Erdoğan beklentilerin tersine İsveç'e NATO için "yeşil ışık" yakmadı

Fotoğraf: Üçlü Daimi mekanizma toplantısı/AA

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Türkiye, Finlandiya, İsveç ve NATO heyetlerinin yer aldığı üçlü mutabakat uyarınca tesis edilen Daimi Ortak Mekanizma'nın 4. toplantısı Ankara'da yapıldı.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'ndan toplantı sonrasında yapılan açıklamada "İsveç'in Üçlü Muhtırada yer alan taahhütler bağlamında attığı adımlar[ın] ele alın[dığı]" duyuruldu.

Açıklamaya göre, "Başta, bu ülkede 1 Haziran 2023 tarihinde yürürlüğe giren yeni mevzuat olmak üzere terörizmle mücadelede alınmakta olan tedbirlerin terör örgütlerinin İsveç'teki faaliyetlerine yönelik yansımaları, somut örnekler temelinde istişare edil[di]." 

"Üçlü Muhtırada kayıtlı taahhütlerin hayata geçirilmesinde kaydedilen ilerlemenin düzeyi[nin] ele alın[dığı]" toplantıda "katılımcıların Daimi Ortak Mekanizmanın önemini vurgula[dığı] ve müteakip somut adımlar üzerinde çalışmaya devam etmek hususunda mutabık kal[dıkları]" duyuruldu. 

İletişim Başkanlığı'nın açıklamasına göre, "4 Nisan 2023 tarihinde NATO'ya katılan Finlandiya'nın, sürecin başında daimi olarak tasarlanan bu mekanizmanın toplantılarına katılmaya devam etmesi[nin] , terör örgütleriyle mücadelenin takibinin NATO üyeliğinden sonra da sürdürüleceğinin teyidi bakımından ayrıca önem taşı[dığı]" gözlendi. 

İletişim Başkanlığının açıklaması NATO çevrelerinden toplantı öncesinde yayılan beklentilerin aksine Ankara'nın İsveç'in NATO üyeliğine yönelik çekincelerinin giderildiğine ilişkin bir işaret vermedi.

Stoltenberg: "Bir miktar ilerleme"

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, 15-16 Haziran'daki NATO Savunma Bakanları Toplantısı öncesinde Brüksel'de düzenlediği basın toplantısında soruları yanıtlarken Ankara'da bugün yapılan görüşmeye kendi kabine şefinin katıldığını belirtti: "Az önce kendisiyle konuştum. Toplantının yapıcı bir atmosferde geçtiğini, bir miktar ilerleme bulunduğunu bildirdi. İsveç'in üye olarak onaylanması konusunda çalışmaya devam edeceğiz." 

AA'nın haberine göre, üyelik konusunda bir takvim sunamayacağını vurgulayan Stoltenberg, "İsveç taahhütlerini yerine getirdi." dedi.  "Anayasayı değiştirdiler, terörle mücadele yasasını sıkılaştırdılar ve Türkiye'ye silah ihracatı kısıtlamalarını kaldırdılar. İsveç'in Türkiye ile uzlaşılanlar üzerinden daha fazla ne yapılabilir meselesini konuşmasını memnuniyetle karşılıyorum.

"Örneğin; bu hafta PKK bağlantılı bir kişinin iadesi söz konusuydu. Bu hem terörle mücadele bakımından iyi hem de İsveç'in organize suçla mücadele çabaları bakımından iyi. Çünkü bu gruplar çoğunlukla birbiriyle bağlantılı. İsveç'te organize suça bulaşanlarla Türkiye'deki terör eylemlerine karışanlar sıklıkla aynı kişiler. İsveç'i en yakın zamanda üye olarak kabul etmek için çalışmaya devam edeceğiz."

Erdoğan: "11 Temmuz'da
İsveç'e izin vermeyeceğiz"

Ancak, Ankara'daki toplantı sürerken Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ve Azerbaycan ziyaretleri dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "NATO'nun terörle mücadele ayağı nerede?" diye sordu.  "NATO'nun bunu bir defa halletmesi lazım. Bunu halletmedikten sonra Vilnius'ta filan biz kalkıp da el bebek gül bebek diyemeyiz." dedi. 

Geçtiğimiz günlerde NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile İstanbul'da bir görüşme gerçekleştirdiğini anımsatan Erdoğan, "Kendisine söylediğimiz şey şu oldu," dedi: "Eğer bizim İsveç'in beklentilerine illa cevap vermemizi bekliyorsanız, her şeyden önce İsveç bu terör örgütünün yaptıklarını bir defa yok etmesi lazım."

Erdoğan gazetecilere, İsveç'ten yasa yapmasını değil "kolluk kuvvetleri"nin "teröristlere karşı" harekete geçmesini beklediklerini söyledi: "Bu anayasa işi değil, yasa işi de değil. Bu ne işi? Kolluk kuvvetleri ne işe yarar? Kolluk kuvvetlerinin yapması gereken iş, işte bunların önünü kesmektir."

"Biz Cudi'de ne yapıyorsak,
İsveç de onu yapsın"

Erdoğan İsveç'e "Cudi'de, Gabar'da, Tendürek'te, Bestler Dereler'de" yaptıklarını yapmasını önerdi.

"Bu teröristlerin inine anayasayla mı girdik, yasayla mı girdik? Yok. Zaten yasalarda da anayasalarda da kolluk kuvvetlerine verilmiş olan haklar var. Kullan bu hakları. Sen bu hakları kullanmayacaksın, bize 'Gel İsveç'i NATO'ya al' diyeceksin. NATO'nun terörle mücadele ayağı nerede?"

Erdoğan "Başdanışmanım, Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç İsveç, Finlandiya, NATO heyetiyle Daimi Ortak Mekanizma'nın dördüncü toplantısını yapacak. Onlara da şimdiden bu mesajı verecek" dedi: "'Yani Cumhurbaşkanımızın kanaati budur, kesinlikle Vilnius'ta çok daha farklı bir şey beklemeyin.'"

(AEK)