Avrupa Komisyonu Apple'a neden 1.8 milyar dolarlık ceza kesti?

Avrupa Komisyonu geçtiğimiz günlerde Spotify’ın şikayeti sonucu Apple’a 1.8 milyar dolarlık bir ceza kesti.

Teknoloji devi şirket, Komisyon ile karşı karşıya geldiği ilk ceza ödemesi olan bu davaya itirazda bulundu. Fakat nedir bu şikayetin sebebi?

2019’da Spotify’ın ortaya attığı bir iddia sonucu olarak açılan davanın konusunu; Apple’ın şu ana kadar kendi uygulamaları dışındaki ödeme yöntemleri ile platformlara abonelik konusunda kullanıcılarını yeteri kadar, bazen de hiç bilgilendirmemesi.

Spotify, bu tutumun uygun fiyatlı veya farklı içeriklere sahip uygulamaların öne çıkarılmasını engellediğini ve kullanıcıların Apple ürünleri dışında hiçbir içeriğe yönlendirilmediğini iddia ediyor.

Avrupa Komisyonu ise bu ortaya atılan iddialar ile tekelleşmeyi ve oluşturulan rekabet önleyici anlayışı araştırmak üzere Apple ürünleri üzerinde araştırma yaptı.

Araştırma süreci boyunca destek aldığı ajanslardan birisi de Dutch Antitrust Agency (Hollanda Tekelleşme Ajansı). Ajans, geçmişte de ortaya koymuş olduğu araştırmalarla Apple’ın farklı kategorilerde aynı tutumda olduğunu kanıtladı.

Spotfy’in şikayeti üzerinden Avrupa Birliği Tekelleşme Komisyonu Başkanı Margrethe Vestager; “Bu 10 yıl içerisinde Apple sektör içerindeki pozisyonunu farklı uygulamalar üzerinde haksız rekabet yaratarak oluşturdu. Bunu da Apple ürün ekosistemi dışındaki uygulama geliştiricilerinin elinden, farklı alternatifler hakkında bilgilendirme haklarını alarak sağladı” dedi.

Fakat Apple geçtiğimiz Pazartesi günü Komisyonun kararına itiraz etti. Ortada hiçbir geçerli kanıt  bulunmadığını söyleyen Apple, sektörün büyüyen gelişen ve rekabetçi bir ortam olduğunun unutulduğunu ve gerçekliklerin dışında değerlendirmeler olduğunu vurguladı.

Apple, soruşturma süreci boyunca Spotify’ın merkezinin İsveç Stokholm bulunması nedeniyle 65 kere görüşme gerçekleştirdiğini fakat aynı imkan ve şartların kendilerini sunulmadığını iddia etti. Dünyada en fazla kullanıcıya sahip olan müzik uygulaması olan Spotify’ın kendilerine App Store üzerinden yapılan abonelik işlemleri için komisyon ödemesi yapılmadığını ve aslında odaklanılması gereken noktaların bunlar olduğunu da ekledi.

Ceza, Komisyonun günümüze kadar Google davalarından sonra kesmiş olduğu en yüksek tutar olarak kayıtlara geçti. Google’a geçtiğimiz 10 yıl içerisinde 8.25 milyar dolarlık ceza uygulaması kararı almış olan Komisyon diğer “büyük teknoloji” markalarına farklı ceza kesimlerine hazırlanıyor. Milyar dolarlık görülmesi beklenen bu davalar ise ilerleyen günlerde netlik kazanacak.

Cezaya karşı Spotify ise ‘başarıya kavuşmuş olmasına rağmen’ sektör içerisindeki ‘kirli’ etmenler temizlenene kadar durmayacaklarını açıkladı.

Bu davanın doğru sonuçlanmasından mutluluk duyduğunu belirten Spotify yetkilileri, farklı marketlerdeki uygulama geliştiricilerin önündeki engelleri kaldırmak için çalışacaklarını söyledi.

Apple, cezasını ödeme yükümlülüğü dışında bir daha bu tür problemler ile karşılaşmamak için ‘tek tık ile ödeme’ özelliklerini diğer uygulama servislerine açabileceğini belirtti. Bu yeni tutumun Avrupa Komisyonu tarafından kabul edileceği düşünülüyor.

Bu tarz girişimlerin Apple’ın uzun yıllar boyunca kurmuş olduğu ve yıkılamaz gibi görülen imkansızlıklar duvarını yıkma girişimleri olarak değerlendirmek gerekiyor.

Ürün ekosistemleri içerisinde sağlanmaya çalışan stabilite başka bir noktada bir uygulama geliştiricinin ününe engeller seriyor. Bu yaptırımların ise bu tarz sektör içerisinde dominant olan şirketlere ders niteliğinde olması ve engelleyici tutumlarından caydırıcı olması umut ediliyor.

(CÖ/HA)