Küreselleşmenin Ucuz İşgücü Çocuklar

Çocuk işçiliğiyle mücadele yollarını tartışan Avukat Üçdere, Küreselleşen dünyada gelişmiş ülkeler ucuz iş gücü olan çocuklardan vazgeçmiyor, Avukat Ayrın ise Devletin kayıt dışı ekonomiyi ve çocuk işçiliğini tespit etme gibi bir çabası yok diyor.

Özge Gözke

Çocuk hakları konusunda uzman iki avukat, Ayrın ve Üçdere aynı görüşte:

"Sosyal güvenlik sistemi ve eşit gelir dağılımını olmadığı ülkelerde çocuk işçiliğini önlemeye yönelik yasalar yetersiz kalıyor."

İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi avukatlarından Cevriye Ayrın merkez bünyesinde çalışan çocuklarla ilgili yapılan çalışmaların azlığından yakınıyor.

Ayrın'a göre devletin çözüm üretemediği noktada gönüllü kuruluşlar ve kişiler yardımıyla çocuklara yardım sağlanabilir.

Genel Hizmet İşçileri Sendikası (Genel-İş) Hukuk Birimi Sorumlusu Avukat Mustafa Üçdere de "Sendikaların çocuk işçiliğiyle mücadele programları sayesinde çocukların sekiz yıllık eğitim almalarını sağlamaya çalışıyoruz" diyor.

Üçdere, çocuk işçiliğinin sona erdirebilmesi için kesin çözümün devletlerin politikaları olduğunu belirtiyor:

"Dünya Kupası'nın yapıldığı günlerde, Asya ülkelerinde top diken 5 yaşındaki çocukların varlığından herkes haberdar, ama küreselleştiği söylenen dünyada gelişmiş ülkeler ucuz iş gücünden yani çocuklardan vazgeçmiyor."

Çocukların iş koşullarının düzeltilmesi

Av. Ayrın, çocuk işçiliği alanında İstanbul Barosu'nun az çalışma yapmasını eleştiriyor:

* Üç yıl kadar önce çocuk işçi çalıştıran işyerlerinin belirlenmesi ve çocukların yardım alabilecekleri merkezlere yönlendirilmesi için bir grup avukat ve İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi üyeleriyle bir proje başlattık.

* Proje kapsamında son olarak 2000'de Silivri'de bir tuğla fabrikasında çalıştırılan çocuklarla ilgili bir çalışma yaptık ve fabrika sahibi hakkında suç duyurusunda bulunduk.

* Kayıt dışı çalışanların sayısının belirlenemediği bir ülkede işyerlerinin çocuk işçi çalıştırdığı ancak şikayet üzerine belirlenebiliyor.

* Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bağlı iş müfettişlerinin sayısı Türkiye çapında 750 kişi. Yani devletin kayıt dışı ekonomiyi ve çocuk işçiliğini tespit etme gibi bir çabası yok.

* Türkiye'de bu nedenlerle gönüllü çalışmalar sadece araştırma yapmak düzeyinde kalıyor. Eşit olmayan gelir dağılımı ve ailelere sosyal yardımda bulunulmadığı için ancak çalışan çocukların iş koşullarının düzeltilmesine yönelik çalışmalar yapıyoruz.

* Ne yazık ki İstanbul Barosu çocuk haklarıyla ilgili geniş bir alanda çalışma yaparken, çocuk işçiliği konusunda yapılanlar çok sınırlı.

Ailelere "çocuk yardımı"

Av. Üçdere, dünyadaki küreselleşme politikalarıyla birlikte çocukların ucuz iş gücü olarak "önem kazandığını" vurguluyor:

* Çocuk işçiliğinin özellikle Afrika ve Asya ülkeleri gibi az gelişmiş ülkelerde yaygın olduğunu biliyoruz. Diğer yandan bu ülkelerde çocuklar, ucuz iş gücü olarak işçilere de rakip oluyor ve bu ülkelerde emeğin ucuzluyor.

* Hükümetlerin çocuk işçiliği sorununu çözmeye yönelik politikaları
En azından 18 yaşına kadar her çocuğu eğitim alması ve bu süre içinde alilerine "çocuk yardımı adı altında bir gelir ödenmeli.

* Çocukların sosyal güvence ve diğer bir çok haktan yoksun olara çalıştıkları bir ülkede bu önlemler en azından çocukların daha bilinçli insanlar olarak yetişmeleri açısından önemli. (ÖG/BB)

çocuk işçiliği