Kızlar, Kökler, Gerçekler...

Kızlar ve Kökler belgeseli şöyle başlıyor: Yönetmen yaşlı bir amcaya kaç çocuğu olduğunu sorar ve Güneydoğu'da kız çocuklarına nasıl baktığıyla ilgili özet niteliğindeki yanıtı alır: "7 erkek çocuk..." Amca'nın aslında 8 çocuğu vardır ama kızını saymaz, "onu zaten evlendirdik" der...

Ama o "sayılmayan" kızlar, kendileri için aynı zamanda bir "akademi" niteliğindeki Van Belediyesi Kilim Atölyesi'nde ailelerinin geçim sıkıntılarına çare olmak amacıyla çocuk yaşta işçiliği yaşıyorlar. Tek kaygıları, ailelerine daha iyi bir yaşam için ekonomik destek sağlamak... Hiçbiri okuyamıyor, çoğu okuma-yazmayı atölyede öğrenmiş.

"Köyden kovulduk çalışmaya başladık"

70 kız çocuğunun çalıştığı atölyenin mimarı, karikatürist-fotoğraf sanatçısı Enver Özkahraman... Atölyedeki kızlar, neden çalışmak zorunda kaldıklarını anlatıyorlar kameraya...

13 yaşındaki Kezban, bunu "köylerinden kovulmalarına" bağlıyor. Genellikle yanıtlar bu şekilde. Kimi, köylerinden "kovulmadan" önce bahçeleri olduğunu, orada ekip biçtikleriyle rahatça yaşadıklarını, başka bir yerde çalışmaya gerek kalmadığını hatırlatıyor.

Ama işçilerden Hatice'nin söyledikleri Güneydoğu'daki kızların çalışmalarının "olumlu" bir yanına da işaret ediyor: "Burada çalışmasaydık şimdiye dek çoktan evlenmiş olurduk..."

Belgeselde yalnızca kızlar var, yönetmen Ümit Kıvanç, kızların kendilerine karşı önce çekingen davrandıklarını, sonraları daha rahat iletişim kurduklarını anlatıyor, "oradan ayrıldığımızda arkamızdan ağladılar" diyor.

Kızların ağlamasını normal karşılamalı aslında, çalışan bir kızın dediği gibi: "Biz de sizin gibi (yönetmeni kastederek) gezmek istiyoruz, ama en önemli isteğimiz iyi bir gelecek."

Sorunlarını daha iyi anlatmak için kızlar bir şarkıyı seslendiriyor, şarkı Kürtçe: "Xeribi zore, çıkes nızane..." (Gariplik zordur, kimse bilmez...)

Filmin künyesi:

Kızlar ve Kökler

Belgesel, 37 dakika

Yönetim, Kamera, Kurgu: Ümit Kıvanç

Görüşmeler: Burcu Aktaş, Ender Özkahraman

Enstrümantal Müzik: Ümit Kıvanç

Şarkı ve türküleri söyleyen: Zeynep Yıldız, Altun Eriş

* Belgesel yarın (Çarşamba) İstanbul Üniversitesi Öğrenci Kültür Merkezi'nde saat 14.00'de, gelecek hafta Çarşamba günü de (14 Mayıs) İtalyan Kültür Merkezi'nde saat 19.30'da gösterilecek.(HA/BB/NK)