Konya Havzası 2 bin 600 obrukla yarıldı, yanlış tarımın çöküntüye etkisi araştırılıyor

Türkiye'nin en geniş tahıl üretim bölgesi ve biyolojik çeşitlilik açısından dünyanın en önemli 200 ekolojik bölgesinden biri kabul dilen Konya Havzası'nda meydana gelen obrukların sayısının 2 bin 600'ü geçmesi ve tarım topraklarının değersizleşmesi üzerine bir Obruk Eylem Planı hazırlanması için harekete geçildi. 

Konya Havzası aynı zamanda biyolojik çeşitlilik açısından dünyanın en önemli 200 ekolojik bölgesinden biri. Tarımsal ve ekonomik açıdan önemli bir üretim bölgesi olan Konya Kapalı Havzası aynı zamanda 15 önemli bitki alanı ile 6 önemli kuş alanını barındırıyor.

Konya Havzası ayrıca Türkiye'nin en büyük tatlısu kaynağı olan Beyşehir Gölü, Türkiye'nin en büyük Özel Çevre Koruma Alanı olan Tuz Gölü ve Türkiye'nin Ramsar Alanları olan Meke Gölü ve Kızören Obruğu gibi doğal oluşumların en güzel örneklerine ev sahipliği yapıyor.

Konya AFAD ve AÜ Ziraat Fakültesi
arasında ortak proje imzalandı

Yeraltı sularının çekilip, toprağın çökmesiyle meydana gelen ve çoğunluğu Karapınar ilçesinde bulunan obruk alanlarının belirlenmesi ve obrukların oluşumunda tarım ekonomisi ve tarım ürün deseninin etkisinin araştırılması için AFAD İl Müdürü Yıldız Tosun ve Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Hüseyin Atar arasında bir protokol imzalandı.

Proje kapsamındaki  etkinlikler

► Bölgede meydana gelen obruk oluşumları sınıflandırılarak, türleri modellenecek, uygun litolojik özelliklere sahip olan jeolojik birimlerin sınırları güncellenecek.

► Obruk oluşumunda önemli rol oynayan yapısal jeolojik unsurlar, hidrojeolojik ve meteorolojik koşullar gibi doğal etkenlerle aşırı ve kontrolsüz yer altı suyu kullanımı gibi antropolojik etkenlerin obruk oluşumundaki payı ortaya çıkarılacak.

► Çalışmanın sonucunda topoğrafyada obruk oluşum izleri veren değişimler belirlenerek, obruk oluşturması muhtemel alanlarda jeolojik, jeofizik analiz ve ölçümler yapılarak doğruluğu kontrol edilecek.

► Riskli olarak belirlenen bölgelerde insansız hava aracı ile periyodik uçuşlar gerçekleştirilerek topoğrafik çöküntülerin tespit edilip edilemediği, erken gözlem ve uyarı çalışmalarına uygunluğu saptanacak.

Obruk Duyarlık Haritası

Tüm bu veriler ışığında matematiksel model çıkarılarak Konya için 'Obruk Duyarlılık Haritası' üretilecek, ardından Obruk Eylem Planı hazırlanacak. Tüm saha verileri 2022 sonunda tamamlanarak Konya Obruk Duyarlılık Haritası 2023 yılında bitirilecek.

Ortak araştırma projesi kapsamında obruk oluşumunun, ürün deseninin yoğunluğuyla ilişkisi irdelenecek. Yoğun olan ürünün su ihtiyacı, verilere göre ne kadar su kullanıldığı ortaya konulacak. Sulanan tarım arazisinin ve büyüyen tarım ürününün örtü yükte yaptığı ağırlık belirlenecek.

Sulamayla tarımda kullanılan gübre ve ilaçların topraktan süzülerek altta boşluk oluşturması ve oluşmuş boşluğu büyütmesi ihtimalleri üzerinden çalışmalar yürütülerek, tarımın kapsamlı şekilde obruklara etkisinin ortaya konulması hedefleniyor

 (AEK)