Habermas'a "eleştirel teori" içinden itiraz: "İnsanlık onuru herkese -Gazze'ye de"

Nicole Deitelhoff, Rainer Forst, Klaus Günther ve "eleştirel teori" okulunun en tanınmış şahsiyeti Jürgen Habermas'ın "Dayanışma İlkeleri" başlığıyla yayımladıkları ortak bildiri, Almanya ve bütün dünyada Frankfurt Okulu'ndan etkilenen, Habermas'la yakın düşünceleri savunan, pek çok uluslararası şahsiyeti, 94 yaşındaki filozofla karşı karşıya getirdi. 

ARALARINDA JÜRGEN HABERMAS DA VAR

Almanyalı dört akademisyen: Hamas'ın katliamı, İsrail'i misilleme yapmaya sevk etti

15 Kasım 2023

İktidar ve adalet temaları üzerine yazıları dolayısıyla "Aydınlanma filozoflarının çağdaş halefi" olarak da nitelenen Habermas ve bildirinin diğer imzacıları, İsrail'in 7 Ekim Hamas saldırılarının ardından uyguladığı askeri misillemenin "prensipte haklı" olduğunu savunmuşlar, Gazze'de akan kanın "soykırım" ile kıyaslanmasının kabul edilebilir tartışma sınırlarını aştığını söylemişlerdi. 

Bugün ABD'nin öncü akademik kuruluşlarından New School'un desteklediği Public Seminar websitesinde yayımlanan aralarında Eyal Weizman, Adam Tooze, Samuel Moyn, Amia Srinivasan ve Nancy Fraser ile Türkiye'den akademisyenlerin de yer aldığı 107 imzalı karşı bildiri Habermas ve diğerlerinin karşısına çıktı.  

"Tarihten biliyoruz ki soykırım potansiyelinin varlığı konusunda uyarıda bulunmak, onun gerçekleşmesinden sonraki nafile kınamalardan çok daha önemlidir. Bence hâlâ buna vaktimiz var." Dayanışmada bulunmak ve insanlık onuruna saygı göstermek, bu uyarıyı dikkate almamız ve soykırım olasılığı konusundaki tartışma ve düşünce uzamını kapatmamamız gerektiği anlamına gelir. İmzacıların hepsi soykırım için hukuki standartların karşılandığı kanısında değilseler de, bunun meşru bir tartışma konusu olduğunda hepsi hemfikirdir.

Bildirinin tamamının Türkçe çevirisini ve imzacıları paylaşıyoruz.

*       *      *

İSRAİL-FİLİSTİN

“Dayanışma İlkeleri. Bir Bildiri"ye Yanıt 

İnsanlık onuru herkese 

22 Kasım, 2023 ;Public Seminar

Biz aşağıda imzası olanlar, 13 Kasım 2023'te Frankfurt, Goethe Üniversitesi "Normative Orders" araştırma merkezi web sitesinde yayımlanan Nicole Deitelhoff, Rainer Forst, Klaus Günther ve Jürgen Habermas'ın imzaladıkları "Dayanışma İlkeleri" başlıklı bildiriyi derin bir kaygıyla karşıladık.  

Biz, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrailli sivilleri öldürme ve rehin almasını kınamakta yazarlarla birlikteyiz, ve yükselen antisemitizm karşısında Almanya'da Yahudi yaşamının korunmasının yaşamsal bir ihtiyaç olduğuna tamamen katılıyoruz. Aynı zamanda bildirinin bu pozisyonları "Almanya Federal Cumhuriyeti'nin demokratik ethosu"nun merkezi bir parçası olan tüm insanlar için insanlık onuruna saygı üzerine temellendirmesiyle de hemfikiriz. 

Ancak, yazarlarca dile getirilen dayanışmanın aşikâr sınırlılıklarından derin rahatsızlık duyuyoruz. Bildirinin insanlık onuru için beslediği kaygı Gazze'de ölüm ve yıkımla yüz yüze Filistinli sivillere yeterince ulaşmıyor. Aynı şekilde, Almanya'da yükselen İslamofobiye maruz kalan Müslümanları da içermiyor ya da onlara ulaşmıyor. Dayanışma, insanlık onuru ilkesinin tüm insanlar için geçerli olması demektir. Bu da bir silahlı çatışmadan etkilenen tüm insanların acı çektiklerini kabullenmemizi ve onunla ilgilenmemizi gerektirir.

Bildiri, "İsrail'in eylemlerine soykırımcı niyetler atfedildiğinde, değer hükümleri tamamen ortadan kalkar" diyor. Soykırım akademisyenleri ve hukuk uzmanları arasında soykırım için hukuki standatların karşılanıp karşılanmadığına ilişkin bir tartışma süre gidiyor. İnsan hakları kuruluşlarının Uluslararası Ceza Mahkemesi ve bir ABD federal mahkemesinde soykırım suçlamasıyla açtıkları davalar var.  Brown Üniversitesi Holokost ve Soykırım Çalışmaları profesörü Omer Bartov'un, geçtiğimiz günlerde anımsattığı gibi, "Tarihten biliyoruz ki, soykırım potansiyelinin varlığı konusunda uyarıda bulunmak onun gerçekleşmesinden sonraki nafile kınamalardan çok daha önemlidir. Bence hâlâ buna vaktimiz var." Dayanışmada bulunmak ve insanlık onuruna saygı göstermek, bu uyarıyı dikkate almamız ve soykırım olasılığı konusundaki tartışma ve düşünce uzamını kapatmamamız gerektiği anlamına gelir. İmzacıların hepsi soykırım için hukuki standartların karşılandığı kanısında değilseler de, bunun meşru bir tartışma konusu olduğunda hepsi hemfikirdir.

Bildiri, askeri eyleme ilişkin üç "kılavuz ilke"den söz ediyor: "Orantılılık, sivil kayıpların önlenmesi ve savaşın, sonunda barışa ulaşma beklentisiyle açılması ilkeleri". [Bildiride] savaş suçlarını ve toplu cezalandırma, mezalim gibi insanlığa karşı suçları, ve okul, hastane ve ibadet yerleri de dahil olmak üzere sivil altyapının yok edilmesini yasaklayan uluslararası hukukun korumasına hiçbir şekilde yer verilmemiş olmasından kaygılıyız. Uluslararası hukuk standartlarının ilkeleri, dayanışma ve insanlık onurunun yol göstericiliği, bizi çatışmanın tüm taraflarının bu yüksek standarda uymalarını istemeye mecbur eder. 

Mezalimin bizi bu ilkeleri terke zorlamasına boyun eğemeyiz. 

1. Adam Tooze (Tarih Profesörü, Columbia Üniversitesi)
2. Samuel Moyn (Profesör, Yale Üniversitesi)
3. Amia Srinivasan (Sosyal ve Siyasal Teori Profesörü, Oxford Üniversitesi)
4. Nancy Fraser (Siyaset ve Sosyal Bilimler Profesörü, New School for Social Research)
5. Jay Bernstein (Felsefe Profesörü, New School for Social Research)
6. Alice Crary (Felsefe Profesörü, New School for Social Reserach)
7. Juliane Rebentisch (Universität Offenbach/Princeton Üniversitesi)
8. Chandra Talpade Mohanti (Ordinaryüs Profesör, Syracuse Üniversitesi)
9. Diedrich Diederichsen (Çağdaş Sanat Teorisi Profesörü, Güzel Sanatlar Akademisi, Viyana)
10. Beate Roessler (Felsefe Profesörü, Amsterdam Üniversitesi)
11. Quinn Slobodian (Tarih Profesörü, Wellesley College)
12. Michael Hardt (Profesör, Duke)
13. Franco Bifo Berardi (Filozof, Napoli)
14. Frederick Neuhouser (Felsefe Profesörü, Columbia Üniversitesi)
15. Linda Zerilli (Charles E. Merriam, Siyaset Bilimi Seçkin Hizmet Profesörü, Chicago Üniversitesi)
16. Paul Preciado (Filozof, Paris)
17. Nikhil Pal Singh (Sosyal ve Kültürel Analiz ve Tarih Profesörü, Sosyal ve Kültürel Analiz Bölüm Başkanı, New York Üniversitesi)
18. Dr. Scilla Elworthy (Kurucu, Barış için İş Planı)
19. Rosalind Morris (Antropoloji Profesörü, Columbia Üniversitesi)
20. Albena Azmanova (Profesör, Kent Üniversitesi)
21. W. J. T. Mitchell (Profesör, Chicago Üniversitesi)
22. Daniel Loick (Siyaset ve Sosyal Felsefe Doçenti, Universität Amsterdam)
23. Steven Klein (Siyaset Teorisi Kıdemli Öğretim Üyesi, King's College London)
24. Robin Celikates (Felsefe Profesörü, Freie Universität Berlin)
25. Esra Özyürek (Profesör, Cambridge Üniversitesi)
26. Jeanne Morefield (Siyaset Teorisi Doçenti, Oxford Üniversitesi)
27. Katrin Flikschuh (Profesör, London School of Economics and Political Science)
28. Melissa Williams (Siyaset Bilimi Profesörü, Toronto Üniversitesi)
29. Alison M Jaggar (Emerita Üstün Başarı Profesörü, Colorado Boulder Üniversitesi)
30. Fumi Okiji (Yardımcı Doçent, UC Berkeley)
31. Eli Zaretzky (Tarih Profesörü, New School for Social Research)
32. Zeynep Gambetti (Doçent, İstanbul)
33. Bruno Leipold (Üye, Yeni Enstitü)
34. Anselm Franke (Profesör, Zürih Sanat Üniversitesi)
35. Tobias Müller (Araştırmacı, Yeni Enstitü)
36. Akwugo Emejulu (Profesör, Warwick Üniversitesi)
37. Eva von Redecker (Berlin)
38. Maeve McKeown (Siyaset Teorisi Yardımcı Doçenti, Groningen Üniversitesi)
39. Manuela Bojadžijev (Profesör, Humboldt Üniversitesi)
40. Dirk Moses (Spitzer Uluslararası İlişkiler Profesörü, City College of New York)
41. William Clare Roberts (Siyaset Bilimi Doçenti, McGill Üniversitesi)
42. Erin R. Pineda (Phyllis C. Rappaport '68 Yeni Yüzyıl Dönemi Yardımcı Doçenti, Smith College)
43. Alasia Nuti (Siyaset Teorisi Kıdemli Öğretim Üyesi, York Üniversitesi)
44. Henrike Kohpeiß (Doktora Sonrası, Freie Universität, Berlin)
45. Matthias Lievens (Yardımcı Doçent, Felsefe Enstitüsü, KU Leuven)
46. John Smith (Güzel Sanatlar Fahri Profesörü, Doğu Londra Üniversitesi)
47. Oreet Ashery (Sanatçı)
48. Mason Leaver-Yap (Lisansüstü Çalışmalar, Glasgow Sanat Okulu)
49. Eyal Weizman (Profesör)
50. Angela Dimitrakaki (Sanat tarihçisi ve romancı)
51. Yaiza Hernández Velázquez (Öğretim Görevlisi, Goldsmiths, Londra Üniversitesi)
52. Marina Vishmidt (Sanat Teorisi Profesörü, Uygulamalı Sanatlar Üniversitesi, Viyana)
53. Cecile Malaspina (Directrice de programme, Collège international de philosophie, Fransa)
54. Gabriëlle Schleijpen (Sanat yönetmeni | DAI Roaming Academy program başkanı)
55. Larne Abse Gogarty (Sanat Tarihi ve Teorisi Başkanı, Slade Güzel Sanatlar Okulu, UCL)
56. Peter Osborne (Modern Avrupa Felsefesi Profesörü, Londra Kingston Üniversitesi)
57. Mirjam Müller (Haz.- Feminist Felsefe Profesörü, Berlin Humboldt Üniversitesi)
58. Charles Esche (Profesör, Sanat Üniversitesi, Londra)
59. Marion Detjen (Berlin Bard College)
60. Sultan Doughan (Öğretim Görevlisi, Goldsmiths)
61. Claire Bishop (Profesör, CUNY Lisansüstü Merkezi)
62. David Lloyd (Ordinaryüs İngilizce Profesörü, Kaliforniya Üniversitesi, Riverside)
63. Alice von Bieberstein (Berlin Humboldt Üniversitesi)
64. Paul Apostolidis (Profesör, LSE)
65. Aurelia Kalisky (Berlin)
66. Maurizio Lazzarato (Filozof, Paris)
67. Alberto Toscano (Eleştirel Teori Profesörü, Goldsmiths, Londra Üniversitesi / Simon Fraser Üniversitesi)
68. Ana Teixeira Pinto (Profesör HBK/Hollanda Sanat Enstitüsü)
69. William Callison (Doktora Sonrası, Uppsala Üniversitesi)
70. Nadim Khoury (Doçent, Norveç Uygulamalı Bilimler Üniversitesi)
71. Natasha Lennard (Eleştirel Gazetecilik Direktör Yardımcısı, The New School, New York)
72. Volkan Çidam (Dr. Öğr. Prof. Dr., Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul)
73. Jacob Blumenfeld (Araştırmacı, Sosyal Eleştiri Merkezi, HU Berlin)
74. Anya Topolski (Siyaset Felsefesi Doçenti, Radboud Üniversitesi)
75. Antke Engel (Queer Teori Enstitüsü, Berlin)
76. Thomas Locher (Sanatçı)
77. Denise Ferreira da Silva (Profesör, British Columbia Üniversitesi)
78. Paula Chakravarttu (James Weldon Johnson, Medya Çalışmaları Doçenti, New York Üniversitesi)
79. Alexi Kukuljevic (Yardımcı Doçent, Viyana Uygulamalı Sanatlar Üniversitesi)
80. Giovanna Zapperi (Profesör, Cenevre Üniversitesi)
81. Frieder Vogelmann (Epistemoloji ve Bilim Teorisi Profesörü, Freiburg Üniversitesi)
82. James Cochrane (Emeritus Profesör, Cape Town Üniversitesi)
83. Enzo Rossi (Siyaset Bilimi Doçenti, Amsterdam Üniversitesi)
84. Siddharth Soni (Araştırma Görevlisi, Cambridge Üniversitesi)
85. Franz Knappik (Felsefe Profesörü, Bergen Üniversitesi)
86. Daniel James (Doktora Sonrası, Dresden Teknik Üniversitesi)
87. Eyja Brynjarsdottir (Felsefe Profesörü, İzlanda Üniversitesi)
88. Hanna Meißner (Profesör, Technische Universität Berlin)
89. Su Ming Khoo (Doçent, Galway Üniversitesi)
90. Timothy Waligore (Doçent, Siyaset Bilimi, Pace Üniversitesi)
91. David Welch (Siyaset Bilimi Profesörü, Waterloo Üniversitesi)
92. Giovanni Mascaretti (Doktora Sonrası, Bergamo Üniversitesi)
93. Peter J. Verovšek (Yardımcı Doçent, Avrupa Bütünleşmesi Tarihi ve Teorisi, Groningen Üniversitesi)
94. Amy Reed-Sandoval (Doçent, Nevada Üniversitesi, Las Vegas)
95. John Pringle (Bağımsız Araştırmacı)
96. Assel Tutumlu (Doç. Dr., Yakın Doğu Üniversitesi)
97. Tirdad Zolghadr (Misafir profesör, Berlin Sanat Üniversitesi)
98. Mathelinda Nabugodi (Öğretim Görevlisi, University College London)
99. Doriane Zerka (Yardımcı Doçent, Cambridge Üniversitesi)
100. Sina Kramer (Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları Doçenti, Loyola Marymount Üniversitesi)
101. Chady Seubert (Oyuncu)
102. Diana Abbani (Araştırmacı, Forum Transregionale Studien)
103. Eddie Bruce-Jones (Hukuk Profesörü, SOAS, Londra Üniversitesi)
104. Vanessa E. Thompson (Yardımcı Doçent, Queen's Üniversitesi, Kanada)
105. Thandeka Cochrane (Araştırma Görevlisi, King's College London)
106. Christine Schwöbel-Patel (Profesör, Warwick Hukuk Fakültesi, Warwick Üniversitesi)
107. Lily Crawford (Yüksek lisans öğrencisi, Oslo Üniversitesi)
     
     

(AEK)