"Hayata Dönüş"ün Askerleri Hiçbir Şey "Hatırlamıyor"

Hayata Dönüş Operasyonu Bayrampaşa Cezaevi'yle ilgili açılan ve 39 erin yargılandığı davanın ikinci duruşması dün (6 Nisan) görüldü. Davanın seyri, önceki gün (5 Nisan) ortaya çıkan "Tufan" adlı harekat planıyla değişmişti. Bu planla, operasyonun emrini verenlerin de yargı önüne çıkması bekleniyor. Dava 27 Temmuz'a ertelendi.

19-22 Aralık 2000'de 20 ayrı cezaevinde yapılan Hayata Dönüş Operasyonu'nda ikisi asker 32 kişi hayatını kaybetmiş, yüzlerce tutuklu ve hükümlü yaralanmıştı. Bayrampaşa Cezaevi'ndeki operasyonda da 12 tutuklu ve hükümlü öldü, 55 kişi yaralandı. Devam eden süreçte ve ölüm oruçlarında toplam 122 kişi hayatını kaybetti ve 600'den fazla insan sakat kaldı.

Bayrampaşa Cezaevi'ndeki operasyonla ilgili açılan Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki davada ise sadece 39 er yargılanıyor. Mahkemeye ismi verilen iki astsubaydan biri hayatını kaybetmiş diğeri de ordudan ihraç edilmişti.

Mahkeme "Tufan"ı kabul etti

Bayrampaşa Cezaevi'nin 11 yıldır gizlenen ve Jandarma Genel Komutanlığı'nca "bulunamıyor" denen harekat planı önceki gün ortaya çıkmıştı. Mahkemeye sunulan belge kabul edildi.

Sanık avukatları, mahkemeye gönderilen harekat planının imzasız olduğunu ileri sürerek, harekat planının kaç kopya hazırlandığını sordu ve bunların yeniden celbini talep etti. Ancak mahkeme, planın resmi yazı eşliğinde gönderildiğini açıklayarak bu talebi reddetti.

Mahkeme heyeti, olay tarihinde operasyonun görüntülerini çeken televizyon kanallarından bu görüntülerin kopyasının istenmesine ve bulunamayan er Hasan Köse hakkında yakalama emri çıkartılmasına karar verdi.

Mahkeme ayrıca, dönemin Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, Sağlık Bakanı Osman Durmuş ve İçişleri Bakanı Saadettin Tantan hakkında, TBMM'ye gönderilen fezleke olup olmadığının Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na sorulmasına karar verdi.

"Görüntü çektik ama bulamıyoruz"

Avukat Oya Aslan'ın müdahale sırasında çekilen görüntülerin gönderilmesi için müzekkere talebi reddedildi. "Tufan" harekat planında, müdahalenin kamerayla kayda alınacağı yazılıydı. Ancak Jandarma'dan gelen açıklamada, görüntülerin "bulunamadığı" ifade edildi.

Jandarma Genel Komutanlığı'nın mahkemeye gönderdiği Hareket Planı'nda aralarında adı geçen Tuğgenerel Engin Hoş'un da bulunduğu 16 subay hakkında dava sonunda toplanacak delillere göre karar verilmesine hükmetti. Dava, eksikliklerin giderilmesi için 27 Temmuz'a ertelendi.

Askerler ifadelerini değiştirdi

Daha önceki davalara katılmayan 10 sanığın ifadesinin alındığı duruşmada, o tarihte er olarak görev yapan sanıklar, diğer 27 sanık gibi ifadelerini değiştirdiler. Beş yıl önceki ifadelerinin aksine, Bayrampaşa'da değil Ümraniye Cezaevi'nde olduklarını söylediler.

Sanık Abdullah Pala, ifadesinde, "Cezaevinin dış güvenliğini korumakla görevliydik. Robocop kıyafetleri giymiştik. Üzerimizde silah yoktu, cezaevinin içine hiç girmedik. İstanbul'da üç-dört gün kaldı. Görevin ardından Elazığ'a döndük" dedi.

Pala, 18 Mart 2006'da jandarmada verdiği ilk ifadesinde, Bayrampaşa Cezaevi'nde görevli olduğunu söylemiş ve "Cezaevine komutanın emriyle girdik" demişti.

Diğer sanıklar Murat Yılmaz ve Orhan Durgut da beş yıl önceki ifadelerini değiştirerek, sorulara "Bilmiyorum, hatırlamıyorum" gibi yanıtlar verdiler. (AS/EÖ)