"Suriye'deki gözlem noktaları sürdürülebilir değildi"

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Siyaset bilimci Doçent Doktor Erhan Keleşoğlu, Reuters'ın "Türkiye'nin Suriye'nin Morek bölgesindeki gözlem noktasından çekilmesi" haberini yorumlarken, pandemi sırasında arka planda kalan Suriye iç savaşı hakkında son durumu yorumladı.

Türkiye'nin gözlem noktasından çekilmesini nasıl yorumluyorsunuz?

O bölgede Esad'a bağlı milisler bulunmaktaydı. Bunların lojistik desteğinin sağlanması, Ruslar sayesinde oluyordu. 

Zaten sürdürülebilir değildi başından itibaren. Bunlar anladığımız kadarıyla masada pazarlık kozları olarak önemliydi ama sürdürülebilirliği yoktu. 

Anlaşılan o ki, bunun sınırlarına gelindi ve TSK'ya bağlı güçler bu gözlem noktalarından çekilmek zorunda kaldılar. 

Çünkü lojistik destek konusunda Ruslar da daha fazla el sürmeye başladılar. Artı, bu bölgelerdeki sivillerin gözlem noktaları etrafında -büyük ihtimalle Esad'ın desteği ile- eylem yaptıklarını gördük.

Biber gazı ile bu kişilere müdahale edildi, hatta bu görüntüler ajanslara düştü. 

Dolayısıyla o badirenin sonuna gelinmiş gibi görünüyor. 

"Pandemi sürecinde taraflar bir nevi ara verdi"

Peki yıllar süren bu iç savaşta dünya "vekalet savaşları" denen şeyi de gördü. Şu anda ibrenin herhangi bir tarafı gösterdiğini söyleyebilir miyiz? 

Şu anda öyle bir yorum yapamayız. Geçtiğimiz aylardaki, hatta pandeminin öncesindeki siyasal durum mevcudiyetini koruyor. Bir yanda Fırat'ın ötesinde Demokratik Suriye Güçleri (DSG) varlıklarını sürdürüyorlar. 

Her ne kadar Barış Pınarı Harekatı ile ciddi anlamda zayıflamış olsa da orada hem ABD varlığı sürüyor, hem Rusya varlığı sürüyor. 

Hatta zaman zaman iki ülkenin devriyelerinin karşı karşıya geldiğini görüyoruz. 

Nüfuz anlamında taraflar arasında sürtüşme söz konusu ama hala daha tarafların gücünde bir artma ya da azalma, pozisyonlarında herhangi bir değişiklik görülmüyor. 

Yani bu pandemi sürecinde taraflar bir nevi ara verdiler Suriye'de. Dolayısıyla radikal bir değişiklik söz konusu değil. 

"Sezar Yasası Esad'ı zor durumda bırakıyor"

Esad yönetiminin kazanımları ne aşamada? 

Onun da sınırlarına girildi. İdlib bölgesine iç göç sebebiyle sığınmış yüz binlerce insan var. Bu insanların yeni bir göç dalgası oluşturmasından çekiniliyor. 

Hem Avrupa Birliği çekiniyor, hem Türkiye çekiniyor. Bölgedeki TSK varlığını da biraz bununla ilişkilendirmek gerekiyor. 

Bir taraftan oradaki cihatçı güçler varlıklarını sürdürüyorlar. 

Yani Esad rejimi evet üç-dört sene öncesine kıyasla çok daha iyi durumda, evet varlığını pekiştirdi. Ancak çok ciddi bir ekonomik krizle karşı karşıya. 

Özellikle "Sezar Yasası" olarak bilinen Amerikan yaptırımlarının devreye girmesi, Lübnan'daki ekonominin bozulması ve üstüne gelen pandemi, Suriye ekonomisini çökertmiş durumda. 

Çok ciddi bir ekonomik darboğaz söz konusu. 

Yani Rusya'nın ve İran'ın da kaynakları sonuçta kısıtlı ve Esad özellikle ekonomik anlamda çok büyük bir zorlukla karşı karşıya.

"TSK Libya'dan Karabağ'a dağılmış durumda" 

Peki Türkiye'nin dış politikadaki dikkati şu anda Karabağ ve Doğu Akdeniz'de. Suriye'nin Türkiye için biraz daha arka planda kaldığını söyleyebilir miyiz? 

Söylenebilir, bu gözlem noktalarının çekilmesi biraz da oradaki riskleri azaltma olarak yorumlanabilir. Libya'dan Karabağ'a kadar çok yaygın bir durumda TSK güçleri, dağılmış durumda. 

Dolayısıyla riskleri azaltma yoluna gidiliyor diyebiliriz. 

(PT)