Sayıştay, 6 yıldır “iş güvenliği tehdit altında” diyordu

Fotoğraf: AA

“Sayıştay denetimlerinde, 2017 yılından bu yana Armutçuk müessesesinde yeraltı işçi sayısındaki eksikliğin iş güvenliğini tehdit edecek boyutlara geldiği tespit edilmiş ve işçi açığının giderilmesi önerilmişti.”

Çağdaş Hukukçular Derneği, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Armutçuk Müessesesi'nde yaşanan iş cinayeti ve göçüğe dair suç duyurusu yaptı.

Karadeniz Ereğli'ye bağlı Kandilli beldesinde bulunan TTK Armutçuk Müessesesi maden ocağında 13 Eylül’de, eksi 450 kotunda tavan çökmesi sonucu göçük oldu. Bir işçi hayatını kaybetti, 6 işçi yaralandı.

İki bakanın da soruşturulması istendi

Zonguldak Cumhuriyet Başsavcılığına dün iletilen suç duyurusunda, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanı Vedat Işıkhan da dahil 21 kişinin soruşturulması istendi.

Dilekçede şüphelilerin, Türk Ceza Kanunu’nun 81. maddesindeki “olası kast ile insan öldürme”, 83. maddesindeki “kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi” ve 87. maddesindeki “neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama” suçlarından cezalandırılması talep edildi.

ÇHD, tutuklanmalarını talep etti

ÇHD, şüphelilerin derhal soruşturulmasını, tutuklanmalarını, delillerin toplanabilmesi ve delillere erişim yetkileri bulunan şüphelilerin delil karartmasının engellenmesi için şüphelilerin maden sahasına girişinin yasaklanmasını talep etti.

Ayrıca, teknik inceleme için gerekli olan delil mahiyetindeki bilgi ve belgelerin maden işletmesine ait idari bina içerisindeki örneklerine vakit kaybetmeksizin el konulmasını istedi.

“İşçi sayısı her yıl daha da azaltıldı”

Suç duyurusunda, Armutçuk Müessesesinin 2014 yılında TTK Yönetim Kurulu Kararı ile kabul edilen güncellenmiş yeraltı norm kadro sayısının 1240 olarak belirlendiği bilgisi yer aldı.

2017 yılından beri çalıştırılan işçi sayılarını da sıralayan ÇHD “Sayıştay’ın 2017 yılından bu yana iş güvenliğinin sağlanabilmesi için personel açığının giderilmesi ve norm kadronun tamamlanabilmesi adına uyarı ve önerilerde bulunulduğu görülmektedir” dedi.

İşçi sayısının Sayıştay’ın önerilerinin aksine her yıl daha da azaltıldığı ifade edildi:

“TTK’nın yayınladığı faaliyet raporlarına göre, Sayıştay tarafından uyarısı yapılan işçi açığı kaynaklı risklerin giderilemediği, 2014 yılında düzenlenen norm kadro planlamasının gerçekleştirilmediği, dahası işçi sayısının her yıl daha da azalmasına göz yumularak yaşanacak tehlikelere karşı kayıtsız kalındığı ve olası kast ile hareket edildiği görülmektedir.”

Sayıştay raporları: "Can kaybına yol açabilir"

2017 raporu: “Ayak çalışma boyu oranının %100 seviyesinin altında olması, diğer bir ifade ile ayak boyunca arında günde 1 have (1,20 metre) öteleme, ilerleme yapılamaması, ayak içindeki tavan basınçlarının kazılamayan bölümler üzerinde yoğunlaşmasına, ayak arkasının düzgün bir hat halinde kırılamaması ve tavan tahkimatına gelen yük dengesinin bozulması gibi yeraltı kömür madenciliğinde arzulanmayan durumlara neden olmakta, göçük, arın akması, arın kayması sonucu iş kazalarına, can kaybı ve yaralanmalara yol açmaktadır. Müessesede 2015 yılında ayaklarda göçük nedeniyle meydana gelen iki kazada iki pano ayak üretim işçisinin hayatını kaybetmiş olması, bu açıdan tüm ilgililerce öncelikle dikkate alınmalıdır.” 2019 raporu: “Müessesede 2018 yılında 91 kişinin, 2019 yılında 126 kişinin yaralandığı toplam kaza sayısının %38-%40’ını oluşturan kazaların ve çoğunlukla ayaklarda meydana gelen taş-kömür (kavlak) düşmesi, akması, arın akması, arın kayması, tavan basması gibi isimlendirilen göçüklerden kaynaklandığı görülmüştür. İş güvenliğini tehdit edecek boyutlara gelen, üretimde ciddi anlamda aksamalara yol açan, kazı, hazırlık, elektro-mekanik vb ana üretim ve üretime yardımcı işçi sayılarında yaşanan sıkıntıların giderilmesini teminen, Kurumun norm kadro çalışması değerlendirme sürecinde en azından aylık geçici sanat değişikliği sayısında nitelikli işçi temin edilmesi hususunda Genel Müdürlük nezdinde girişimde bulunulması önerilir.” 2020 raporu: “İş güvenliğini tehdit edecek boyutlara gelen, üretimde ciddi anlamda aksamalara yol açan, kazı, hazırlık, elektro-mekanik vb ana üretim ve üretime yardımcı işçi sayılarında yaşanan sıkıntıların giderilmesini teminen, Kurumun norm kadro çalışması değerlendirme süreci doğrultusunda belirlenecek optimum sayıda nitelikli işçi temin edilmesi hususunda ilgili makamlar nezdinde girişimde bulunulması önerilir.”

(AS)