Senaristler: İspanya'dan özel kopyalama harçlarını alıyoruz ama Türkiye'den alamıyoruz

İTO Başkanı geçen hafta Türkiye dizilerinin yüzde 80'inin yayına girmeden yurtdışına satıldığını açıklamıştı.

"Türk dizilerinin yüzde 80'i yayına girmeden yurtdışına satılıyor"

16 Ekim 2023

Bu, Türkiye dizi sektörü için sevindirici bir gelişme. Ancak sektörde fikir üretenlere, yurtdışına satılan diziler üzerinden pay ödenmiyor.

Yapımcılar, çok yüksek ücretler aldıkları halde, yurtdışına satılan dizilerden elde ettiği kâr payını senaristler, yönetmenler ve oyuncularla paylaşmıyor.

Senaryo yazarlarının telif toplama örgütü SenaristBir (Senaryo ve Diyalog Yazarı Sinema Eseri Sahipleri Meslek Birliği), İspanya’daki meslek birliği DAMA ile bir protokol imzaladı ve bu sayede artık yurtdışına satılan diziler üzerinden pay alıyor. 

SenaristBir’in Genel Sekreteri Ayhan Sonyürek, “Türkiye’de haklarımız gasp ediliyor. Yurtdışında telif rejimi çok iyi işliyor ancak Türkiye’de telif yasamız olduğu halde telif rejimi işlemiyor” diyerek duruma tepki gösteriyor.

"Tüm dünyadan teliflerimizi toplayıp getireceğiz"

Sonyürek şöyle devam ediyor:

“Normalde bir eser gösterildiği zaman bu eserin gösteriminden kaynaklanan bir telif hakkı doğuyor. Türkiye’de şu anda haklarımız gasp ediliyor ve yayıncılar tarafından ödeme yapılmıyor. Kültür Bakanlığı, Maliye Bakanlığı aracılığıyla özel kopyalama harçlarını topluyor ve bunu bir fonda biriktiriyor. Bunu eser sahiplerine dağıtmakla yükümlü ama çeşitli bahanelerle bunu dağıtmıyor.

“Şu an üyelerimizin eserleri İspanya’da gösteriliyor ve biz senaristler olarak o gösterimlerden pay alıyoruz. Eserlerin özel kopyalama harçlarını da alıyoruz. İspanya Kültür Bakanlığı’ndan özel kopyalama harçlarını alıyoruz ama Türkiye Kültür Bakanlığı’ndan alamıyoruz.

“İspanya’daki meslek birliği DAMA pek çok ülkeyle anlaşması olan bir kurum. Bu sayede tüm dünyadan teliflerimizi toplayıp getireceğiz. Bu anlaşmayı Setem, Sinebir, BSB ve biz yaptık. Tüm dünyadan üyelerinin eserlerinin gösteriminden doğan haklarını takip edip üyelerine dağıtacaklar.”

SenaristBir kafe açtı

SenaristBir, bir yıldır İspanya’ya satılan diziler üzerinden gelen teliflerle üyeleri ve herkes için Kadıköy’ün Fenerbahçe Mahallesi’nde bir kafe açtı. Kafenin Pazar günkü açılışında SenaristBir’in Kurucu Başkanı İlker Barış, Feride Çiçekoğlu, Cem Görgeç, İlker Arslan, Cenk Boğatur, Şükrü Üçpınar, Aydın Sayman, Berfu Ergenekon gibi senaristler ve BİROY Başkanı Renan Bilek ve Setem Başkanı Mehmet Güleryüz de vardı.

SenaristBir Yönetim Kurulu Başkanı Yıldız Bayazıt, kâr amacı gütmeyen kafenin sektör için Anadolu yakasında bir buluşma noktası işlevi görmesini istediklerini söylüyor.

“Kafe hizmeti ve çalışma alanı imkanları dışında örneğin sinemamıza çok değerli eserler sunmuş, ekol olmuş senaryo yazarları ile bir sözlü tarih projesi başta olmak üzere çeşitli söyleşiler, atölyeler ve toplantıları da kafede yapmayı arzu ediyor ve bu bağlamda takvimsel programlar üzerinde çalışıyoruz.

“Yeşilçam'da sinemacılar ortak mekanlarda buluşup vakit geçirme imkanına sahipti. Azmi'nin Kahvesi, Papirus, Dersaadet ve Çiçek Bar'da oyuncudan yönetmene, senaryo yazarından set çalışanlarına tüm filmciler buluşup mayalanabiliyordu. Kafemizin bu açığı gidermesini ve sektörün birlik duygusunu arttırmasını umuyoruz.”

Kafenin menüsünde vegan ve vejetaryen yemekler de bulunuyor. Sektör çalışanlarının projeleri üzerine çalışabilecekleri, ekipler olarak toplantılarını yapabilecekleri alanlara sahip olan kafede tamamen sessizliğe ihtiyaç duyulması halinde çevrimiçi toplantıların gerçekleştirilebilmesi için bir toplantı kabini de hazır edildi. (Adres: Fenerbahçe Mahallesi, Dr. Faruk Ayanoğlu Caddesi, No: 24/A – Kadıköy)

(AÖ)