"Pussy Riot"a da "yabancı ajan" yaftası

• Medyada ve kamuoyunda "yabancı ajan yasası" olarak bilinen yasanın açık adı "Yabancı Ajan İşlevi İcra Eden Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşların Faaliyetlerinin Düzenlenmesine İlişkin Rusya Federasyonu Mevzuatında Değişiklik Yapılmasına Dair Yasa."
• Yasaya göre, yurt dışından bağış alan ve "siyasal etkinlik" gösteren "kar amacı gütmeyen kuruluşlar"ın kendilerini "yabancı ajan" olarak deklare etmeleri gerekiyor.
• Yasa 2012'de Vladimir Putin tarafından imzalanarak yürürlüğe girmişti. Ancak etkin olarak uygulanmaya 2013'te Putin'in "iç işlerimize her türlü dolaylı ya da dolaysız karışılması, Rusya'ya, müttefiklerimize ve ortaklarımıza yönelik hangi biçimde olursa olsun baskı uygulanması kabul edilemez" şeklindeki demecinden sonra sıkıca uygulanmaya başladı.
  
• Sivil toplum kuruluşları bu şekilde kaydedildikten sonra ek denetimlere tabi oluyor ve resmi yazışmalarına kuruluşun "yabancı ajan" olduğuna dair bir ibare eklemeye mecbur tutuluyorlar. Bu ibare, Rusça sözlük anlamında "yabancı temsilci" demeye gelse de, gündelik dilde Türkçe'de de olduğu gibi düpedüz "casus" olarak anlaşılıyor.
• Hükümet yasayı ABD'de yabancı hükümetler adına lobicilik yapan kuruluşlara getirilen deklarasyon zorunluluğuna benzeterek savunuyor.
• Dünyanın bütün insan hakları kuruluşlarıysa yasanın muhalefet gruplarını yaftalamak ve yalıtmak için kullanıldığında birleşiyor. 

Nadejda Tolokonnnikova

30 Aralık 2021'de Rusya Adalet Bakanlığınca "yabancı ajanlar" listesine eklenen Nadejda Andreyevna Tolokonnikova, 7 Kasım 1989 doğumlu, 32 yaşında. Adının kısaltılmış haliyle, "Nadya Tolokno" olarak da biliniyor. Tolokonnikova anarşist-feminist Pussy Riot'un kurucularından. Siyasal

 eylemciliğe 2007'de sokak sanatı grubu Voyna ile başladıktan sonra üç kadınla birlikte "Pussy Riot"u kurdular.

Tolokonnikova 17 Ağustos 2012'de Moskova'da, Kurtarıcı İsa Katedrali'ndeki performansın ardından "dinsel nefrete dayalı holiganlık"tan tutuklanarak iki yıl hapse mahkum edildi. Ancak 23 Aralık 2013'te, aynı eylemden hüküm giyen Pussy Riot üyesi Mariya Alyohina'la birlikte, Rusya anayasasının kabul edilişinin 20. yıldönümü vesilesiyle çıkarılan af yasası uyarınca cezası bitmeden serbest bırakıldı.

Tolokonnikova, Rus insan hakları grubu "Siyasi Mahkumlarla Dayanışma Birliği"nce siyasal mahkum olarak tanındı.mUluslararası Af Örgütü de, "Rus makamlarının tepkisinin ciddiyeti"ni göz önüne alarak düşünce mahkumu olarak adlandırdı.

Cezaevideyken filozof Slavoj Žižek ile demokrasi ve aktivizm üzerine sürdürdüğü yazışmalar Fransız filozof Michel Eltchaninoff tarafından derlenerek Verso Books tarafından 2014'te "Yoldaşça Selamlar: Nadya ve Slavoj'un Hapishane Mektupları" başlığıyla yayınlandı.

Tolokonnikova cezasının bitmesine bir kaç ay kala serbest bırakılmasını, "kozmetik bir önlem" olarak niteledi.