İsveç'te "Sınırsız Dinleme" Yasası Tartışılıyor

Kamuoyunda "dinlenme-fişlenme yasası" olarak adlandırılan ve istihbarat birimlerine sınırsız yetki tanıyan yasa tasarısı bugün İsveç ulusal meclisinde oylamaya sunuluyor.

Försvarets radioanstalt (FRA) lagen -FRA yasası- olarak günlerdir tartışılan, eleştirilen tasarıyla hükümet, güvenlik birimlerine "terör ve uyuşturucu madde suçları" kapsamındaki çalışmaları sırasında şüphelendikleri kişilerin telefonlarını sınırsız ve izinsiz dinleme, elektronik postalarını okuma hatta cep telefonu mesajlarını kontrol etme ve izleme hakkı vermek istiyor.

Yasa tasarısı bu haliyle meclisten onay alırsa haberleşmesinin dinlenmesine 1 Ocak 2009’dan itibaren başlanacak. İzlenen bilgiler 10 yıl süreyle arşivde tutulabilecek.

İsveç’te şu anda yürürlükte olan yasaya göre, mahkeme kararı olmadan telefon veya bilgisayar haberleşmesini dinlemek mümkün değil. Ama bir yetkili Aftonbladet gazetesine yaptığı açıklamada aslında son 10 yıldır şüpheli gördükleri kişileri dinleyip izlediklerini belirtti.

İsveç Savunma Bakanlığına bağlı istihbarat servisi FRA, II. Dünya Savaşı ve "soğuk savaş" döneminde eski Sovyetler Birliği'ne yönelik en kapsamlı istihbarat toplayan birim olarak üne sahip.

Fakat birimin 80’li yılların sonuna kadar ülkede yaklaşık 500 bin kişiyi fişlediği de ortaya çıktı. Bu fişlenmelerden en büyük payı sol-entelektüeller aldı. Birçok kişi işinden atıldı, uzun süre toplumsal örgütler tarafından dışlandı.

FRA temsilcilerinden Anders Krönberg işlerini profesyonelce yaptıklarını belirtip "FRA bir çeyrek yüzyıldır teknik olarak izlenmesi gereken kişileri izledi  ve rapor tuttu. Son 10 yıldır da teknolojik gelişmelere ayak uydurarak, şüpheli görülen kişilerin elektronik posta, cep telefon ve telefon görüşmelerini dinliyor ve rapor tutuyor" dedi.

Yasa kişinin bireysel özgürlüğünü kısıtladığı ve kişileri otomatik olarak zanlı durumuna soktuğu için sivil toplum kuruluşları, sendikalar ve aydınların tepkisini topladı.

Yasaya karşı kurulan Stoppa FRA-Lagen adlı İnternet sitesini bir hafta içinde 310 bin kişi ziyaret etti.(SNS/EÜ)