürülen düşünceler ile idarenin eylem ve işlemleri partinin odak olup olmadığının tespitinde gözetilemeyecek.

Partinin kapatılması durumunda kapatmaya beyan ve faaliyetleriyle neden olan üyeler için daha önce 5 yıl olan siyasi yasak süresi 3 yıla indirilecek.

Siyasi partiler ile ilgili ''temelli kapatma'' değil, ''kapatma'' kararı verilecek. Kapatmanın önündeki ''temelli'' sözcüğü kaldırılacak. (TK)