Çocuk Askerlerle İlgili Tarihi Karar

Uluslararası Af Örgütü bir açıklama yaparak Kongo Vatanseverler Birliği'nin (UPC) başkanı ve partinin silahlı kanadı Kongo'nun Bağımsızlığı için Yurtsever Kuvvetler'in (FPLC) başkomutanı Thomas Lubanga Dyilo'nun silahlı çatışmada çocukları kullandığı için suçlu bulunmasına dikkat çekti.

Af Örgütü bu durumun Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) dünyanın en ağır suçlarını işleyenlerini bile, soykırım, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları konusunda adalete teslim edebileceğini göstermiş olduğunu" bildirdi.

UCM Thomas Lubanga Dyilo'yu, 2002-2003 arasında, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Ituri bölgesinde silahlı çatışma yaşandığı sırada, 15 yaşını doldurmamış çocukları FPLC'ye kaydettiği ve askere aldığı için yargıladı.

Gelecek haftalarda Lubanga'ya ceza verilmesi ve mağdurlara tazminat ödenmesi için bir duruşma daha yapılacak. Karara 30 gün içinde itiraz edilebilecek.

UCM'nin etkisi

Uluslararası Af Örgütü Hukuk ve Politikalar Programı Direktörü Michael Bochenek konuyu değerlendirirken kararın çocukları savaş alanlarında ve bu alanların dışında kullanarak korkunç suçlar işleyenlerin "es vermesini" sağlayacak nitelikte olduğunu belirtti.

Bochenek UCM'nin kararının bir başka yönüne de dikkat çekti. Uluslararası hukuka göre suç olmasına rağmen ulusal yetkililerin bu tip suçları araştırmamasının bu tip suçları işleyenlere bir tür dokunulmazlık verdiğini anlatan Bochenek verilen kararın "bu insanları adalete teslim etmek için UCM'nin devreye girebileceğini" gösterdiğini söyledi.

Diğer suçlar, başka mağdurlar

Bochenek UCM Başsavcılığı'nın da sınırlı soruşturma stratejisini değiştirmesi gerektiğini ifade etti.

Uluslararası Af Örgütü UCM Başsavcısının bazı suçların takibini gerçekleştirmemesinden dolayı hayal kırıklığı içinde olduğunu bildirdi. Af Örgütü'nün kastettiği suçlar arasında Lubanga yönetimindeki FPLC'nin işlediği kaçırılan kız çocuklarına, kadın askerlere ve diğer sivillere yönelik cinsel taciz gibi diğer suçlar bulunuyor.

Af Örgütü'nün açıklamasında bu durumun "potansiyel olarak daha birçok mağdurun adalete ve tazminata erişimini engellediğine" değinildi.

FPLC aralarında çocukların kaçırılması ve asker olarak kullanılmasının da olduğu sayısız insan hakları ihlaline de karıştı.

Uzun mahkeme süresi

Uluslararası Af Örgütü davaların görülme sürecinin uzunluğunun da gözden geçirilmesi gerektiğini dile getirdi.

UCM Lubanga'ya yöneltilen suçlamaları 29 Ocak 2007'de doğrulamış, ancak mahkeme 26 Ocak 2009'da başlamıştı. Başsavcılığın savunmaya bilgi verme sebebiyle yargıçlar dava iki kez ertelenmişti. Thomas Lubanga Dyilo 17 Mart 2006'da, UCM arama emri ile tutuklanan ilk kişi olmuştu.

Çocukların Kongolu ve yabancı silahlı gruplar tarafından askere alınması ve silahlı çatışmalarda kullanılması bugün bile hala Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde devam ediyor. Kongo ulusal ordusu da bugüne kadar çocuk asker kullandı. (YY)

UCM tarafından aranan diğer kişilerin isimlerine ve açıklamanın tam metnine ulaşmak için tıklayınız.