Engelliler: Talepler Acil, Oy Kullanmak Dert

Engellilerin oy kullanmaları için bile gerekli düzenlemeler yapılmıyor. 8,5 milyon engelliye 2 milletvekili adayı var. Aktivist Güçlü, Sakatlar da örgütlenmeli diyor: Yok sayılıyoruz. Dernekler özelleştirmeye karşı; BM sözleşmesinin uygulanmalı diyor.

Nayat Karaköse

"Bir önceki seçimlerde merdiven çıkmak zorunda kaldım ve her basamakta küfrettim. Bazı seçim yerlerinde vicdan sahibi görevliler sandığı aşağı indirerek yardımcı olmuşlar ama aslında bu tutum bizi rencide ediyor, niçin başkalarına muhtaç yaşayalım ki?"

Sakatlara uygulanan ayrımcılığı ve en temel demokratik haklarını kullanmaları önündeki engelleri "Araba Aldım Kadın Oldum" kitabının yazarı, aktivist Nazmiye Güçlü bir örnekle açıklıyor.

22 Temmuz sonrası yeni meclisten talepleri bir yana, engellilerin seçimlere katılmakla, oy kullanmakla ilgili sorunları var.

Sadece iki engelli aday

Altı Nokta Körler Derneği başkanı Celal Polat, pusulalar Braille alfabesiyle basılmadığı için görme engellilerin ancak refakatçiyle oy kullanabilecek olmasını eleştiriyor. "Bu gizlilik ilkesinin ihlali demek."

Güçlü'nün aktardığı gibi, bedensel engelliler de, binaların üst katlarındaki sandıklarda oy kullanmaları istendiği için tepkili. Çoğu kamu binası engellilere uygun değil.

Dahası, siyasi partiler de engellilerin yeni oluşacak Meclis'te temsilini de önemsemedi. Türkiye'de nüfusun yüzde 12'sini oluşturan engelliler arasından sadece iki milletvekili adayı çıktı:

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) İstanbul adayı görme engelli Lokman Ayva ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) İstanbul adayı bedensel engelli Muharrem Şemsek.

"Örgütlenmek gerek"

Güçlü devam ediyor:

"Seçimlerde de yok sayılıyoruz, oysa ki milyonlarcayız ama maalesef Türkiye'de Sünni, Türk ve erkek olanlar dışındakileri dışlayan bir yapı var; farklı dili ve dinleri yaşayanlar yok sayılıyor

Güçlü, sakatların da yeterince örgütlenmediğinin ve bir baskı grubu haline gelemediğini de vurguladı.

Yasal düzenlemelere rağmen kamusal alanın sakatlara uygun düzenlenmediğini belirten Güçlü "Belediye başkanlarının sakatlarla yaşama eğitimi alması gerektiğini" belirtti.

Onun oyuysa, "tüm ezilmiş ve dışlanmışlar gibi sakatların sorunlarına yer verdiği için Baskın Oran"a.

"Özelleştirmeye hayır"

Sakatlar Derneği ve Altı Nokta Körler Derneği' nin siyasi partilerden talebi "sosyal devlet olmanın gereklerini yerine getirmeleri".

Sağlık, rehabilitasyon, eğitim hizmetlerinin özelleştirilmesi engellileri etkiliyor.

* 2022 sayılı kanundaki "muhtaçlık tanımı" derhal değiştirilmeli; işsiz engellilere en az asgari ücret kadar aylık bağlanmalı.

* Engellilere özel eğitim kurumlarının kapatılmasına son verilmeli.

* 5378 sayılı Özürlüler Kanunu ile getirilen ayrımcılık hukuku geliştirilmeli; ayrımcılığın çeşitli görünümleri tanımlanmalı; engelli haklarını izleme komiteleri kurulmalı.

* Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi yasalara geçirilmeli.

* Engelli çalışanların emekliliğe hak kazanmaları için konulmuş 16 ve 18 yıllık sürelerin azaltılması.(NK/EÜ)

Nayat Karaköse