Barış Akademisyeni Altınel'den istinaf mahkemesine çağrı

“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisine imza atan akademisyenlerden Lyon-1 Üniversitesi’nden Doç. Dr. Tuna Altınel, "terör örgütü propagandası" suçlamasıyla yargılandığı davadan beraatinin ardından pasaportunu alamadığını ve bu nedenle de "çalışma ve seyahat hakkının ihlal edildiğini" söyledi.

Altınel, dava dosyasına ilişkin paylaştığı bilgi notunda, hakkında verilen beraat kararına savcının itirazının ardından istinaf sürecinin sürüncemede bırakıldığını dile getirerek, mahkeme kararı kesinleşmediği gerekçesiyle pasaportunu alamadığını aktardı.

“Pasaportuna el kondu”

Altınel dava sürecine ve sonrasındaki hak kayıplarına ilişkin şu bilgileri paylaştı:

“Tuna Altınel 1996'dan beri Fransa Claude Bernard Lyon-1 Üniversitesi'nin matematik bölümünde öğretim üyesi. 12 Nisan 2019 akşamından beriyse Türkiye'de zorunlu iskana tabi... 21 Şubat 2019 tarihinde Türkiye gibi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin imzacısı olan Fransa'nın Lyon şehrinde, yasal bir derneğin düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında valilik izniyle düzenlediği bir etkinliğe katkıda bulunmuştu, bu yüzden pasaportuna el kondu.

“Etkinlik Cizre'de 2016 yılının ocak sonu ve şubat başında 3 binanın bodrum katlarına sığınan korunmasız insanların katledilmesini hatırlatmak, Türkiye'de terörle savaş adına işlenen ağır insan hakları ihlallerine dikkat çekmek amacını taşıyordu.

“Yurtdışı yasağı konulmadı”

“11 Mayıs 2019 tarihinde tutuklandı ve hakkında terör örgütü üyeliğinden dava açıldı. Balıkesir L Tipi Kapalı Cezaevi'nde geçen 80 günlük cezaevi deneyimi 30 Temmuz 2019'da hakkında açılan davanın ilk celsesinde, herhangi bir yurtdışı yasağı konulmadan tahliye edilmesiyle sonuçlandı.

“Bunun üzerine 2019 eylülünde Balıkesir Valiliği'ne yaptığı pasaport başvurusu beraat etmesi durumunda yeniden inceleneceği belirtilerek fiilen reddedildi. Bu hukuksuzluğa karşı avukatı Meriç Eyüboğlu'yla birlikte Balıkesir 2. İdare Mahkemesi'nde yürütmeyi durdurma davası açtı.

“İstinaf sessizliğe gömüldü”

“Tutuklanmasına neden olan davanın 15 Kasım 2019 tarihindeki 2. celsesinde suçlama maddesi terör örgütü propagandası olarak değiştirildi. Davanın 24 Ocak 2020'deki 3. celsesinde beraat etti. Gerekçeli kararın açıklanmasının ardından savcı karara itiraz etti. Böylece, beraatin kesinleşmemiş olması sağlandı.

“Ardından Bursa Bölge Mahkemesi 2. Ceza Dairesi'nin sorumluluğunda istinaf süreci başladı. Şubat ayı avukat itiraz dilekçesini de içeren çeşitli belgelerin karşılıklı iletilmesiyle geçti. Mart ayında Corona geldi, o gün bugündür de gitmedi.

“İstinaf mahkemesi duruşma olmaksızın dosya üzerinden karar verebilecekken sessizliğe gömüldü. İdari mahkemedeki davaysa işleyişi ağırlaştırmaktan başka bir işlevi olmayan ara kararlarla herhangi bir somut sonuca varmadan ağır aksak devam etti.

“İstinafa mektuplar gönderildi”

“Duruşmaları çeşitli uluslararası kurum ve kuruluşlar, mesleki dernekler, bilim insanlarının hak örgütleri izledi. Altınel'in üniversitesi, Fransa'nın tüm üniversite rektörlerinin oluşturduğu Conférence des Présidents d'Université1 (CPU), Fransa Matematik Derneği (SMF), Amerikan Matematik Derneği (AMS), Committee of Conc erned Scientists2 (CCS) bu gözlemciler arasında yer aldı.

“Altınel'in beraatini adaletin doğal bir tecellisi olarak gören bu kurum ve kuruluşlar savcının itirazı ve bunu izleyen istinaf sürecinin uzaması, Altınel'in anayasal hakkı olan çalışma ve seyahat özgürlüğünün ihlal edilmesi için hukuki bir kılıf olarak kullanılması karşısında şaşkınlık ve tepkilerini gizlemediler. Mayıs ayından itibaren istinaf mahkemesine mektuplar göndermeye başladılar.

“Bu mektuplarda ortak tema Altınel'in herhangi bir suç işlememiş ve beraat etmişken akademisyenlik mesleğini yapmaktan alıkonulması oldu.

“Anayasal hakları ihlal edilmektedir”

“Tuna Altınel Türkiye'deki birçok insan hakları savunucusu, akademisyen ve aktiviste dayatılan bir hak ihlali sürecinin içine hapsedilmiştir. Beraat etmiş olmasına rağmen davaya ilişkin hiçbir neden-sonuç ilişkisi içermeyen bir itirazla davası istinafa taşınarak beraatinin kesinleşmesinin önüne geçilmiştir.

“Bu belirsizlik pasaport başvurularına olumlu yanıt vermeyi geciktirmek için kullanılmakta, hukuki yollardan tıkanıklığı açma girişimleri dosyaların mahkemeler ve devlet daireleri arasında gidip geldiği bir kısır döngü içinde boğulmaya çalışılmaktadır.

“Türkiye'de sıkça görüldüğü üzere, adil yargılanma hakkına saygı duyuluyormuş görüntüsü altında Altınel'in anayasal hakları olan çalışma ve seyahat özgürlükleri ihlal edilmektedir.” 

Ne olmuştu?

Lyon-1 Üniversitesi Matematik Bölümünden Doç. Dr. Tuna Altınel, Fransa'da gerçekleşmiş bir konferans gerekçe gösterilerek 11 Mayıs günü Balıkesir'de tutuklandı.

Altınel, 10 Mayıs'ta pasaportu üzerindeki tahdite dair bilgi almak için Balıkesir Nüfus Müdürlüğü'ne gitmiş, aynı gün gözaltına alınmıştı.

Savcılığın tutuklama istemiyle adliyeye sevki ardından nöbetçi hakimliğin kararıyla tutuklanarak Kepsut L Tipi Cezaevi'ne gönderildi.

Soruşturma kapsamında Altınel'e Lyon'da katıldığı konferans nedeniyle "terör örgütü propagandası yapmak" suçlaması yöneltilmişti. Söz konusu panelde Altınel, eski HDP milletvekili Faysal Sarıyıldız'ın konuşmalarını Türkçe'den Fransızca'ya tercüme etmişti.

Balıkesir 2. Ağır Ceza Mahkemesi, 30 Temmuz'daki ilk duruşmada, 81 gündür tutuklu olan barış akademisyeni Doç. Dr. Tuna Altınel'in adli kontrol tedbiri uygulanmaksızın tahliyesine karar verdi. Ancak Altınel'in el konulan pasaportu yasal bir dayanak olmadığı halde kendisine henüz teslim edilmedi.

(TP)