Sinemalara Sansür ve Mısır Yasağı Getirildi

TBMM Genel Kurulu'nun bugünkü oturumunda 'Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun' kabul edilerek yasalaştı. Son dönemde yapımcılarla dağıtımcı ve gösterimciler arasında tartışmalar yaşanmış ve olaya devlet el atmıştı.

Yeni kanuna göre destekleme kurulları ve komisyonu oluşturulacak. Kurulların görevi desteklenecek sinema filmlerini değerlendirmek ve belirlemek olacak. Sayısı dördü geçmeyecek olan bu kurulların üyelerinin çoğunluğu Bakanlık temsilcilerinden oluşacak.

Kurullarda, meslek birlikleri tarafından belirlenen üç üye, Bakanlık tarafından sektörden veya üniversitelerden seçilecek üç üye ve kurul başkanı olan bir Bakanlık temsilcisi olacak. Eğer meslek birlikleri belli bir süre içinde üye belirlemezse, onlar da Bakanlık tarafından seçilecek.

Dizi film ve yabancı film yapım destek ve değerlendirmeleri için ise Dizi ve Yabancı Filmleri Destekleme Komisyonu oluşturulacak. Sekiz kişinin yer alacağı bu komisyon; Bakan Yardımcısı, Sinema Genel Müdürü, Tanıtma Genel Müdürü, Dışişleri Bakanlığı Yurtdışı Tanıtım ve Kültürel İşler Genel Müdürü, meslek birliklerinden Bakanlık tarafından seçilecek iki üye, yapımcı ve dağıtımcılardan Bakanlık tarafından seçilen iki üyeden oluşacak.

Denetim maddesi getirildi

Kabul edilen yasada, gösterime sunulacak filmler denetim altına ve komisyonlardan geçemeyen filmler gösterilemeyecek. İlgili madde:
"Ülke içinde üretilen ve ithal edilen sinema filmlerinin, ticari dolaşıma veya gösterime sunulmasından önce değerlendirilmesi ve sınıflandırılması yapılır. Değerlendirme ve sınıflandırma sonucunda uygun bulunmayan filmler, ticari dolaşıma ve gösterime sunulamaz."

Değerlendirme ve sınıflandırılması yapılmayana filmler ise festival veya özel gösterim alanlarında sadece +18 ibaresiyle yayınlanacak.

Sinema çevrelerinde bu düzenleme ile yeni sansür mekanizmasının işletilebileceği eleştirileri var.

Zorla mısır satılmayacak, reklam en fazla 10 dakika

Kanuna göre, bir sinema filmi öncesinde gösterilecek reklam süresi on dakikayı aşamayacak. Film araları 15 dakikayı, fragman gösterimleri ise beş dakikayı geçmeyecek. Ayrıca sinema bileti ile birlikte başka bir ürünün satışı da yapılamayacak. Bu da yapımcılarla dağıtımcıların tartışma sebebi olan mısır+bilet sistemini yasaklıyor.

Sinema salonu işletmecileri, yapımcı veya dağıtımcısıyla yapılacak anlaşma dışında sinema biletini içeren abonelik, promosyon, kampanya ve toplu satış faaliyetleri gerçekleştiremeyecek.

Para cezaları

Değerlendirme yükümlülüğüne uymayan, zorunlu tutulduğu halde gerekli işaret ve ibareleri kullanmayan veya yanıltıcı şekilde kullanan film yapımcısı ile bu filmlerin dağıtımını yapanlara 20 bin lira idari para cezası uygulanacak.

Bu filmlerin gösterimini yapanlara 50 bin lira, gösterim ve tanıtım alanlarında gerekli işaret ve ibareleri kullanmadan etkinlik düzenleyenlere film başına 20 bin lira, reklam, fragman ve film arası sürelerine uymadan gösterim yapan sinema salonu işletmecilerine ise salon başına 50 bin lira para cezası verilecek.

Ne olmuştu?

2018 Aralık ayında film yapımcıları ve dağıtımcılar-film salonları arasında tartışmalar yaşanmıştı. Salon ve yapımcı, filmin bilet parasını yarı yarıya paylaşıyordu. Bilet fiyatı belirleyen salon otomatik olarak filmin, yapımcısına kazandıracağı parayı da belirlemiş oluyordu. Bileti, içinde mısır vs. olan bir menüyle birlikte satarak yüksek paralar kazanan salonlar yapımcılara sadece film bilet ücretinden pay verince yapımcılar bu duruma karşı gelmiş ve filmlerinin vizyona giriş tarihlerini ertelemişti.

Türkiye'de tekel haline gelen bir sinema salonu zincirinin yetkilisi Cengiz Semercioğlu'na verdiği röportajda sert ifadeler kullanınca yapımcılar ve gösterim-dağıtımcılar arasındaki tartışma şiddetlenmişti. Ardından devletin olaya el koymasıyla yeni bir kanun çıkartılması için çalışmalar başlamıştı. (OI / HA)