Denizli Büyükşehir Belediyesi kasasında para olmasına rağmen vergi borcunu ödememiş

31 Mart’ta Denizli Büyükşehir Belediyesini kazanan CHP adayı Bülent Nuri Çavuşoğlu, görevi devraldığı Osman Zolan (AKP) döneminden kalan borç miktarını bir afiş hazırlatarak belediye binasına astırdı.

Tabloya göre Denizli Büyükşehir Belediyesi’nin borcu 11 milyar 130 milyon TL. Tutarın 58 milyon 187 bin TL’lik kısmı vergi borcu.

Sayıştay, Kasım 2023’de yayımladığı 'Denizli Büyükşehir Belediyesi 2022 Denetim Raporu'nda belediyenin vergi borcuna ayrı başlık açtı. Rapora göre belediye kasasında yeterli nakit bulunmasına rağmen vergi borçlarını zamanında ödemedi.

Borca gecikme faizi uygulandığını belirten Sayıştay bunu kamu zararı olarak nitelendirdi. “Gecikme faizi kasıt, kusur ya da ihmal neticesinde ödenmek durumunda kalınıyorsa, ödenen tutar bir fazla ödeme niteliğinde olacağından kamu zararı olarak nitelendirilebilecektir” dedi:

Kurumun banka hesaplarında yeterli varlığı bulunmasına, genel giderler ile personel giderlerinin rahatlıkla karşılanmasına ve çok sayıda yatırım harcaması için düzenli ödeme yapılmasına karşılık asli bir kamu alacağı olan ve tüm kamu hizmetlerinin finansmanı için temel bir kaynak durumunda olan, aynı zamanda yine belediyelerin merkezi idareden aldığı payın da kendisini oluşturan vergi ödemelerinin zamanında yapılmadığı, bunun yerine vergi borçlarının biriktirilerek belirli periyotlar halinde hazineye taşınmaz devri yapmak suretiyle ödeme yapıldığı görülmüştür.

Vergi borcu zamanında ödenmediği için sonradan yapılan ödemeler sırasında Kurum gecikme zammına da maruz kalmakta ve olması gerekenden daha fazla tutarda ödeme yapmaktadır.

...

Kurumun, vergi borçlarını ve diğer yükümlülüklerini vadesinde ödemeye yetecek düzeyde menkul varlıkları bulunmasına rağmen taşınmaz devri yapılacağı gerekçesiyle vadesi gelmiş vergi borçlarını ödememesi hem hazinenin vergi gelirlerini zamanında tahsil edememesine hem de gecikme zammı nedeniyle Kurumun fazladan ödeme yapmasına neden olmaktadır. Her iki taraf için de kamu yararına uygun olmayan bu uygulamanın sona erdirilmesi ve mali imkanlar elverdiği ölçüde vergi borçlarının zamanında ödenmesinin sağlanması gerekmektedir.

...

Kurumun özel hukuk işlemlerinden doğan ticari borcu değil, kamu hizmetlerinin yürütülmesinde en temel ve asli kaynak olan vergi borcudur. Dolayısıyla olayın diğer tarafı kamu maliyesi yani devlet hazinesidir. Her ne kadar Kurum bir kamu kuruluşu olsa da, vergi borcunun zamanında ödenmemesi nedeniyle kamu maliyesince katlanılan külfet Kurum lehine oluşan kamu yararından çok daha fazladır. Zira Kurum belirli bir alan için kamu hizmeti üretirken hazine tarafından toplanan vergiler tüm ülke için kamu hizmeti üretilmesinde kullanılmaktadır.

Kamu kurumları, hukuk düzeninin korunmasında ve vatandaşlar ile özel kuruluşların yasalara uygun davranmasında örnek olması gereken kurumlardır. Kamu kurumları faaliyet alanlarında işlem tesis ederken temel saikleri karlılık değil kanunlar ile usul ve esaslara uyum olması gerekmektedir. Bu nedenle karlı oldğu yaklaşımıyla vergi borcunun kasıtlı olarak ertelenmesi bir kamu kurumu için uygun görünmemektedir.

Belediye hizmetlerinin yürütülmesinde kaynakların son derece sınırlı ve bazen yetersiz olduğu bir gerçektir. Ancak hizmetlerin devamını sağlamanın yolu diğer bir kamu alacağı olan vergilerin ödenmemesi değil kaynak verimliliğinin sağlanabilmesidir. Bu uygulamanın daha da yaygınlaşması halinde kamu mali dengesinin olumsuz etkilenmesi riski de söz konusu olabilecektir.

Sonuç olarak mevcut uygulama Kurum için karlı da olsa açıklanan nedenlerden dolayı vergi borçlarının zamanında ödenmesinin son derece önemli olduğu değerlendirilmektedir.

(HA)