Elektrik Mühendislerinden “Yeni Yönetmelik” Çağrısı
Ankara’da 11 Haziran 2020 Perşembe günü etkili olan sağanak yağmurda; Yenimahalle İlçesi’nde bulunan kadın kuaförü dükkânının su altında kaldığını görerek eşyalarını kurtarmak isteyen Barış Canmercan elektrik akımına kapılarak yaşamını yitirdi.
TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesi olarak konuyla ilgili kamuoyuna kaçak akım rölelerinin ve denetimlerin hayati önemini belirtmek amacıyla açıklama yaptı.
Açıklaman önemli noktalar şöyle:
*Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesi Teknik Görevlilerinin olayın meydana geldiği Bozkaya Sokak’ta bulunan iş yeri ve bina çevresinde yaptıkları genel incelemede; binadaki elektrik tesisatının eski olduğu ve kullanılamayacak derecede kötü durumda olduğu görülmüştür.
*Elektrik kaynaklı çarpılmaları önlemek için hayat koruma amaçlı kullanılan artık akım anahtarının piyasadaki adı ile kaçak akım rölelerinin tesisatlarda bulunmaması veya fonksiyonlarını yerine getirmemesi sonucu bu tarz felaketler yaşanmaktadır.
*İş yerinin kapalı tutulması nedeniyle detaylı inceleme mümkün olmamıştır. Su baskını sırasında suyun elektrik prizi seviyesine ulaştığı ancak devre kesicilerin işlevini yerine getirmemesi nedeniyle ne yazık ki elektrik akımına kapılan vatandaşımızın olay yerinde vefat ettiği görülmüştür.
*Uygun Elektrik Tesisatı ve Uygun Kaçak Akım Röleleri Hayat Kurtarabilir
*Ülkemizde iş kazalarında elektrikle temas önemli bir risk oluşturmaktadır. Kaçak akım rölesi seçimi yaparken öncelikle kaçak akım rölesinin yapılan işe ve işletmeye uygun özelliklerde olması sağlanmalıdır.
*Güvenilir markalardan gerekli standartları taşıyan kaçak akım röleleri kullanılmalıdır. Kaçak akım rölesi seçiminde öncelik fiyattan ziyade kalite ve güvenilirlik olmalıdır.
*Binalarda ve işletmelerde can ve mal güvenliği açısından topraklamaların da Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’ne göre yapılması ve senelik kontrollerinin aksatılmadan gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Özellikle eski binaların elektrik tesisatları yönetmeliklerde belirtilen standartlara uygun hale getirilmeli; eski, yıpranmış, ölüm saçan tesisatlar bir an önce denetlenerek revize edilmeli ve yenilenmelidir.
"Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği Acilen Yenilenmelidir"
*Birçok yeni yönetmelikte, hatta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın proje ve kabul yönetmeliklerinde güncel standartlar referans alınırken Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği bu anlamda günün gerisinde kalmıştır.
*Siyasi kaygılarla 1984 yılında Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği ile dönemin iktidarı tarafından “Fen Adamları” olarak tarif edilen elektrikçi, teknisyen ve teknikerlere proje üretme, elektrik iç tesisi yapımı, muayene ve kabul, işletme ve bakım gibi mühendis yetkileri verilmiştir. Bakanlık, fen adamlarına verilmiş olan bu yetkilerin olası kaybı sonucu fen adamlarının yapacağı lobiden endişe duyduğundan hiçbir güncellemeye yanaşmamaktadır.
*IEC 60364 Low-Voltage Electrical Installations Standardı harmonize doküman olarak Avrupa Birliği ülkeleri ile birlikte TSE tarafından da TS HD 60364 adıyla yayınlanmıştır. Topraklamadan, kablo seçimine, özel mahallerden, yedek enerji sistemlerine, elektrikli araç şarj istasyonlarından enerji depolama sistemlerine, UPS sistemlerinden hastane tesisatlarına kadar geniş bir yelpazede yayınlanan bu standart sürekli güncellenmekte ve yeni teknolojiler ile geçerliliğini sürdürmektedir. Ayrıca her ülke kendi koşullarına göre standardın ilgili maddelerinin uygulanması konusunda ülke koşullarına göre ekleme yapabilmektedir. Fabrikalar ve endüstriyel tesisler için son derece yetersizdir.
*Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından ivedilikle Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği TS HD 60364 standardı baz alınarak güncellenmeli, meslek odaları tarafından geçiş kılavuzları hazırlanmalı ve eğitimler verilmelidir.
*Hem elektrik kaynaklı yangınların azaltılması, hem enerji verimliliğine uygun tesisatların yapılması, hem de güncel gelişmelere cevap verebilen yeni bir Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’nin bir an önce yayınlanması gerekir. Bu konuda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bir an önce harekete geçmelidir. (EMK)
