Nijerya'da iklim yasası: Yıllık karbon bütçesi sunma taahhüdü

* Fotoğraf: Pixabay

Nijerya, emisyonlarını net sıfıra indirmeyi başarabilmek amacıyla yıllık karbon bütçesi belirleme taahhüdünde bulunan ilk büyük gelişmekte olan ülke oldu.

Cumhurbaşkanı Muhammadu Buhari, Glasgow’da gerçekleşen BM iklim değişikliği konferansı COP26 sırasında 2060 yılında net sıfır emisyona ulaşacaklarını duyurmuştu.

• NET SIFIR EMİSYON: İnsan faaliyeti nedeniyle atmosfere salınan karbondioksit, metan, azot gibi gazların miktarının yeryüzü tarafından doğal olarak emilen sera gazı miktarıyla dengelenmesi ve karbon nötr olması anlamına geliyor..

Yeşil Gazete’de yer alan habere göre, hemen sonrasında emisyonları azaltmayı, iklim değişikliğine uyum sağlamayı ve yıllık karbon bütçeleri hazırlamayı öngören bir iklim tasarısını yasalaştırdı.

• NOT: Nijerya, Afrika’nın en kalabalık ülkesi. Ayrıca kıtanın da en büyük petrol üreticisi ancak vatandaşlarının neredeyse yarısı elektrikten yoksun biçimde yaşıyor.

Çevre ve kalkınma profesörü Chukwumerije Okereke, Climate Home News’e verdiği demeçte “Bu, iklim yönetimiyle ilgili olarak Nijerya’da gerçekleşen en büyük şey” yorumunu yaptı.

Tasarının destekçilerinden Sam Onuigbo, iklim yasası geçirmek için on yıldan fazla süredir çalıştığını söyledi. Onuigbo açıklamasında COP26’nın yarattığı ivmenin ve Çevre Bakanı Sharon Ikeazor‘un desteğinin tasarının yasalaşmasında önemli olduğunu belirtti.

Yasada ne var?

Abuja’daki Birleşik Krallık büyükelçiliğinin desteğiyle, bu tasarı, düzenli karbon bütçeleri oluşturan, hükümetlere hangi emisyon hedeflerinin belirleneceği ve bu hedeflerin nasıl karşılanabileceği noktasında tavsiyelerde bulunan aynı zamanda da dünyanın ilk iklim değişikliği komitelerinden birini kuran Birleşik Krallık’ın 2008 yılı İklim Değişikliği Yasası’na dayanıyor.

Yasayla birlikte Birleşik Krallık’ın karbon bütçeleri bağımsız İklim Değişikliği Komitesi tarafından belirlenirken, Nijerya’nın karbon bütçeleri Çevre Bakanlığı tarafından belirlenecek ve kabinenin onayına tabi olacak. Bu bütçelerden ilki Kasım 2022’ye kadar açıklanacak ve bir yıllık ve beş yıllık emisyon azaltım hedefleri belirlenecek.

Aralarında Fransa, İsveç ve İrlanda’nın bulunduğu sadece bir avuç gelişmiş ülke, emisyon kesintileri için düzenli kısa vadeli hedefler belirledi. ABD, Japonya ve Almanya gibi büyük emisyon yayıcılarının ise hala böyle bir bütçesi yok.

Tasarının gözden geçirilmesine yardımcı olan bir sürdürülebilirlik danışmanı Eugene Itua, “Nijerya’nın bunun için övülmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Ulusal İklim Değişikliği Konseyi kurulacak

Tasarı, Nijerya’nın iklim planlarını denetleyecek bir Ulusal İklim Değişikliği Konseyi kuruyor.

Devlet Başkanı Buhari’nin başkanlık edeceği Konsey’de ilgili bakanlar, Ulusal Güvenlik Danışmanı ve Merkez Bankası Başkanı yer alacak. Kadınlara, gençlere, engellilere ve özel sektöre ayrılan alanlar ile sivil toplum da temsil edilecek.

Yakın zamanda hükümete 2030 emisyon azaltma hedeflerini üçte bir oranında arttırması yönünde baskı yapan Güney Afrika Cumhurbaşkanlığı İklim Değişikliği Komisyonu ile kurulacak Ulusal İklim Değişikliği Konseyi benzerlik gösterecek.

Azaltım hededi yükseliyor

Nijerya’nın Temmuz ayında belirlenen mevcut iklim hedefi, emisyonları 2030 yılına kadar olağan gidişata göre hesaplanan öngörünün yüzde 20 altına düşürmek. Uluslararası finansmanla bu azaltım hedefi yüzde 47’ye yükseliyor.

Petrol, Nijerya’nın ihracat gelirlerinin büyük çoğunluğunu sağlarken, sektör aynı zamanda ülkenin emisyonlarının çoğundan da sorumlu.

“Sıkı bir ekip çalışması”

Okereke, tasarının ilerlemesinin sivil topluma ait taban baskısından ziyade “perde arkasındaki çok sıkı bir ekip çalışması”na borçlu olduğunu söyledi ve şu yorumu yaptı:

“Ülkede iklim eylemi için bastıran yeterli sivil toplum gücüne sahip değiliz. Kapasite oldukça düşük, bu yüzden kaynakları toparlayarak zaman ve baskıyı artıracak şekilde ağırlık koyamıyorlar.”

Nijeryalı çevre aktivisti Olumide Idowu ise yeni yasanın “iyi bir başlangıç” olduğunu söyledi, ancak bunu uygulamak için bir planın uygulamaya konulup konulmadığını sorguladı.

(TP)