Putin ve Erdoğan'ın Ortak Açıklamasından Notlar

İdlib'de yaşanan gelişmelerin ardından Moskova'ya günübirlik ziyarette bulunan Erdoğan ve Putin, bir saat 20 dakikalık görüşmenin ardından Suriye'deki gelişmeler, askeri sistem ve ekonomik işbirlikleri ile ilgili açıklamalarda bulundu.

Moskova

Putin ve Erdoğan'ın Ortak Açıklamasından Notlar

*Fotoğraf: AA/ Moskova.

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya'da Jukovskiy Uluslararası Havaalanı'nda gerçekleştirdiği baş başa ve heyetlerarası görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Putin, "TürkAkımı projesinin inşaatı planlı bir şekilde devam ediyor. İkinci hat kurulunca doğalgazı Avrupa'ya transit sevk edebileceğiz" sözleriyle başladığı açıklamasına şöyle devam etti:

"Seneye Rusya-Türkiye diplomatik ilişkilerinin 100. yılını kutlayacağız. Türkiye Rus turistleri arasında son derece popüler. Uluslararası konular arasında elbette en çok Türkiye meselesini görüştük.

Cenevre mesajı

"Rusya ve Türkiye Astana formatında işbirliği yapıyor. Sahadaki durumu istikrarlı hale kavuşturmak ve daha da ilerletmektir. Anayasa Komitesi'nin devreye girmesiyle ilgili konuları görüştük.

"En kısa sürede Cenevre'de çalışmaya başlanacağını umut ediyoruz. Vize rejimi konusunda adımlar atmaktayız. İdlib'deki durumdan kaygılıyız. Suriye'nin toprak bütünlüğüne bağlı kalmak önemli. Moskova ve Ankara İdlib'de çatışmasızlık bölgesindeki saldırılardan endişe duyuyor.''

Bundan mı alacağız?

Putin ile Erdoğan, Havacılık ve Uzay Fuarı'nı gezerken, beşinci nesil Su-57 jetini inceledikleri esnada yaptıkları konuşmalar kamera kayıtlarına yansıdı.

Sputnik haber ajansının haberine göre kayıtlarda Erdoğan'ın Su-57'yi kast ederek "Bundan mı alacağız?" diye sordu, Rusya lideri ise "İstiyorsanız alabilirsiniz" yanıtı verdi.

İdlib açıklamaları

Erdoğan İdlib konusunda şunları söyledi:

"Suriye'de yaşanan gelişmeleri ele aldık. Rejimin mayıstan beri yaptığı saldırılar sükuneti bozdu. İdlib'de rejim saldırılarında mayıstan beri 500'ü aşkın masum insan hayatını kaybetti, bin 200'ün üzerinde sivil yaralandı.

"Meşru müdafaa hakkımız özellikle sınırlarımız boyunca bizi müdafaaya sevk etmektedir. Gereken adımları gereken zamanda atmak durumundayız.

"Sınırlarımıza dönük göç tehlikesi var. Suriye'nin toprak bütünlüğüne olan bağlılığımızı bir kez daha teyit ettik. Gayemiz akan kanın durması Suriye'nin huzur ortamına bir an önce kavuşmasıdır.

"(İdlib'de) Rejimin terörizmle mücadele bahanesiyle sivillere karadan ve havadan ölüm yağdırması kabul edilemez."

2018'den bu yana İdlib'de yaşananlar

Rusya ile Türkiye 17 Eylül 2018'de "İdlib Gerginliğin Azaltılması Bölgesindeki Durumun İstikrarlaştırılmasına İlişkin Mutabakat Zaptı" imzaladı.

Putin, imzalar sonrası yaptığı açıklamada "15 Ekim'de silahsızlanma bölgesinde 15-20 km'ye kadar temas hattı üzerinde bir bölge kurmaya karar verdik. Erdoğan'ın teklifi üzerine bölgeden ağır silahlar da çekilecek" ifadelerini kullandı.

Anlaşma, Türkiye'nin militanlara, Rusya'nın ise Suriye ordusuna garantör olmasını da içeriyordu.

Haziran 2019 itibariyle,eski El Nusra Heyet Tahrir Şam'ın (HTŞ), Dera'da tekrar kontrol sağladı.

Bu 2019 başından beri kentte kontrolün HTŞ'de kalması anlamına geliyor.

Suriye ordusu üç hafta İdlib'in güneyinde hava saldırılarını tekrar başlatırken geçen hafta, Türkiye-Rusya anlaşmasının uygulanması şartıyla ateşkesi kabul etmişti, Şam ardından ateşkesi bozmuşdu.

Şu anda Suriye ordusu kentteki kontrol noktalarını artırıyor.

İdlib'de son haftalarda neler oldu?

TSK'nin Morek üssü'ne (gözlem noktası) giden aracı Suriye ordusu tarafından durduruldu. Hava saldırısında üç sivilin öldüğü bildirildi.
Ardından Suriye ordusu, İdlib için kritik nokta olan ve otoyolu tutan Han Şeyhun'u ele geçirdi. Böylece Şam yönetimi uzun süre sonra kentte stratejik bir başarı elde etmiş oldu.

S-400 eğitimi Eylül'de başlıyor

Öte yandan ziyaret sırasında savunma şirketi Almaz-Antey Genel Müdürü Yan Novikov, TSK askerlerinin S-400 füze savunma sistemlerinin kontrolü ile ilgili eğitim çalışmalarının 1 Eylül'den itibaren başlayacağını belirtti.

Güvenli bölge konusu

Erdoğan gazetecilerin "güvenli bölge" sorusunu ise şöyle yanıtladı:

"O konuyu da görüşme fırsatımız oldu. Amerika ile de bu konuları görüşüyoruz. Bize verdikleri sözleri bir an önce yerine getirmelerini istiyoruz. Münbiç'teki terör örgütlerinin bölgeyi terk etmelerini istiyoruz. Bu konuda kararlılığımız tamdır."

Putin şunları söyledi:

"Türkiye'nin hassasiyetlerini çok iyi anlıyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı detaylı bir şekilde tutumunu ifade etti. Türkiye Cumhuriyeti'nin güney sınırlarında güvenli bölge oluşturması Suriye'nin toprak bütünlüğünü sağlaması açısından olumlu bir adım."

(PT)