Kanal İstanbul projesine dayanak gösterilen "rezerv yapı alanı" için keşif yapılacak

Fotoğraf: The Guardian

Bahçeşehirliler Derneği ve Kanal İstanbul proje alanında yaşayan yurttaşların Kanal İstanbul projesine karşı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yapılan "Çevre Düzeni Planı Değişikliği" ve bu değişikliğin yasal dayanağı olarak gösterilen "rezerv yapı alanı" kararlarının iptali istemiyle açtıkları davada İstanbul 5. İdare Mahkemesi iddiaları yerinde incelemeye karar verdi. 

Keşif için bilirkişi heyeti oluşturulacak

Sözcü gazetesi muhabiri Özlem Güvemli'nin haberine göre, Mahkeme, davacıların iddialarını yerinde gördü ve uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için taşınmaz mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesine karar verdi.

Kararda, keşif ve bilirkişi giderlerine karşılık olarak belirlenen 50 bin TL'nin 1 haftalık süre içerisinde mahkemeye yatırılması istendi.

11 Kasım 2022 tarihinde oybirliği ile alınan kararda yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesinde hakim Gün Yazıcı da naip üye olarak görevlendirildi.

TIKLAYIN-Kanal İstanbul'da Üç Gerekçe, Üç İtiraz

Bilirkişi mevzuat uygunluğu denetleyecek

⏵ Karara göre bilirkişi, rezerv yapı ilanı sürecini kronolojik olarak inceleyecek. Sonradan yapılan değişikliklerin önceki rezerv yapı alanlarını da kapsayıp kapsamadığına bakılacak.

⏵ Alanda geçerli son rezerv yapı ilanının hangi işlem olduğu irdelenecek. Bölgenin genel yapılaşma durumu ele alınacak.

⏵ Bilirkişiden rezerv yapı alanı sınırlarının teknik yönden incelenerek mevzuat uyarınca doğru belirlenip belirlenmediğinin açıklaması istenecek.

⏵ Bir bölgenin rezerv yapı alanı olarak ilanı için aranan şartların neler olduğunun ayrıntılı olarak açıklanması da bilirkişiden istenecek.

Rezerv yapı alanı belirlemesinin şehircilik ilkeleri ve mevzuatı yönünden incelemesi de heyet tarafından yapılacak.

Su yolunun yaratacağı etki ve
sonuçlar için açıklama istenecek

Su yolu yani açılacak kanal ile ilgili de su yolu fonksiyonun, planlama ve şehircilik ilkeleri, kamu yararı ve dayanak projesine uygun olup olmadığının incelenerek teknik yönden ayrıntılı izahı istenecek.

Plan yapım gerekçesinin oluşup oluşmadığı, fonksiyonların planlama ve şehircilik ilkeleri ile kamu yararına uygun olup olmadığı da heyet tarafından teknik olarak incelenecek.

Arka plan

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kanal İstanbul Rezerv Yapı Alanı'nın 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı'nda değişiklik yaptı.

"İstanbul İli Avrupa Yakası Rezerv Yapı Alanı 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği" 23 Aralık 2019'da Bakanlığın ve İstanbul  İl Müdürlüğünün internet sitesinden paylaşıldı.

Anadolu Ajansı'nın haberine göre, plan değişikliği kapsamında şunlar yapılacaktı:

⏵ Kanalın her iki yakasında, yaklaşık 26 bin 500 hektar planlama alanı içerisinde, 500 bin nüfusa hitap edecek 10 bin hektarlık alanda, mahalle konseptinde konut alanları ve bu konut alanlarına hizmet veren ticaret, resmi kurum, sosyal altyapı, teknik altyapı, sosyal tesis ve kültürel tesis alanlarının da yer alabileceği yeni yerleşim bölgeleri oluşturulacak.

⏵ Planın hedefleri doğrultusunda "Kentsel Meskun Alan", "Kentsel Gelişme Alanı" kullanımlarında ekosisteme duyarlı yapılaşmalar ve yaşam alanları oluşturulacak.

⏵ Kanal İstanbul'un her iki yakasında yerleşecek nüfus, İstanbul'un riskli yapılarının yoğun bulunduğu alanlarındaki nüfus olacak.

⏵ Afet riski taşıyan bölgelerdeki riskli alanların dönüşümü için kullanılacak alanlar, kontrollü olarak planlandığı takdirde hem kentin riskli alanlarının dönüşümü için fayda sağlayacak hem de düzensiz ve plansız gelişmelerin önünü kapatmış olacak.

Bahçeşehir STK'lerinin ortak itirazı 

27 Aralık 2019'da Bahçeşehirliler Derneği (BADER) ve Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD), Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD), Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER), Boğazköylüler Derneği (BODER), Hakikat Cem Evi'nin çağrısıyla bir araya gelen yurttaşlar 
T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na iletilmek üzere İstanbul Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'ne itirazlarını ilettiler 

"Kanal İstanbul Projesi'nin 16 milyonu aşan nüfusu ile İstanbul'a altından kalkılamaz yükler getireceğini, bölgede oluşturulacak rantla çevreyi, doğal varlıkları, ulaşımı katledeceğini, yine oluşturulan rantla bir takım arsa sahiplerine haksız kazanç sağlayacağını düşünüyor ve bu rapora itiraz ediyorum" diyen yurttaşların talepleri doğrultusunda açılan dava, keşif aşamasına geldi.

Kanal İstanbul Projesi, 27 Nisan 2011'de Haliç Kongre Merkezi'ndeki basın toplantısıyla kamuya açıklanmıştı. 26 Haziran 2021'de Erdoğan kanal üzerinde yapılacak 6 köprüden ilkinin temeli attı. Kanalın 2027'de tamamlanması planlanıyor.

Bakanlık, ihaleye 9 firma davet etti. 5 firma da teklif verdi. Ekonomik açıdan en uygun olduğu iddia edilen teklif, 3 milyar 111 milyon 362 bin 15 TL bedelle Gülermak-Yapı ve Yapı-Taşyapı ortaklığına verildi. 

(AEK)