Taliban RSF'ye ifade özgürlüğünü koruma sözü verdi: Nasıl güvenebiliriz?

“Mücahid'in RSF'ye verdiği basın özgürlüğüne saygı taahhüdü, açıkça güvenilirlik eksikliğinden muzdarip. Çünkü Taliban'ın bu konuda korkunç bir sicili var” dedi.

2009’da yayınladığı Afganistan raporuna dikkat çeken RSF “Taliban'ın 1996'dan 2001'e kadar süren saltanatı, Afganistan tarihinde karanlık bir dönemdi. Propaganda ve dini programlardan başka bir şey yayınlamayan Şeriat'ın Sesi Radyosu dışında tüm medya yasaktı” hatırlatması yaptı.

Sözcü Mücahid'in açıklamasında kullandığı terimlere dikkat edilmesi gerektiğini savunan RSF, Mücahid’in “Basın özgürlüğüne saygı duyacağız çünkü medya toplum için faydalı olacak ve liderlerin hatalarını düzeltmesine yardımcı olacak. Bu açıklama ile medyanın rolünün öneminin farkında olduğumuzu dünyaya ilan ediyoruz” dediğini aktardı.

Sonrasında ise “Özenle seçilmiş bu kelimelere ne kadar itibar edilmelidir? Taliban politikasında bir değişiklik mi var? Gelecek gösterecek” dedi.

Mücahid kadın gezetecilerin işlerini yapabileceğini söyledi

Mücahid'e yazılı bir taahhüt olasılığını da soran RSF, Taliban Sözcüsünden “Bir geçiş dönemindeyiz, birkaç gün beklemek daha iyi olacak ancak katılıyorum (yazılı bir taahhüt için). Devlet ya da özel medya için çalışan gazeteciler suçlu değildir ve hiçbiri yargılanmayacaktır. Bize göre bu gazeteciler sivil ve dahası zenginliğimizi oluşturan yetenekli gençler. Onlara karşı hiçbir tehdit olmayacak. Gazeteciler bazı yerlerde evde kaldıysa, bunun nedeni savaş durumudur. Yakında eskisi gibi çalışabilecekler. Şu anda ülkede hüküm süren korku iklimini 'kırmak' için onlara ihtiyacımız var” cevabını aldı.

Kadın gazetecilerin akıbeti hakkında ise Mücahid, “Afgan toplumu Müslüman. Dini kurallar ve fermanlar koymak için çok şehit verdik. Kadın gazeteciler de Müslüman. Elbette, giyim soruları için (tesettür kullanımı) yasal bir çerçeve oluşturacağız ve böylece kadınlar sokakta ve iş yerlerinde rahatsız olmayacaklar. Ancak, bu yazılı hükümler yürürlüğe girene kadar kadınlardan, stres olmadan ve korkmadan evde kalmalarını istiyorum. İşlerine geri döneceklerine dair onları temin ederim" dedi.

Kabil'deki gazeteci: Yarın zaten bugün

RSF ise Taliban Sözcüsünün açıklamalarına karşı ‘Karamsarlığa müsait bir bağlamda yapıldı’ notunu düştü. Kabil’deki bir gazeteciyle iletişime geçen RSF, ona "Şu anda Taliban size karşı umut vermekten başka bir şey yapmıyor mu?" diye sordu.

Gazeteci RSF’ye “Yabancılar gittiğinde ve hükümetleri kurulduğunda ne olacak?” diyerek cevap verdi.

“Yarın zaten bugün” diyen gazeteci “Yabancılar çoktan gitti. Taliban'ın hızlı ilerlemesi başladığından beri yaklaşık 100 medya kuruluşu faaliyetlerini durdurdu. Başkentte halen kadrosu bulunanlar dışında hala faaliyet gösteren medya kuruluşları, ülkenin yeni efendilerinin belirlediği koşullarda yayın yapıyor” dedi.

Gazeteci Kandahar'da el konulan bir radyo istasyonunun, Taliban tarafından yeniden "Şeriatın Sesi Radyosu" olarak yayın yapmaya başlattırıldığını söyledi.

Afganistan'da 12 bin gazeteci var 

Afganistan'da en az sekiz haber ajansı, 52 TV kanalı, 165 radyo istasyonu ve 190 basılı yayın (günlük, haftalık ve aylık yayınlar dahil) bulunuyor. Afganistan Medya ve Gazeteciler Federasyonu'nun son rakamlarına göre de Afganistan'da toplam 12 bin gazeteci var.

Afganistan Kadın Gazetecileri Koruma Merkezi de (CPAWJ), 764'ü Kabil, Herat ve Belh illerinde çalışan profesyonel gazeteciler olmak üzere toplam 1.741 kadının ülkedeki medya kuruluşlarında çalıştığını bildiriyor.

Afganistan, RSF'nin 2021 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'nde 180 ülke arasında 122. sırada yer alıyor. (HA)