İspanya | Sol koalisyonun anahtarı Katalonya partilerinin “kırmızı çizgisi”nde

 Fotoğraf: Katalanlar Pedro Sánchez'e sesleniyor: "Otur ve Konuş"/Los Angeles Times

23 Temmuz seçimlerini sağcı Halk Partisi'nin (PP/EPP) "kazanmış" görünmesine karşın, sandıkların kapanmasından bir ay sonra hükümeti kurmaya, erken seçim çağrısında bulunmuş olan önceki azınlık hükümeti Başbakanı Pedro Sánchez'in Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) çok daha yakın görünüyor.

Meclis Başkanlığı PSOE'nin 

Sol ittifakın yolunu açan ilk adım, 17 Ağustos'ta, PSOE'den Francina Armengol'ün Katalan partilerin desteğiyle mutlak çoğunluk için gerekli olan 178 oya ulaşarak Meclis Başkanı seçilmesiyle atıldı. Katalanca konuşulan Balear adaları bölgesinden gelen Armengol'un başkanlığı, 2017 Bölgesel seçimlerinde Katalonya Cumhurbaşkanlığına seçilen ancak bağımsızlık referandumu dolayısıyla görevden alınan ve hakkında tutuklama kararı çıkartılan Avrupa Parlamentosu üyesi Carles Puigdemont'un da desteklediği Katalonya için Birlik (Junts x Cat) ittifakı ve bağımsızlık yanlısı Katalonya Cumhuriyetçi Solu'nun (ERC) desteğiyle sağlandı. 

Bu destek için Sánchez'in, Katalanların parlamentoda İspanyolca'nın yanı sıra Katalanca'nın da resmi dil olarak tanınması ve Madrid'in Katalanca'nın Avrupa Birliği'nin resmi dillerinden biri olarak tanınması için Brüksel nezdinde de resmen çaba göstermesi taleplerini kabul ettiği bildiriliyor. 

Kırmız çizgi "Af yasası"

Bununla birlikte Armengol'un Meclis Başkanlığına seçilmesine ülke dışından onayını bildiren Puigdemont, koalisyon hükümetine destek vermek içinse Katalonya'nın kendi kaderini tayin hakkının güvenceye alınması ve kendisi de dahil Ekim 2017 referandumu dolayısıyla cezaya çarptırılanlar için bir "af yasası"nı ima ettiği "doğrulanabilir gerçekler" talebinde bulundu.

PSOE'nin koalisyon girişimini desteklemesi beklenen Katalan partileri ERC ve Junts x Cat, her konuda mutabık olmamakla birlikte "III. Sánchez" hükümetine yeşil ışık yakmaları için bu af yasasının "kırmız çizgileri" olduğunu vurguluyorlar. 

Koalisyonun merkezi gücü PSOE ve önceki dönemin PODEMOS'un da içinde olduğu sol müttefiklerinin çatı partisi Yolanda Díaz önderliğindeki "Sumar" açısından af konusu son derece hassas bir dosya oluşturuyor. Anayasa çerçevesi dışında hareket etmeyecekleri vaadiyle yola çıkan her iki parti açısından da "af yasası" çıkartmak ciddi Anayasal sorunlarla başa çıkmayı gerektiriyor. 

Bununla birlikte Armengol'un Meclis Başkanlığı için yapılan müzakereler sırasında "af " kavramı doğrudan doğruya telaffuz edilmemiş, Katalonya'daki ihtilafın "yargısal alan dışına taşınması" ("desjudicialización") kavramına başvurulmuştu. İspanya'da yayımlanan popüler merkez sol gazete El Pais'in haberine göre ERC ve Junts x Cat bu kavramdan hareketle 2017'den bu yana süre gelen yargılamaların durdurulmasını ve geçersiz ilan edilen 2017 bağımsızlık referandumu sürecinde oluşturulan suç kayıtlarının tamamen silinmesini sağlamayı umuyor. 

Yeni tur başlıyor

İspanya Kralı 6. Felipe'nin bu hafta yeni hükümeti kimin kuracağını görmek üzere siyasi partilerle başlatacağı yeni görüş alışverişi turu öncesinde Pedro Sánchez'in şansı, sağcı Alberto Núñez Feijóo'ya oranla artmış olmakla birlikte henüz her iki lider de güven oyu için gerekli desteği resmen sağlamış değil. 

İki adayın da Başbakan olarak yemin etmek üzere gerekli koşulları yaratamamaları halinde ülkenin büyük olasılıkla Aralık başında, İspanya'nın AB Konseyi Başkanlığı'nın sona ermesinden bir kaç gün önce bir kez daha erken seçimlere gitmesi gerekecek. 

(AEK)