AF ÖRGÜTÜ'NDEN AŞIDA PATENT AÇIKLAMASI

"Pandemiyi bitirmenin tek yolu insanları kârdan önde tutmak"

Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard, varlıklı ülkelere "COVID-19 aşılarında fikri mülkiyet güvencelerinden feragat anlaşmasına destek verin" çağrısı yaptı.

İstanbul

"Pandemiyi bitirmenin tek yolu insanları kârdan önde tutmak"

*Fotoğraf: Canva

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) hükümeti, dün COVID-19 aşıları için fikri mülkiyet güvencelerinden feragat anlaşmasına desteğini açıkladı.

Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard, "ABD, küresel dayanışma adına cesur bir adım attı" dedi.

Varlıklı ülkelere çağrı

"Joe Biden yönetimi, bununla birlikte dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca insanın hayatını birkaç ilaç devinin ve paydaşlarının kârlarından önde tuttuğunu göstermiştir" diyen Callamard, şöyle devam etti:

Avustralya, Brezilya, Avrupa Birliği (AB) ve Birleşik Krallık gibi diğer varlıklı ülkeler de aynısını yapmalı.Yalnızca bilgi ve teknoloji paylaşımı, aşıları olabildiğince çok kişiye mümkün olan en kısa sürede ulaştırmak için üretimi hızlandırabilir. Bu pandemiye son vermenin tek yolu ona küresel çapta son vermektir. Küresel çapta son vermenin tek yolu ise insanları kârdan önde tutmaktır.

Arka planda ne oldu?

Hindistan ve Güney Afrika, Ekim 2020'de ülkelerin COVID-19'la ilgili ürünler için fikri mülkiyet hakları verilmesini talep etti.

Böyle bir anlaşma kabul edildiğinde, ecza ürünlerindeki patentler gibi bazı fikri mülkiyet haklarının yürürlüğe konulması, uygulanması ve zorunlu kılınması askıya alınacak.

Ayrıca COVID-19 aşılarının daha düşük maliyetle daha fazla geliştirilmesi ve üretimi kolaylaşacak.

Bu teklif, 60 ülke tarafından finanse ediliyor. Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ) üye 164 ülkeden en az 100'ü teklifi destekliyor.

Buna karşılık Avustralya, Brezilya, AB, Japonya, Norveç, İsviçre, ve Birleşik Krallık dahil olmak üzere varlıklı ülkelerin önemli bir kısmı teklife itiraz ediyor.

Halkın Aşı Birliği'nin yayımladığı anket, ABD halkının yüzde 69'unun anlaşmayı desteklediğini gösterdi.

Uluslararası insan hakları standartları ve ticaret kuralları da fikri mülkiyetin katiyen halk sağlığına mâl olmaması gerektiğini açıkça ortaya koyuyor.

DTÖ'nün Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS), ilaç şirketleriyle ilgisi olan birçok fikri mülkiyet türüne ilişkin asgari standartları belirliyor.

Telif hakları, ticari markalar, patentler, ticari sırlar ve test verileri dahil gizli bilgiler ve rekabeti engelleyen uygulamalar bunlar arasında.

(DŞ)