KİMYA MÜHENDİSLERİ ODASI AÇIKLADI
Okul kırtasiye malzemesi alırken nelere dikkat edilmeli?
Fotoğraf: AA
Kimya Mühendisleri Odası (KMO), yüz yüze ve uzaktan eğitim-öğretim döneminin başlamasıyla birlikte kırtasiye malzemelerinde bulunan kimyasallara ilişkin açıklama yaptı.
Öğrencilerin kullanacağı kırtasiye malzemelerindeki kimyasal risklerin değerlendirilmesi ve önlemlerin alınması gerektiğine işaret eden KMO, açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Raflarda yerini alan ucuz, hangi maddelerden yapıldığı ve içeriği belli olmayan ve maruziyet sınır değerini aşan kimyasal madde katkılı, kalem, silgi, su matarası beslenme çantası gibi kırtasiye malzemeleri, ayakkabı, okul giysileri öğrencilerin sağlığını ciddi biçimde tehdit ediyor.
"Kırtasiye malzemeleriyle okul araç ve gereçlerinde fitalatlar (katkı maddesi olarak), azo boyalar ve bazı ağır metaller kullanılıyor. Gıdalarının konduğu plastik beslenme çantaları ve suluklar da eğer uygun malzemeden imal edilmedilerse büyük risk oluşturuyor.
"Yasaklanmış kimyasallar kullanılıyor"
"Sanayide boya inceltmek amacıyla kullanılan ve çok çabuk buharlaşabilen (uçucu) toluen, xylen, aseton, benzen, trikloretan, perkloretilen, halojenli hidrokarbonlar ve benzeri maddeler yapıştırıcı malzemeler Sağlık Bakanlığının ‘Uçucu Maddelerin Zararlarından İnsan Sağlığının Korunması Hakkında Yönetmelik’ gereğince yasaklamasına rağmen kullanılıyor.
"Piyasa denetimleri yeterli gelmiyor. 2019 yılında Ticaret Bakanlığı almış olduğu 155 bin numune üzerinde yapılan deneylerin neredeyse yarısı olumsuz çıktı.”
Hangi ürünlerde ne tür riskler var?• Pastel boya, suluboya, oyun hamuru, silgi ve diğer boyalar: Bu ürünlerde kanserojen olduğu için yasaklanan azo boyarmaddeler ve plastik ürün, baskı ve boyalarda yumuşatıcı olarak katılan fitalatlar kullanılabiliyor. Aynı zamanda kanserojen olan fitalatlar, insanlarda ve hayvanlarda hormon sistemine zarar veriyor. Ayrıca astım ve üreme bozukluğuna da neden olan bu kimyasal, pastel boyalarda da bulunabiliyor. Çocuklarda sinir, bağışıklık sistemini tahrip eden ağır metaller de boyalar içerisinde tespit ediliyor. Kanserojen boyarmaddeler ise deri ile temas sonucu deri tarafından direkt emiliyor. • Makas, kalemtıraş, zımba: Öğrencilerin hemen her gün kullandığı bu ürünlerde, ağır metaller ve fitalatlar kullanılabileceğinden test edilmesi önemlidir. Nikel, alaşım numunelerin kaplamasında, korozyona karşı direncinin artırılmasında ve sertliklerinin artırılmasında kullanılan bir metaldir. Uzun süre nikel içeren aksesuarlarla temas halinde olmak ciltte tahrişe ve alerjiye neden oluyor. • Çanta, beslenme çantası, kalem kutusu, matara ve kaplıklarda da fitalatlar, azo boyarmaddeler, alerjen boyarmaddeler ve kanserojen boyarmaddeler bulunabiliyor. Kanserojen oldukları için yasaklanan poliaromatik hidrokarbonlar (PAH) ve tekstilde buruşmazlık, çekmezlik apresi, boya ve baskının korunmasında kullanılan formaldehit, çantaların taşıdığı risklerindendir. Alerji, tahriş, egzama ve akciğer kanserine neden olan bu kimyasal; önlük, pantolon ve çorap gibi tekstil ürünlerinde de bulunabiliyor. • Kırtasiye malzemesi ve gereçleri satın alırken ürün üzerinde TSE ve CE işaretlerinden en az birinin olmasına dikkat edilmeli. Çocukların kullanacağı mataralar, şişeler ve beslenme çantalarının plastik olmamasına dikkat edilmeli, kokulu ve boyalı ürünlerden kaçınılmalı. Solvent bazlı kalemler kesinlikle satın alınmamalı, satın almada su bazlı veya alkol bazlı kalemler tercih edilmelidir. Yapıştırıcı alımında da içerinde uçucu madde olan yapıştırıcılar kesinlikle satın alınmamalı. Özellikle velilere, sırt ve beslenme çantalarında üreticisi belli ve üzerinde 'CE' işareti olan ürünleri tercih edilmeli çünkü çocukların yiyecekleri bu ürünlerde saklanıyor ve bunlara temas ediyor. Bu temas sonrasında güvensiz ürünlerdeki kanserojenlerin çocuklara geçmesi söz konusu olabilir. Suluklarda benzen ve türevi içermeyen ürünlerin tercih edilmeli. Oyun hamurlarında "CE" işaretinin bulunması ve üç yaşından küçüklere bu hamurların verilmemesi gerekiyor. |
(RT)
