Haklar İçin Yaz: Dünyanın en büyük insan hakları kampanyası 20 yaşında

Fotoğraf: Haim Schwarczenberg / Middle East Monitor

(Janna Jihad ve İsrail askeri aynı karede)

Uluslararası Af Örgütü’nün 20 yıldır sürdürdüğü, küresel mektup yazma kampanyası Haklar İçin Yaz 2021 gündemiyle başladı.

İlk kez 2001’de haksız yere gözaltına alınan ve zulme maruz bırakılan insanları desteklemek için başlatılan kampanya için örgüt bu yıl, COVID-19 hakkında haber yaptığı için Çin'de gözaltına alınan bir gazeteci, ülkesinin kutsal nehirlerinden birinin yok edilmesine karşı kampanya yürüttüğü için Guatemala'da hapsedilen bir çevre aktivisti, işgal altındaki Batı Şeria'dan genç bir gazeteci ve bir polis saldırısından kurtulan Meksikalı bir kadın hakları aktivisti de dahil olmak üzere 10 cesur kişi ve grup için daha adalet çağrısında bulunuyor.

“İster bir tweet, ister bir imza”

Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard konu hakkında yaptığı açıklamada, “Haklar İçin Yaz, her yıl, dünyanın dört bir yanında inandığı değerleri savunduğu için insan hakları saldırıya uğrayan kişilere destek oluyor. İster ekolojik adalet için ister ölüm cezasına karşı olsun, bu kişiler eşitsizliğe, ayrımcılığa, siyasi baskılara meydan okuyor ve tüm haklarımızı korumak için mücadele ediyorlar. Haklar İçin Yaz kampanyası, Uluslararası Af Örgütü'nün temsil ettiği her şeyi ifade ediyor; yani dünyanın her yerinden insanlar, küresel dayanışmayla adaletsizliğe karşı çıkmak için tek ses oluyor” dedi. Callamard sözlerini şöyle sürdürdü:

“İster bir tweet, ister bir imza, ister yetkililere bir mektup yoluyla olsun, bu kişilerin yanında olmalıyız. Bazen en küçük bir adım bile büyük bir fark yaratabilir. Haklar İçin Yaz'ın son 20 yılı, kelimelerin gerçekten güçlü olduğunu gösteriyor.”

15 yaşındaki Janna Jihad için yaz 

Haklar için Yaz’da bu yıl öne çıkan kişilerden biri, Filistin'in Nebi Salih köyünde büyüyen 15 yaşındaki Janna Jihad. 2009’da Janna henüz üç yaşındayken, topluluğu işgale karşı her hafta barışçıl gösteriler düzenlemeye başladı ve bu gösteriler İsrail güçleri tarafından şiddetle bastırıldı. Janna yedi yaşındayken topluluğunun yaşadıklarını kaydetmek için annesinin telefonunu kullanmaya başladı ve böylece dünyanın bugüne kadarki en genç insan hakları muhabirlerinden biri olarak kabul edildi.

İşi nedeniyle ölüm tehditleri ve korkutma girişimleriyle karşı karşıya kalan ancak vazgeçmemeye kararlı olan Janna şunları söyledi:

“Aktivist bir ailede büyümek – büyükannemin ve büyükbabamın hikayelerini duymak, amcalarımın gözaltına alınırken yaşadıklarını dinlemek, direniş hakkında bilgi edinmek – sessiz kalmama konusunda bana ilham verdi. Bu gibi durumlarda sessiz kalmak imkansızdır. Yaşadıklarımızı ve yaşamaya devam ettiğimiz şeyleri değiştirmek istiyorsam neden sessiz kalayım?"

Uluslararası Af Örgütü, destekçilerini Janna'nın korunmasını talep etmek için mektup yazmaya çağırıyor. Uluslararası Af Örgütü ayrıca aşağıdaki kişiler için de adalet çağrısında bulunuyor:

• 16 yaşındayken Belarus’ta polisin bir protestoya müdahalesi sonrasında dağılan kalabalığın ortasında kalan ve gözaltına alınan Mikita Zalatarou. Mikita’nın hücre hapsinde tutulduğu ve işkenceye maruz bırakıldığı bildirildi.
• Meksika'nın Cancún kentinde öldürülen bir kadın için adalet talebiyle düzenlenen bir yürüyüş sırasında vurulan Wendy Galarza.
• Ukrayna'da bir LGBTİ+ hakları örgütüne liderlik eden Anna Sharyhina ve Vira Chernygina. Anna ve Vera saldırıya ve tacize maruz bırakıldı, yetkililer ise onları korumadı.
• Cahabón nehrinin yok edilmesine karşı kampanya yürüttüğü için Guatemala'da cezaevinde tutulan Bernardo Caal Xol.
• Mısır'da tutuklu olan avukat Mohamed Baker. Mohamed hayatını insan haklarını korumaya adadı.
• Vuhan'daki Covid-19 salgını hakkında haber yaptığı gerekçesiyle Çin'de hapsedilen yurttaş gazeteci Zhang Zhan.
• Tayland'da özgürlük ve demokrasi çağrısı yaptığı için ömür boyu hapis cezasıyla karşı karşıya olan 22 yaşındaki aktivist Panusaya Sithijirawattanakul (“Rung”).
• Nijerya'da #EndSARS (SARS’ı -Hırsızlıkla Mücadele Özel Timi- Kaldırın) hareketine katıldığı için hapis cezası ile karşı karşıya olan Imoleayo Adeyeun Michael.
• Eritre'de sekiz yıldan uzun süredir kayıp olan Ciham Ali. 15 yaşındayken ülkeden çıkmaya çalıştığı sırada yetkililer tarafından alıkonuldu ve o tarihten beri kendisinden haber alınamıyor.

Haklar için Yaz 20 yıl önce Polonya'nın başkenti Varşova’da, bir grup arkadaşın 10 Aralık İnsan Hakları Günü'nü 24 saatlik bir mektup yazma maratonuyla kutlamaya karar vermesiyle başladı. 2001'de 2 bin 326 mektuptan 2020'de 4.5 milyon mektup, tweet ve imzaya ulaşan Haklar İçin Yaz, dünyanın en büyük insan hakları kampanyası haline geldi.

Her yıl Aralık’ta, tüm dünyada insanlar, insan hakları saldırı altında olan kişileri desteklemek için milyonlarca mektup ve e-posta yazıyor; Twitter ve Facebook’ta paylaşımlar yapıyor ve kartlar gönderiyor. Haklar İçin Yaz, 2001'den bu yana 100'ün üzerinde kişiyi işkence, taciz veya haksız hapis cezasına karşı koruyarak hayatlarının değişmesine katkıda bulundu.

Türkiye’dekiler için de yazılmıştı

Geçtiğimiz yıllarda Türkiye’den de insanlar kampanyaya dahil edilmişti.2019’da Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde Onur Yürüyüşü düzenledikleri için 18 öğrenci ve bir akademisyen hakkında dava açılmış, iki yıl boyunca yargılanan ve üç yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya kalan bu kişilere destek olmak için 445 binden fazla imza toplanmıştı. Yargılananlar 8 Ekim 2020’de neredeyse tüm suçlamalardan beraat ettiler.

Çevre kirliliğine ve insan hakları ihlallerine korkusuzca karşı çıktığı için taciz, korkutma girişimleri ve ölüm tehditlerine maruz kalan ve 2020'de 400 binin üzerinde kişinin korunmasını talep ettiği Kolombiyalı çevre aktivisti Jani Silva Haklar için Yaz kampanyası için “Mektuplar için minnettarım. Tüm içtenliğimle söylüyorum ki bu kampanya beni hayatta tuttu. Beni öldürmelerini engelleyen şey yanımda olduğunuzu bilmeleriydi” diyor. (HA)