Arjantin'de halk ekonominin "kuralsızlaştırılması"na karşı ayakta

Arjantin'de yeni Başkan Javier Milei'nin, sermayeyi sınırlayan bütün yasaları kaldırır ve kamu harcamalarını kısıtlarken emekçilere "kemer sıkma" önlemleri dayatan "şok karar"larına karşı halk protestoları ikinci günde de sürdü. 

Arjantin'de 'liberter' Milei'nin güvenlik gösterisi

20 Aralık 2023

Tencere ve tavalar sokaklarda

Milei'nin Perşembe günü ekonomiyi "kuralsızlaştırma"yı (deregülasyon) amaçlayan "reform planı"nı açıklamasının ardından, Çarşamba günü başlayan protestolar Perşembe gecesi Başkent Buenos Aires ve başta Cordoba eyaleti olmak üzere diğer büyük eyalet ve kentlerde devam etti. Halk, Tandil, Chascomús, Rosario, Mendoza, San Carlos de Bariloche'de de "Cacerolazo" denilen tencere-tavalı protesto gösterileriyle sokaklara döküldü. 

Başkent Buenos Aires'te köşebaşlarında toplanan göstericiler protestolarını Ulusal Kongre binası önüne taşıdılar. Polis bina girişinde aldığı önlemlerle yetinerek göstericileri dağıtmaya yönelik müdahalelerden kaçındı. 

Ulusal Kongre binası önünde süren protestolar

Buenos Aires'in Núñez, Palermo, Flores, Constitución ve diğer semtlerinde bir araya gelen topluluklar da hükümetin yeni "gösteri yasakları" protokolüne aldırmaksızın caddelerde yürüyüşe geçtiler. Polisin müdahaleden kaçınması dolayısıyla protestolar çatışmasız sona erdi. 

Ancak Cordoba eyaletinde göstericilerle güvenlik güçleri arasında birkaç kez tekrarlanan çatışmalarda polis halka saldırarak göstericilere biber gazı sıktı ve en az beş göstericinin göz altına alındığı bildirildi.

Milei'nin kararnamesi

Cumhurbaşkanı Milei, yayınladığı "reform" kararnamesiyle 300'ü aşkın yasa ve yönetmelikte değişiklik yapmayı ya da mevcut mevzuatı iptali hedefliyor. Bunun ötesinde kongre onayı gerektiren değişiklikler için de kongreye bir dizi yasa tasarısı sunacağı bildiriliyor. 

Çarşamba günü açıklanan yasa değişiklikleriyle kiraları düzenleyen ve kamu iktisadi kuruluşlarının özelleştirilmesini önleyen kurallar yürürlükten kaldırılmıştı.  

Milei ayrıca, "gerçek işlerin yaratılma sürecini kolaylaştırmak amacıyla iş yasalarının modernleştirilmesi" gerekçesiyle turizm, uydu internet hizmetleri, ilaç sanayisi, şarap üretimini ve dış ticareti etkileyen emekçiler aleyhine bir dizi düzenlemeyi de yürürlüğe soktu. 

Tepkiler genişliyor 

Muhalefetin dağınıklığına karşın Milei'nin planlarına karşıtlık yayılıyor. Perşembe günü, tanınmış politikacılar da planlara karşı olduklarını açıkladılar ve Kongre'yi değişiklikler için harekete geçmeye çağırdılar. 

Usul gereğince Başkanlık Kararnamesi'nin Temsilciler Meclisi ve Senato'dan gelen milletvekillerinden oluşan ortak komite tarafından 10 gün içinde değerlendirilerek oylanması gerekiyor. Ülkenin Anayasa hukuku uzmanları, kararnamenin iptali için hem Temsilciler Meclisi hem Senato tarafından reddedilmesi gerektiğini hatırlatıyor. 

Arjantin'in en etkili sendikal kuruluşlarından  Genel İş Konfederasyonu (CGT), kararnamenin yüksek mahkemeye taşınması talebiyle gelecek Çarşamba günü bir yürüyüş düzenleneceğini duyurdu. 

Perşembe sabahı yayımlanan başkanlık kararnamesinin iptaline yönelik bir başvuru dosyası yolda. Asociación Civil Observatorio del Derecho a la Ciudad (Kent Hakları Sivil Gözlem Kuruluşu) kararnamenin anayasaya aykırı olduğunu ileri sürüyor. Bunu başka hukuksal itirazların da izlemesi  bekleniyor.

(AEK)