Körfez ülkelerinde son durum

Birden fazla Körfez yetkilisinin yaptığı iyimser açıklamalar, Suudi Arabistan'ın ev sahipliği yaptığı 41. Körfez zirvesine ilişkin olumlu bir hava yayıyor.

Bu zirve hakkındaki konuşmaların çoğu, Katar'ın Arap dörtlüsü ile olan krizini sona erdirme ihtimaliydi. 

Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Mısır ve Bahreyn'in sürpriz bir adımla, Katar ile tüm diplomatik ilişkilerini dondurması, kara ve hava tüm sahalarını Doha'ya kapatmalarıyla başlayan "Körfez krizi"nin, 3,5 yılın ardından KİK zirvesiyle sona ermesi umuluyor.

• NOT: Körfez ülkeleri arasındaki tartışmalar Haziran 2017'de Suudi Arabistan, BAE, Bahreyn ve Mısır'ın aşırılık yanlısı gruplarla bağlarını sürdürmesi ve Türkiye ile İran'a yönelik politikalar izlediği gerekçesiyle Katar'a yöneltilmesinin ardından başlamıştı. 

Arap Weekly'ye göre Katar'ı boykot eden dört ülke, daha sonra ABD Başkanı Donald Trump ve Umman Sultanlığı yönetiminin de katıldığı Kuveyt'in yaptığı arabuluculuktan sonra anlaşmazlığı çözmede esneklik gösterdi.

Suudi Arabistan ise Katar'ı uzlaştırma çabalarında özellikle istekli görünüyordu. Analistler, bunun Doha'yı boykot eden ülkelerin geri kalanını dahil etmeden onu kazanmaya teşvik etmiş olabileceğini söylüyorlar.

İran'a nükleer tepkisi 

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman açılışta yaptığı konuşmada, Kuveyt'e ve ABD'ye Körfez'deki krizin çözümü için çabaları nedeniyle teşekkür ederek, nükleer faaliyetlerinde uranyum zenginleştirme kararı alan Tahran yönetimine yüklendi. 

Muhammed bin Selman, "İran'ın nükleer programı, bölgesel ve uluslararası güvenliği tehdit ediyor" dedi.

Suudi Arabistan lideri şöyle devam etti:

"Bugün bölgemizi kalkındırma ve çevremizi kuşatan zorluklara karşı çabalarımızı birleştirmeye en çok muhtaç olduğumuz gündür. El Ula Zirvesi'nde imzalanacak anlaşma, herkesin iş birliğiyle oluşan bu çabalar sayesinde sağlandı.

"Körfez, Arap ve İslam bölgesinin istikrarına yönelik dayanışmayı içeren bu anlaşma, devletlerimiz ve halklarımız arasındaki kardeşlik unsurlarını pekiştiriyor."

Konuşmaların ardından liderler, 41. KİK zirvesi sonuç bildirgesini imzaladı ancak bildirgeye ilişkin detay henüz paylaşılmadı.

Zirve öncesi yorumlar

Körfez olaylarını gözlemleyenler, bu hareketi Körfez zirvesindeki temsil düzeyini düşürmenin bir başlangıcı olarak görürken, diğerleri bunu toplantıya ev sahipliği yapan Bahreyn'deki Katar pozisyonunun bir ifadesi olarak değerlendirdi.

İkincisi ve son dönemde Katar-Körfez uzlaşmasını sağlamaya yönelik ilerleme hakkında ısrarlı konuşmaların olduğu dönemde, Birleşik Arap Emirlikleri ile birlikte Katar medyası tarafından yapılan düşmanca kampanyaların hedefi oldu.

Doha ayrıca bazı Bahreynli balıkçıları Katar karasularında izinsiz girmekle suçlamıştı. Başka bir zamanda, Bahreyn jetlerini Katar hava sahasına girmekle suçladı. Doha, BM Güvenlik Konseyi'ne bu konuda Manama'ya karşı şikayette bulundu. 

Katar'a Türkiye suçlaması 

Körfez siyasi kaynakları, Katar'ın atmosferi temizlemeyi ve Katar için hayati önem taşıyan uzlaşmanın yolunu açmayı amaçlayan Körfez girişimine uygunsuz tepkisini Doha'nın Suudi esnekliğini sömürmeye ve egzersiz yapmaya çalıştığı gerçeğiyle açıkladı.

Katar, Arap medyası tarafından müttefiki Türkiye'ye öncelik vermekle suçlanıyor. Yine Arap Weekly'de yer alan analizlere göre Ankara'nın Katar'ın Körfez cephesine tam dönüşünden yana olmadığı öne sürülüyor.

Doha aynı zamanda uzlaşma yolunu, boykot eden tüm ülkeleri içeren kolektif bir yoldan ayrı bir Suudi-Katar ikili yoluna dönüştürmeye çalışıyor ve böylelikle karşı koyan Arap Körfezi cephesi analizlere göre "Ankara'nın isteklerine" bölünmeye çalışıyor.

(PT)