Hayvan hakları savunucuları: Bu nasıl çelişki?

Fotoğraf: csgorselarsiv/Ateş Alpar

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) destekleri ile ilgili 20 Nisan tarihli Resmi Gazetede yayınlanan cumhurbaşkanlığı kararı tepkilere neden oldu.

Yasaklanması beklenen avcılık ve hayvanat bahçelerine Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle KOSGEB desteği verilecek. 20 Nisan tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararına göre Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), hayvanat bahçeleri, yarış atı ahırı, yunus parkları ve eğlence hayvanları eğitimi gibi faaliyetlere destek verecek.

Bu karar ile hayvanat bahçeleri, balıkçılık ve avcılık spor alanlarının işletilmesi, avcılık, balıkçılık ve dağcılık rehberliği, yarış atı ahırı ve yarış aracı garajlarının hizmetleri, spor ve eğlence hayvanlarının eğitimi ve benzeri faaliyetlerin desteklenecek alanlar kapsamına alındı.

Hayvanlara yapılan eziyetin ve şiddetin önlenmesi, hayvanat bahçelerinin, yunus parklarının kapatılması için 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununda değişiklik yapılması için yasanın çıkması beklenirken, bu destek tepkilere neden oldu.

Adalet Derneği (HAD) Başkanı avukat Hülya Yalçın, Hayvanları Koruma, Kurtarma ve Yaşatma Derneği (HAYKURDER) Başkanı Erman Paçalı ve Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) Başkanı avukat Ahmet Kemal Şenpolat ve ile KOSGEB desteklerinin ne ifade ettiğini konuştuk.

“Hükümetin ar damarı çatladı”

HAYKURDER Başkanı Erman Paçalı, Hayvan Hakları Yasası için 11 Mart'ta 50'ye yakın hak savunucusu ve STK ile TBMM’de Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) grup salonunda milletvekili Özlem Zengin başkanlığında gerçekleştirilen toplantıda yasa ile ilgili taleplerinin dinlendiği belirtti.

Toplantıda yeni hayvanat bahçelerinin açılmayacağını, yeni yasayla birlikte hayvanat bahçelerini ve yunus parklarını kapatacaklarını beyan ettiklerini ifade eden Erman Paçalı, “11 Mart’tan sonra bir cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle, hayvanat bahçesi açacaklara KOSGEB desteği verme kararı yayınladı. Burada iyi niyetten bahsedilebilir mi? Toplantıda bize 'Hayvanat bahçelerini kapatacağız', 'Avcılıktan biz de rahatsızız' diyorlar, arkamızdan av ve avcılık gibi sözde sportif faaliyetleri yani vahşet ve cinayeti teşvik için KOSGEB’den destek düzenlemesi yayınlıyorlar. Hayvan Hakları Yasası hala ortada yok ama Resmi Gazete’de hayvan istismarının KOSGEB tarafından desteklenmesine dair karar yayınlandı. Hükümetin ar damarı çatladı!” sözleriyle tepkisini dile getirdi.

181 TL cezayı 10 bin TL’ye çıkartsınlar

Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Tarım ve Orman Bakanlığı arasında yapılan bir protokolle 2021 yılının sonuna kadar köpeklere, kedi ve gelinciklere 2022 yılı sonuna kadar mikroçip takılmasının zorunlu hale getirildiğine dikkat çeken Paçalı, “Köpeklerine çip taktırmayanlara 10 bin TL idari para cezası kesileceğinin duyuruldu. Hayvana bakan, koruyan kollayana çip taktırmadı diye 10 bin TL ceza verirken, istismar edene 181 TL cezayı düzenlemiyorsanız, burada iyi niyetten ya da bürokrasiden bahsedilemez. Bürokrasi canı isteyince, hayvana rahat sağlayacak 75 liralık çipi taktırmayana 10 bin TL ceza kesmeyi bir müeyyide olarak önümüze bir protokolle getirebiliyorsa, bir protokolle de bir zahmet hayvan istismarında 181 TL idari para cezasını da 10 bin TL’ye çıkartsınlar. Bu kararname ile yapılabiliyormuş, gördük bunu bu protokolle” dedi.

Artık bıçak kemiğe dayandı

“Çok çirkin şeyler oluyor. Artık bıçak kemiğe dayandı” diyerek hayvanlara yapılan işkencenin ve şiddetin önlenmesi için Hayvan Hakları Yasasının bir an önce çıkarılmasının şart oluğunun altını çizen Paçalı, konu ile ilgili değerlendirmesine şöyle devam etti: “Çip taktırmak mesele değil. Bunun takibini yapabilecek ulusal veri merkezini kuramadıktan sonra... Henüz öyle bir merkezimiz yok. HAYBİS sistemi var. Bu sistemi kullanmak yasal olarak zorunlu olmadığı için hiçbir belediye buraya veri girişi yapmıyor. Ama ben çip taktırmazsam 10 bin TL ceza keserken, son kararnameyle sokakta birisi hayvana tecavüz ederse 181 TL idari ceza kesilecek. Madem böyle yasayı çıkartmayın, yenileyin. Bir kararname ile Türk Ceza Kanunu kapsamından hayvanı mal olarak düzenleyen maddeyi çıkartın, oraya bir ek madde koyarak hayvan istismarına ceza getirin."

İyi niyetli değiller, dalga geçiyorlar

Hayvan istismarına neden olan KOSGEB desteklerinin açıklanmasıyla devletin, hayvan hakları yasasının yapılması noktasındaki samimiyetini ortaya koyduğunu ifade eden Adalet Derneği  Başkanı avukat Hülya Yalçın, “Hayvan Hakları Yasası için meclise her gittiğimizde hayvanat bahçelerini yavaş yavaş kapatacağız diyorlar. Hayvanat bahçelerini kapatma niyetinde olan bir hükümet, hayvanat bahçesi açanlara kredi ve teşvik verir mi? İyi niyetli değiller, dalga geçiyorlar artık ya da hiçbir şeyi dikkate almıyorlar” sözleriyle de tepkisini dile getirdi.

15 senedir hiçbir şey değişmiyor

İBB’nin Hatay Dörtyol Belediyesi’ne hibe ettiği 100 atın ortadan kaybolmasının ardından bu atların akıbeti ve bu KOSGEB destekleri ile ilgili TBMM’ye CİMER üzerinden sorular sorduklarını da sözlerine ekleyen Yalçın, “Eğer aldığımız cevaplar tatmin edici olmazsa hayvan severler olarak İstanbul’da eylem planlamayı düşünüyoruz. Hiçbir şey değişmiyor. Çünkü meclise 15 senedir gidip geliyorum. İnsanlar değişiyor, görevliler değişiyor. Bir sürü insan vardı, hepsi geldi geçti. Her görevliyle en baştan başlıyoruz” dedi.

Bu ne çelişki?

KOSGEB tarafından hayvanat bahçelerine, balıkçılara vb. verilecek desteklerle ilgili HAYTAP Başkanı Ahmet Kemal Şenpolat ise Tarım ve Hayvan Bakanlığı’nın hayvanların, doğanın ve çevrenin yanında olması gerektiğini vurgulayarak şunları söyledi: “Korona nedeniyle insanlar evde bile kalamıyorlar ama kendisinin hapis kalmadığı bir yerde başka bir canlıyı demir kafesin arkasına tutsak olarak koymak istiyorlar. Bu ne çelişki! Güya devlet bir kısma ufak bütçeler ayırarak, krediler verilerek para kazandıracaklar. Ama hayvanın hiçbir suçu yok. Onları oraya tıkmaya çalışmak ve devletin de buna aracılık etmesi oldukça saçma. Bunu savunması gereken Tarım ve Orman Bakanlığı Doğal Hayatı Koruma Genel Müdürlüğü. Hayvanların yanında olması lazım.

"Daha doğrusu bizim yanımızda olması gerekirken, avcılık lobisi, yunus parkları lobisine, AVM’lerde, benzin istasyonlarında hayvanların sergilenmesine de ruhsat veriyor bakanlık. Bunların hiçbiri yasa dışı değil hepsi bakanlık tarafından izin alınmış yerler. Bakanlık hayvanların, doğanın, çevrenin, ağaçların, hayvanat bahçesine girmemesi gereken hayvanların yanında olması gerekirken bu kurumların açılmasına ruhsat vererek yasal hale getiriyor. KOSGEB vs. gibi desteklere muhalefet de yapmadıkları gibi bu yönde karar da çıkartıyorlar.”

(DK/NÖ)