DGMde Kaybeden Emek Gazetesi AİHMde Kazandı

Türkiye, "ifade özgürlüğü" ve "adil yargılanma" hakları ihlal edildiği için AİHM'e başvuran Ergin'e maddi ve manevi tazminat olarak 14 bin Euro, Keskin'e manevi tazminat olarak 4 bin Euro, her iki gazete yetkilisine de mahkeme masrafı karşılığında 11 bin 500 Euro ödeyecek.

"Tahrik" davalarına hapis eleştirildi

AİHM, oybirliğiyle dün (Perşembe) aldığı kararında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 10 ve 6/1 maddelerinin ihlal edildiğini e karar verdiği kararında, İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi'nin (DGM) 2 Eylül 1997 ile 4 Haziran 1998 tarihleri arasında gazetecilerle ilgili aldığı mahkumiyet kararlarını eleştirdi.

İlk önce Müdür Ergin'e açılan davaları ele alan AİHM, 2 Eylül 1997, 15 Ocak 1998, 19 Mart 1998, 26 Mart 1998 ve 4 Haziran 1998 tarihli nüshalarında çıkan yazılar nedeniyle gazeteciye "bölge farklılığı gözetilerek kin ve düşmanlığa tahrik" iddiasıyla beş ceza davası açıldığını gözönüne aldı.

Yazılardan ikisi, hükümetin Kürt Sorununa yaklaşımını eleştirirken, biri güvenlik kuvvetlerine ciddi suçlamalar yöneltiyordu. Diğer iki yazılardan ilki ise, başka bir gazetede Newroz Bayramı'nın eleştirilmesine karşı yazıldı; diğeriyse, bir gazetenin ülkenin güneydoğusuna yatırım yapılması ile ilgili başlattığı kampanya ve "hükümetin Kürt Halkına asimilasyon uygulamasını" eleştiriyordu.

Bu yargılamaların sonunda Ergin, 1998'de verilen kararlarda, iki kez 20 ay hapse, bir kez 6 ay hapse ve bir kez de iki yıl hapis ve para cezasına mahkum edildi.

"Şiddet içermeyen haberlere hapis haksız"

Ergin ile gazete sahibi Keskin'e açılan davaları inceleyen AİHM, 20 Eylül ve 2 Kasım 1997'de yayımlanan haberlerde gazetecilere, Terörle Mücadele Yasası'nın (TMY) 6/1 maddesinde düzenlenen "Terörle mücadele görevli kişilerin terör örgütlerine hedef gösterilmesi" iddiasıyla çok sayıda dava açıldığını açıklayarak, Ergin'in "ırk ve bölge farklılığına dayalı kin ve düşmanlığa tahrik"ten de yargılandığını hatırlattı.

Haberlerden birinin Karadeniz bölgesine yeni bir Komutan atanmasından sonra alınan kararları işlediğini, diğerinin de Cumhuriyetin kuruluş etkinlikleri, yeni tip cezaevlerinin kurulmasını ve sendikalı işçilerin tutuklanmasını eleştirdiğini bildiren AİHM, gazetecilerin 1998'de para cezasına çarptırıldıklarını belirtti.

Tüm bu davaları değerlendiren Strasbourg mahkemesi, verilen cezaları haklı çıkaracak yeterlilikte bir durum yaşanmadığını bildirerek, cezaları "orantısız" buldu. Davaların DGM'lerde görülmüş olmasını ise AİHM, bağımsız ve tarafsız bir mahkemede yargılanma hakkının bir ihlali olduğuna karar verdi.

AİHM nedir?

AİHM, Avrupa Konseyine üye devletlerce 1959'da Fransa'nın Strasbourg kentinde kuruldu. Mahkeme, 1950'de kabul edilen Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne ilişlin insan hakları ihlal iddialarını inceliyor.

1 Kasım 1998'den beri başvuruları tam gün ele alan mahkeme, olağan şekilde başvuruların kabul edilebilirlik veya esastan incelemelerini yedi yargıçlı dairelerde, istisnai olarak da, 17 yargıçlı Büyük Dairelerde yapıyor. Kararların yerine getirilip getirilmediğinin takibi Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nce yerine getiriliyor.(EÖ)