Fransa | Emeklilik yaşı 64'e, halk yeniden sokaklara çıktı

Fransa'da muhalefet, hükümeti düşürmek için gereken 287 oyu bulamayınca, emeklilik yaşını 64'e çıkartan yasa tasarısını Ulusal Meclis'ten oylama olmadan geçiren Başbakan Élisabeth Borne güven oylamasından kıl payı kurtuldu. 

Merkezci muhalefet milletvekillerince talep edilen güven oylamasında hükümetin çekilmesi yönünde 278 oy kullanıldı. Hükümetin düşmesi için Ulusal Meclis üyelerinin yarısından bir fazlası olan 287 oy gerekiyordu. 

Marine Le Pen'in aşırı sağcı Ulusal Birlik partisince verilen ikinci güvensizlik önergesi de gerekli desteğe ulaşamayarak düştü.

Halk yeniden sokaklarda

Pazartesi günü akim kalan güven oylamalarının ardından Paris'te protestocular ve çevik kuvvet polisi arasındaki gerilim yeni protesto ve çatışmalara yol açtı. 

Paris'in merkezinde uzun zamandır toplanmayan çöpleri ateşe veren protestocuların eylemleri sürerken, Bordo'da da eylemcilerin sokaklara çıktıkları haberleri gelmeye başladı. "Macron istifa" sloganları atan gençler çöp bidonlarını ateşe verdiler.

Gelen haberlere göre Fransa'nın çeşitli ilçe ve kentlerinde gösteriler sürüyor. Paris'teyse en az 70 kişi göz altında, çeşitli bölgelerde çöp bidonları ve sokak mobilyaları ateşe verildi.

Hafta sonu da Paris'te ve bütün Fransa'da Sarı Yelekliler'in 2018'deki akaryakıt zamlarına yönelik protestolarını andıran güçlü protestolarla geçmişti. Geçtiğimiz hafta ilan edilen sendikaların büyük protestosunun da Perşembe günü gerçekleşmesi bekleniyor. 

Oylamaların ardından solcu genel hizmet işçileri sendikası CGT'den yapılan açıklamada "hiçbir şey işçilerin sokağa çıkmasını önleyemez" denildi. CGT işçileri direnişi yükseltmeye ve grev ve gösterilere katılmaya çağırdı. 

Muhalefet partileri de yasalaşan tasarıya karşı Anayasa Mahkemesine başvurmaya hazırlanıyor. 

Solun direnişi 

Yeşiller Partisi ve Sosyalist Parti de dahil olmak üzere birçok sol partinin desteğini alan ve kazanma  olasılığı olan tek önergenin geçmemesi üzerine,  Ulusal Meclis'in sol kanat üyeleri, "devam" ve "sokaklarda buluşacağız" yazılı pankartlarla başbakanı istifaya çağırdılar. 

Radikal solcu Boyun Eğmeyen Fransa grubunun parlamento grubu başkanı Mathilde Panot, "Hiçbir şey çözülmedi, bu reformun geri çekilmesi için elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz" dedi.

Sosyalist Parti'den Boris Vallaud, hükümeti emeklilik reformunu "geri çekmeye" ya da "referanduma sunmaya" çağırdı.

Macron, Fransa'da yaşlanan nüfusun halen uygulanmakta olan emeklilik planını geçersizleştirdiği gerekçesiyle emeklilik yaşını yukarı çekmeyi savunsa da bu gerekçe yalnızca solu değil, Merkezci ve Cumhuriyetçileri de ikna etmiyor.

Kıl payı reddedilen güven oylaması önergesinin raportörü Merkezci Charles de Courson, hükümetin görevden alınmasının "bu ülkedeki sosyal ve siyasi krizi durdurmanın tek yolu" olduğunu söyledi.

Cumhuriyetçi Parti lideri Eric Ciotti de 49.3. Madde'ye başvurmanın "uzun yıllardır devam eden siyasi başarısızlıkların bir sonucu" 
olduğunu ve bunun "anayasada derin bir krizin" varlığının göstergesi olduğunu söyledi. Ancak güven oylamasının çözüm olduğuna inanmadığını dile getirdi 

Güven oylamasını muhalefetin kazanması durumunda Élisabeth Borne kabinesinin görevden alınması ve Başkan Emmanuel Macron'un güven oyu alacak yeni bir hükümet kurması ya da seçimleri yenileme kararı alması gerekecekti. 

Böylece, emeklilik yaşını 62'den 64'e yükselten tartışmalı yasa tasarısı, iki aydır süren tartışmalar ve sokaklara taşan isyan havasına karşın yasalaşmış oldu. 

Emeklilik yasası ve
Anayasa'nın 49.3. Maddesi

Emeklilik Reformu yasası, emeklilik süreleri ve emeklilerin haklarına yeknesaklık getirme gerekçesi ardında kazanılmış özel emeklilik avantajlarını budama, emeklilik yaşını 62'den 64'e çıkarma, yeni yasayla birlikte gelen kimi avantajlarınsa geriye dönük olarak işlememesi türünden önlemlerle emeklilerin kazanımlarını ortadan kaldırdığı için aylardır süren protestoları körüklüyordu.

Fransa Anayasası'nın 49.3. Maddesi parlamentoda yasama sürecinin tıkandığı durumlarda hükümete, gündeme getirdiği yasa tasarısını parlamentonun alt kanadı Ulusal Meclis'te oylamadan yasalaştırma yetkisi veriyor. Buna karşılık muhalefet milletvekillerinin de 24 saat geçmeden hükümete karşı güven oylaması isteme hakkı doğuyor. Ancak, bunun için Ulusal Meclis üyelerinin en az onda birinin bu talebi desteklemesi gerekiyor. Fransa Ulusal Meclisi 577 üyeden oluşuyor.

Fransa Anayasası'na General Charles de Gaulle'ün Başkanlığındaki 5. Cumhuriyet döneminde 1954'te sokulan Madde, yürütmeyi kriz dönemlerinde yasama karşısında tahkim etmeyi amaçlıyor ve anti-demokratik karakteri dolayısıyla sert eleştirilere hedef oluyor.

23 Mart'ta büyük protesto

Başbakan Élisabeth Borne'un geçtiğimiz Perşembe tasarıyı oylamadan geçirmek üzere Anayasa'nın 49. 3. Maddesi'ni işletmesi üzerine gece patlak veren protestolar Cuma günü de sürmüş ve ülkenin en büyük sekiz sendika konfederasyonu bir günlük seferberlik ilan etmişti.

Genel hizmet işçileri sendikası CGT sözcüsü Catherine Perret, geçtiğimiz perşembe sekiz sendika adına yaptığı açıklamada hafta sonu yerel sendika mitingleri ve ardından 23 Mart'ta da büyük seferberlik çağrısından bulunmuştu. 

(AEK)