Mali'de Fransızca artık resmi dil olarak kullanılmayacak

Haber ve Fotoğraf: Anadolu Ajansı

Mali'de 18 Haziran'da yapılan halk oylamasında yüzde 96,91 "evet" oyuyla kabul edilen ve anayasa mahkemesinin de kabul ettiği yeni anayasaya göre, Fransızca resmi dil olmaktan çıkıyor.

Yeni anayasa metnine göre Fransızca bundan böyle çalışma dili olarak kullanılacak. Ülkede konuşulan 13 ulusal dil de resmi dil statüsü alacak.

Eski Fransız sömürgesi olan Mali, bağımsızlığını kazandığı 1960'tan bu yana Fransızcayı resmi dil olarak kullanıyordu.

Yaklaşık 70 yerel dilin konuşulduğu ülkede 1982'de çıkarılan kararname ile "Bambara", "Bobo", "Bozo", "Dogon", "Fulanice", "Maure", "Miniyanka", "Malinke", "Sarakole", "Sonrhai", "Senoufo", "Khassonke" ve "Tamashek" dilleri ulusal dil statüsü almıştı.

Mali hakkında

Mali, resmi adıyla Mali Cumhuriyeti, Batı Afrika'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1.240.000 km²'lik yüz ölçümüyle Afrika'nın sekizinci büyük ülkesi.

Nüfusu 19,1 milyondur ve bu nüfusun %65'ini 25 yaş altındakiler oluşturmaktadır.

Başkenti Bamako'dur. Mali sekiz bölgeye ayrılmıştır, kuzey sınırları Sahra'nın derinliklerine kadar uzanır. Ülkenin güney bölümü Nijer ve Sénégal nehirlerinin geçtiği Sudan Savanı'ndadır ve nüfusun çoğunluğu bu bölümde yaşar. Mali ekonomisi tarım ve madencilik temellidir. Altın ülkenin önde gelen doğal kaynaklarındandır ve Mali Afrika'nın en büyük üçüncü altın üreticisidir. Tuz da ihraç ürünlerindendir.

Bugün Mali'nin bulunduğu topraklar, bir zamanlar trans Sahra ticaretini kontrol etmiş Gana İmparatorluğu (Gana'ya ismini verdi), Mali İmparatorluğu (Mali'ye ismini verdi) ve Songhay İmparatorluğu'nun egemenliğindeydi. Mali İmparatorluğu 1300 yılında en geniş sınırlarına ulaştığında günümüz Fransa'sının iki katı bir alana hükmediyordu ve Afrika'nın batı kıyısına kadar uzanmıştı.

19. yüzyıl sonlarındaki Afrika Talanı'nda Fransa Mali'yi ele geçirdi ve Mali Fransız Sudanı'nın bir parçası oldu. Fransız Sudanı (o dönemde République Soudanaise olarak biliniyordu) 1959'da Senegal ile birleşerek 1960'ta Mali Federasyonu ismiyle bağımsızlığını kazandı. Senegal'in federasyondan çekilmesinin ardından République Soudanaise ismini Mali Cumhuriyeti olarak değiştirdi. Uzun süreli tek parti yönetimi 1991'de bir darbe ile sonlandı ve Mali yeni bir anayasa yazımı ve demokratik çok partili düzenin kurulmasını hedefleyen bir reform dönemine girdi.

Ocak 2012'de Kuzey Mali'da silahlı çatışmalar patlak verdi, Tuareg isyancılar ülkenin kuzey bölümünün kontrolünü ele geçirdi ve aynı yılın nisan ayında Azavad ismiyle bağımsızlık ilan ettiler.

Çatışmalar mart ayında ülkede gerçekleşen bir askeri darbe ve Tuareg ve diğer isyancıların kendi iç mücadeleleriyle içinden çıkılmaz bir hal aldı. İsyancıların git gide kontrolü ele alması üzerine Fransız ordusu Ocak 2013'te Serval Harekâtı'nı başlattı. Bir ay sonra Malili ve Fransız kuvvetler kuzeyi büyük oranda ele geçirdi.

Ağustos 2020'de ekonomik sıkıntılar ve ulusal güvenlik sorunları nedeniyle başlayan protestolar sonucu başbakan ve cumhurbaşkanı ordu tarafından tutuklandı ve ertesi gün istifa ettirildi.

*Bilgileri wikipedia'dan derledik. 

(EMK)