"Gökkuşağı bayrağı ne zaman yasaklandı?"

* Fotoğraf: Pembe Hayat Derneği.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Rektörlüğü, 26 Temmuz'da ODTÜ Stadyumu'nda düzenlenen mezuniyet töreninde LGBTİ+ bayrağı taşıyan ve açan öğrencilere açılan disiplin soruşturması kapsamında dün (12 Eylül) iki, bugün ise üç öğrenci savunmasını verdi.

Öğrencilere, savunmaları kapsamında en çok ve sık sorulan soru "LGBT flamasını okula kim soktu?" oldu.

Öğrencilerin avukatı ve üniversitelerde LGBTİ+ alanında ayrımcılık, şiddet, nefretle mücadele eden; bütün üniversiteliler için özgür ve güvenli alanlar kurmayı amaçlayan ÜniKuir'in Hukuki Danışmanı S. Duygu Çildoğan, bianet'e disiplin soruşturmaları ile ilgili bilgi verdi.

E-mail'le gelen yasaklar

Söz konusu disiplin soruşturmalarının yasal bir dayanağı olmadığını söyleyen Çildoğan, süreci şöyle anlattı:

"ODTÜ Rektörlüğü, Anayasaya aykırı disiplin soruşturmalarını neredeyse alışkanlık haline getirdi. 2019'dan bu yana attığı e-mail'lerle Onur Yürüyüşlerini de yasaklamaya çalışıyor. Bu hukuksuz yasaklamalara karşı davalarımızı açtık ve iptal kararları aldık. 

"Mezuniyet töreni sürecinde de yine bir e-mail attı Rektörlük ve 'Türk Bayrağı, yabancı öğrencilerin ülkelerinin bayrakları ve ODTÜ flaması' dışında bir bayrak taşınamayacağını söyledi.

"Bu bildirimin yasal bir dayanağı yok ve zaten Anayasaya da aykırı. Anayasanın 26 ve 34. maddesine ve 2911 Sayılı Kanuna aykırı. Anayasa'nın 34. Maddesi, fikirlerin barışçıl bir şekilde ortaya konulabilmesi için toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkını güvence altına almıştır. 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu da 'herkesin önceden izin almaksızın, silahsız ve saldırısız olarak toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahip olduğu' hükmünü içerir.

"Bugün şort giymenizi istemiyorum"

"Yasaları yok sayan ODTÜ Rektörlüğü, öğrencilere başka bir e-mail atıp 'Bugün şort giymenizi istemiyorum,' diyebilir ve bunu da bir kılıfına uydurabilir. Ortadaki hukuksuzluğu anlamanız için bu örneği veriyorum.

"İfade özgürlüğü kapsamında ele alabileceğimiz haklarımız sadece Anayasayla değil, uluslararası sözleşmelerle de korunuyor. Haliyle rektörün bir maille istediği her şeyi yasaklaması ve disiplin soruşturması konusu haline getirilmesi mümkün değil demeyeyim, bu hukuksuzluk sarmalında mümkün; ancak dayanaksız. Tek dayanağı şu: İnsanları bezdirmek. Bugün üç, yarın beş kişiye soruşturma açayım ki, bir daha buna kalkışmasınlar, diyor Rektörlük.

"Mezun olacak insanları bu soruşturmalarla baskılıyorlar. Şu anda o öğrencilerin bütünlemeleri, sınavları, işe başvuru süreçleri var. Ancak bunlarla uğraşmak yerine soruşturmalarla uğraşıyorlar. Soruşturmalara atanan soruşturmacı da 'kayyum soruşturmacı' olabileceği için sürecin ne kadar sağlıksız işleyeceği aşikâr.

"Eylemi planladınız mı?"

"Şu an sordukları sorular dahi bu sağlıksız sürecin işaretini veriyor bize: Flamayı okula kim soktu, siz mi soktunuz, kimin soktuğunu biliyor musunuz, bu eylemi planladınız mı? Gökkuşağı bayrağı ne zaman 'yasak bir bayrak' olarak kanunda tanımlandı da bizim haberimiz yok? Bunu sormak gerekiyor. Ve evet yasal dayanağı yok bu soruşturmaların; ancak özel güvenliğinden polisine, rektörlüğünden öğrenci işleri başkanına zaten uzun süreli bir hukuksuzluk sarmalı örgütleniyor ODTÜ'de. Bu soruşturmalar sonucu ceza verilse de açılacak davalar sonucunda hukuk çerçevesinde durdurma ve iptal kararı alırız; fakat dediğim gibi en çok öğrenciler için zorlayıcı süreçler bunlar.

"Düzenlenen Onur Yürüyüşlerine de davalar açılıyor ve beraat kararı alıyoruz günün sonunda; ama bu süreçte öğrencilerin KYK burslarını kesiyorlar, yurttan atabiliyorlar. Bir de bu hukuksuzluk karşısında durmak zorunda bırakılıyorlar. 

"Biz bayağı kötülükle, hukukun ayaklar altına alınışıyla, medyayla, RTÜK'le baş etmeye çalışıyoruz. Ya bizi hedeften indirecekler ya da biz, bize yaptıklarının hukuksuz olduğunu onlara sürekli hatırlatarak hayatımıza devam edeceğiz. Bu yıpratıcı bir süreç. Çünkü bir şeyin hukuksuz olduğunu kanıtlamak da bu sürecin bir parçası."

Ne olmuştu?

ODTÜ Rektörlüğü, 20 Temmuz'da, 26 Temmuz'da düzenlenen mezuniyet törenine ilişkin ayrıntıları duyurmuştu.

Buna göre, mezuniyet töreninde "daha önce görülmemiş" güvenlik önlemleri uygulanacak ve saha içinde yürüyüş yapanlar kontrol edilecek, açılan pankartlar ve bayraklar denetlenecekti.

Mezuniyet töreninde yürüyüş yapan öğrenciler "Türk Bayrağı, yabancı öğrencilerin ülkelerinin bayrakları ve ODTÜ flaması dışında" herhangi bir bayrak taşıyamayacaktı.

Öğrenciler ise stadyumdaki mezuniyet töreninde hem LGBTİ+ hem de trans bayrağını görünür kıldı. Öğrencilerin aileleri de eyleme yoğun destek verdi.

Öğrencilerin eylemi, Yeni Şafak, Star gibi gazeteler tarafından "LGBT paçavrasıyla provokasyon" diye hedef gösterildi.

Öğrencilere ilk kez 2 Eylül'de haklarında disiplin soruşturması başlatıldığına dair tebligat gönderilmişti. 6 Eylül'de ise ikinci bir tebligat gönderildi.

(TY)