"Felsefe Yaptığınızda Çocuğun Şaşırma Yeteneğine Yaslanırsınız"

Papağanı Eflatun dahil tüm şehir uykudayken Descartes Amca'nın içine bir kurt düşer ve türlü sorular aklına gelir: 

"Çocukluğumdan beri bir sürü yanlış fikrin doğru olduğunu sanmadım mı?, İki kere iki yoksa dört etmiyor mu?, Yoksa bu koca dünya bir yalan mı?"

Bir diğer kahramanımız ise "Benim inandığım kahinler, sadece geleceği yapanlardır" diyen Immanuel Kant. Kapısını kilitleyip, kimsenin kendisini rahatsız etmesine izin vermeyen ve kılı kırk yaran Profesör Kant'ın hayatının en çılgın gününde neler oldu?

Felsefe yapıp, Atina sokaklarında herkese sorular soran Sokrates de çok kişinin öfkesini üstüne çeker. Ondan en çok nefret edenler ise bilginin ticaretini yapanlardır. 

Metis Yayınları'nın çocuk okurlar kadar yetişkinlerin de ilgisini çeken "Küçük Filozoflar" serisinin Fransız yayıncısı ve yazarlarından Jean Paul Mongin, kitapları tasarlarken en başından itibaren Sokrates öncesi filozoflardan günümüze kadar gelecek bir dizi olarak hayal etmiş. 

Jean Paul Mongin geçen hafta hem Kapadokya'daki Uluslararası Çocuk Kitapları Festivali'ne katıldı hem de İstanbul'da çocuklarla bir araya geldi. İstanbul'da bir araya geldiğimiz Mongin, bianet'in sorularını yanıtladı.

"Çocukların doğuştan filozof olduklarını düşünmüyorum"

"Çocukların doğuştan filozof olduklarını düşünmüyorum, filozof olmak ciddi bir çaba gerektirir." diyor Mongin.

"Çocukların dünyasıyla filozofların dünyası arasında benzerlik olduğu, dünyayı sorguladıkları söylenir. Aslında felsefenin pedagojikleştirilmesine yarayan bir söylemdir bu, ama bana kalırsa biraz naif kalıyor.

"Şurası doğru; felsefe yaptığınız zaman çocuğun şaşırma yeteneğine yaslanıyorsunuz. Filozofların da buna benzer bir şaşırma yetenekleri vardır.

"Tam da işte felsefe yapmaya bu şaşırmayı sorguladığımız zaman başlıyoruz.

"Doğrudur, bazen çocuklar filozofların sorduğu soruları sorarlar. Örneğin Descartes'a bakacak olursak pekâlâ bir çocuk da Descartes gibi 'Gerçekten bu dünya var mı? Yoksa bu bir rüya mı?' diye sorabilir.

"Ama felsefe, soruların aklımızdan geçmesinden ibaret değildir. Soruların doğru dürüst ifade edilmesidir."

"Felsefe, sevginin bilgeliğidir"

Dizinin amacının çocukları Platon'cu, Descartes'cı yapmak olmadığını aktarıyor, "Aksine bunların çoğulluğunu göstermek asıl amacımız."

Kitaplarda her bir filozofu felsefe ustası olarak da sunmayı amaçlamadıklarını, daha ziyade felsefenin birliğini göstermeyi düşündüklerini belirtiyor Mongin.

"Yani her bir filozofun kendi özgünlüğü içinde felsefenin bir parçası olduğunu göstermek mesele. 

"Felsefenin birliğine ve bütünlüğüne giden yolun çoğalmasının önemli olduğunu düşünüyorum. Bu çokluğun içinde birliğe giden bir hat çizmek istiyoruz.

Tabi ki bir yandan da çocuklarla felsefe yapmanın pedagojik bakımdan bariz yararları olduğunu da vurguluyor. 

"Felsefe bir sevgi meselesidir. Felsefenin Yunanca'daki kökü bilgeliği sevmektir ama sadece bilgeliğin sevgisi değildir felsefe. Aynı zamanda sevginin bilgeliğidir."

"Birbirimizle konuşmamızı sağlıyor"

Çocuklarla felsefe yapmanın, çocuklara felsefe kitapları okutmanın faydalarını sıralarken de şunları söylüyor:

"Mesela yeni kelimeler öğrenmelerine, sözlü anlatım kabiliyetlerinin, eleştirel düşüncenin geliştirilmesine ve her şeyden önce çatışmaların şiddet yerine müzakere ve iletişimle çözülmesine katkı sunuyor." 

Farklı ülkelerde çocuklarla felsefe atölyeleri düzenliyor Mongin. Hatta yedi, sekiz yıl önce küçük bir kız çocuğundan bir mektup aldığını anlatıyor. "Küçük kız Immanuel Kant ile evlenmek istediğini yazmış. Çok hoş bir mektuptu, bütün diziyi çok sevdiğini anlatmış."

"Her şeyden önce farklı kültürlerden gelmemize rağmen felsefe sayesinde biz, birbirimizle konuşabilmiş oluyoruz."  

(AÖ)

*27 kitaptan oluşan "Küçük Filozoflar" dizisinden 24 kitap Metis tarafından yayınlandı. "Küçük Filozoflar" dizisinde Kant, Descartes, Sokrates, Lao-Tzu, Marx, Leibniz, Ricoeur, Einstein, Diyojen ve başka filozofların hikâyeleri anlatılıyor. 9-14 yaş arası çocuklar için uygun.