DİSK: İlk Vergi Dilimi 18 Bin Değil 38 Bin TL Olmalıydı

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı 2019 Gelir Vergisi Genel Tebliği üzerine basın açıklaması yayınladı.

DİSK Yönetim Kurulu adına Genel Başkan Arzu Çerkezoğlu’nun yaptığı açıklamada, Türkiye’nin en adaletsiz vergi sistemlerinden birine sahip olduğu ve vergilerin dörtte üçünün ücretliler ve tüketiciler tarafından ödendiği ifade edildi.

DİSK tarafından yapılan araştırmalara göre varılan sonuçlar şöyle:

- Yıl içinde işçilerin geliri toplam 18 bin TL’yi aştığında yüzde 20 vergi ödeyecekler.

- Asgari ücretliler ağustos ayında yüzde 20’lik vergi dilimine girecek.

- İlk vergi dilimi olması gereken düzeyin yarısından daha düşük.

Grafik: En Düşük Vergi Dilimi-Olması Gereken En Düşük Vergi Dilimi (2002-2018)

En düşük gelir vergisi dilimi 18 bin TL

Tebliğe göre yüzde 15’lik vergiye tabi en düşük gelir vergisi dilimi 18 bin TL olarak saptandı. Böylece ilk vergi dilimi yüzde 21,6 oranında artmış oldu. Asgari ücretin yüzde 26 oranında artması nedeniyle ilk vergi dilimi artışı düşük kaldı.

Böylece ücretliler geçen yıla göre daha erken yüzde 20’lik ikinci vergi dilimine tabi olacak. Asgari ücretli çalışanlar ağustos ayından itibaren 20’lik ikinci dilime girecek. Brüt ücreti 3500 TL olan bir çalışan haziran ayında yüzde 20 vergi dilimine girecek.

Hükümetin ilk vergi dilimi tutarını düşük tutması nedeniyle çalışanlar mayıs veya haziran ayından itibaren yüzde 20’lik vergi dilimine girecek ve daha fazla vergi ödeyecek. Net ücretler düşecek ve ücret artışlarının önemli bir bölümü vergi artışı ile geri alınacak.

Vergi dilimi artışı enflasyondan düşük tutuluyor

DİSK Araştırma Dairesi (DİSK-AR) hesaplamasına göre AKP hükümetleri ilk vergi dilimi artışını yıllardır enflasyon ve milli gelir artışından daha düşük tutuyor. AKP iktidara gelmeden önce 2002 yılında en düşük vergi dilimi 3800 TL idi.

3 bin 800 TL vergi dilimi kişi başına milli gelir kadar artırılsaydı (enflasyon ve reel milli gelir artışı oranında) ilk vergi diliminin 2019 yılında en az 37 bin 700 bin TL olacaktı. Buna göre 2019 yılında ilk vergi dilimi yaklaşık 20 bin TL daha düşük hesaplanmış oldu.

2002’deki düzey korunsaydı işçiler yıl içinde gelirleri 37 bin 700 TL’ye ulaştığında yüzde 20’lik vergi dilimine girecekti. Şu anki düzene göre 18 bin TL’nin üzerindeki gelir yüzde 20 oranından vergilendirilecek.

Böylece 37 bin 705 TL gelirden 5 bin 655 TL vergi alınması gerekirken 6 bin 641 TL vergi alınmış olacak. Yani işçiler 986 TL daha fazla vergi ödeyecek. Brüt ücreti 3 bin 100 TL civarında olan bir işçi 986 TL daha fazla vergi öderken, brüt ücret arttıkça vergi daha da artacak.

Grafik: DİSK

İlk vergi dilimi 2002 yılında kişi başına milli gelirin yüzde 70’i iken bu oran 2019 yılında yüzde 33’e geriledi. Bir diğer ifadeyle 2002’de 100 olan ilk vergi dilimi 2019 yılında 48’e düşmüş oldu.

DİSK, çalışanların vergi yükünün artmaması için vergi dilimleri en az enflasyon ve milli gelir artış oranında (kişi başına milli gelir artışı oranında) artırılması gerektiği düşüncesinde.

Açıklamada asgari ücretin tümüyle vergiden muaf olması ve asgari ücret sonrası ilk vergi dilimine uygulanacak oranın yüzde 10 olması gerektiği ifade edildi. (OI/HK)