G20 Liderler Zirvesi öncesi Biden ve Xi’den ilk yüz yüze görüşme

* Fotoğraflar: Anadolu Ajansı (AA) & Video ekran görüntüsü

17. G20 Liderler Zirvesi, Endonezya'nın Bali adasında yarın (15 Kasım) başlayacak. İki gün sürecek zirve, bu yıl Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hariç dünyanın en büyük 19 ekonomisine sahip ülkelerin liderlerini ve Avrupa Birliği'nden (AB) üst düzey isimleri bir araya getirecek.

Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, beraberindeki heyetle beraber bu sabah Bali'ye vardı.

Erdoğan'a Bali'de eşi Emine Erdoğan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ve AKP Sözcüsü Ömer Çelik eşlik ediyor.

Erdoğan, zirve öncesinde Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo ile bir araya gelirken iki ülke arasında, savunma sanayii, teknoloji, ormancılık, çevre ve kalkınma alanlarında işbirliğini içeren 5 anlaşma imzalandı.

"İlişkileri yükseltmeyi umuyoruz"

Öte yandan, ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping de G20 için gittikleri Bali'de bugün bir araya geldi.

Bu görüşme, Biden'ın Ocak 2021'de ABD Başkanı olmasından bu yana iki lider arasında gerçekleştirilen ilk görüşme olma özelliği taşıyor.

BREAKING: Joe Biden and Xi Jinping meet ahead of the G-20 summit in Bali, the first in-person talks between the leaders of the US and China since before the Covid-19 pandemic https://t.co/5LMD7NXTK1 pic.twitter.com/6pgU5rKXHY

— Bloomberg Asia (@BloombergAsia) November 14, 2022

İngiltere'nin The Guardian gazetesinin aktardığına göre, Xi ile el sıkıştıktan sonra kısa bir konuşma yapan Biden, kendisinin ve Xi'nin uluslarına "farklılıklarını yönetebileceklerini" ve karşılıklı işbirliği alanlarını tespit edebileceklerini gösterme sorumlulukları olduğunu söyledi.

Xi de yaptığı kısa konuşmada Biden ile ilişkilerini "yükseltmeyi" umduğunu, "içten ve derinlikli bir görüş alışverişi yapmaya hazır olduğunu" kaydetti.

Beyaz Saray'dan açıklama

Biden ve Xi'nin görüşmesinin ardından Beyaz Saray'dan görüşmeye ilişkin yazılı bir açıklama yapıldı. Açıklamada ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın Çin'i ziyaret edeceği duyuruldu.

İki liderin birçok konuda öncelikleri ve niyetlerini dile getirdiği "samimi" bir görüşme yaptığına işaret edilen Beyaz Saray açıklamasında, "Başkan Biden, ülke içinde güç kaynaklarına yatırım yapmak ve dünyada ortak ve müttefikleriyle iş birliği içinde olmak dahil, ABD'nin Çin ile güçlü bir şekilde rekabet etmeyi sürdüreceğini vurguladı" ifadesine yer verildi.

Açıklamada özetle şöyle dendi:

"Biden, Tayvan konusunda tek Çin politikasının değişmediğini ve herhangi bir tarafça statükonun tek taraflı değiştirilmesine karşı çıktığını ve Tayvan Boğazı'ndaki barış ve istikrarın sürdürülmesinin tüm dünyanın çıkarına olduğunu belirtti. Biden, Çin'in Tayvan'a karşı artan saldırganlığına karşı çıktığını ve bunun bölgede ve Tayvan Boğazı'nda barış ve istikrarın altını oyduğunu, küresel refahı tehlikeye attığını dile getirdi.

"Biden ayrıca, Çin'in, hem Amerikan hem de dünya genelindeki çalışanlara ve ailelere zarar veren piyasa dışı ekonomik eylemleri hakkındaki endişesini belirtti. Biden ayrıca, Çin'de tutuklu bulunan ya da ülkeden çıkış yasağı getirilen Amerikan vatandaşlarının meselelerinin çözümünün de kendisi için bir öncelik olduğunu söyledi."

İki liderin gündeminde ne vardı?

Bugünkü görüşmede, iki liderin Tayvan, insan hakları, ekonomik rekabet, Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle başlayan savaş, Rusya'ya karşı tutum ve Kuzey Kore konularını ele alması, gerilim kaynağı olan anlaşmazlıklarda "kırmızı çizgilerini" ortaya koyması bekleniyordu.

Liderler, daha önce her ikisinin de başkan yardımcısı olarak mevkidaş olduğu dönemde yüz yüze görüşmelerde bulunmuştu. Ancak taraflar, Biden'ın geçen yılın başında göreve başlamasından bu yana yalnızca iki kez çevrimiçi ve bir kez de telefonda görüşürken hiç bir araya gelmemişti.

Xi, COVID-19 salgınının başlamasının ardından yaklaşık 2,5 yıl boyunca yurtdışı ziyaretlerine ara vermiş ve yüz yüze diplomasiden kaçınmıştı.

Xi, ilk kez temmuzda Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo'yu Pekin'de ağırlamış, ilk yurtdışı ziyaretini ise eylülde Kazakistan'a yapmış, ardından Özbekistan'a geçerek Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi'ne katılmıştı.

"Lavrov, hastaneye kaldırılmadı"

Öte yandan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin yerine ülkeyi G20'de temsil edecek olan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Bali'de hastaneye kaldırıldığı iddialarının ardından Rusya'dan açıklama geldi.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova, Lavrov'un G20 Zirvesi için gittiği Endonezya'da hastaneye kaldırıldığı yönündeki haberleri yalanladı.

G20 hakkında

G20, başlıca "gelişmiş" ülkeler ile önemi ve ağırlığı artmakta olan yükselen ekonomilerin küresel ekonomik karar alma süreçlerinde daha fazla temsil edilmesi ve uluslararası mali sistemin daha istikrarlı bir yapıya kavuşturulması amacıyla, 1997'deki Asya ve 1998'deki Rusya krizlerinin ardından 1999 yılında Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları düzeyinde oluşturulmuş, aşağıdaki üyelerden oluşan bir platformdur:

Avrupa: Türkiye, İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya, Rusya Federasyonu ve Avrupa Birliği (AB) Komisyonu

Amerika: ABD, Kanada, Meksika, Arjantin, Brezilya

Asya-Pasifik: ÇHC, Hindistan, Japonya, Güney Kore, Endonezya ve Avustralya

Afrika: Güney Afrika

Orta Doğu: Suudi Arabistan

Dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 85'ini, ticaretinin yüzde 75'ini ve nüfusunun 2/3'ünü temsil eden G20, farklı kıtalardan gelişmiş ve yükselen ekonomileri aynı platformda bir araya getiriyor. 2008 yılında meydana gelen küresel krizin ardından G20 Liderler düzeyinde toplanmaya başlamıştır. (SD)