Tersanelerin Rekabet Gücü: İşçi Ölümleri ve Kazalar

Cumhuriyet Halk Partisi'nin Tuzla tersanelerindeki çalışma koşullarını ve işçi ölümlerini araştırmak için kurduğu komisyonda yer alan İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Nur Serter, gözlemlerini bianet'e anlattı. Tuzla tersanelerinde iki haftada beş işçi iş kazalarında ölmüştü.

Dün (12 Eylül) tersanelerde özellikle taşeron çalıştırılan işçilerle görüşen, kadrolu çalıştırılan işçilerin konuşmaktan kaçındığını söyleyen Serter'in bazı saptamaları şöyle.

Hem güvenlik yetersiz hem işçiler eğitimsiz: Bir yandan işverenin alması gereken güvenlik önlemleri var. Diğer yanda işçilerin eğitimsizlikleri var. Ama bunların ikisini de sağlamak işverenin sorumluluğu.

Eğitim verilmiyor, işçi devri çok yüksek: Yaşamsal risk içeren bir sektörde işyeri eğitimi çok önemli. Taşeronlar aracılığıyla getirilen işçiler hiçbir eğitim almadan işe başlatılıyor. İşin riskleri konusunda bilgilendirilmiyor. Bu iş saatleri içinde verilmesi gereken bir eğitim. Ardından bir süre sonra yerine başka bir ekip geliyor.

Taşeron çalıştırma çok yaygın: Tersane işçilerinin yaklaşık üçte ikisi taşeron çalıştırılıyor.

Rekabet ucuz, eğitimsiz emeğe dayanıyor: Tersaneler rekabet koşullarını ucuz, eğitimsiz emek maliyetine dayandırıyor. Bunun sonucunda riskler oluşuyor. Bütün dünyada neoliberal ekonominin rekabeti işçilik maliyetleri üzerinden yürüyor.

Müfettiş raporları tek başına güvenilir değil: İş güvenliği müfettişlerinin var olduğu iddia ediliyor. Çalışmalarındaki saptamaların ne olduğunu bilmiyoruz; buna bakmak gerekiyor. Ama bu alanda çalışan bir akademisyen olarak bu saptamaların çok da yerinde olmayacağını bilirim.

Serter: Tersanelerin önlem alması yetmez

Serter kısa vadede çözümün tersanelerin işçilerin yaşamlarını korumak için şimdiye kadar almadıkları önlemleri almaları olduğunu söylüyor, ama ekliyor: "Ama bu geçicidir. Tersane işverenlerini de aynı kefeye koymamak gerek. Aralarında iyi niyetli olanlar var, önemsemeyenler de var. Ama önlemleri bugün alırlar, yarın yine gevşer."

Kalıcı çözümünse işsizliğin önlenmesi, taşeron çalıştırma koşullarının yasal düzenlemelerinin yapılması ve sendikalaşma olduğunu söyleyen Serter "Sendikasızlaştırma bütün dünyada artan bir eğilim. Ama Türkiye'de sendikalar çok gerekli" diyerek açıklıyor: "Sendikasızlaşma işçinin haklarını koruyacak kurumsal yapıyı, mücadele gücünü ortadan kaldırıyor. İşçi tek başına nasıl mücadele edecek? Ya işsiz kalacak, ya şartlara razı olacak."

Sendika ve işçi örgütleriyle görüştükten sonra rapor

CHP İstanbul milletvekilleri Bayram Ali Meral, Nur Serter, Şinasi Öktem, Kahramanmaraş milletvekili Durdu Özbolat ve Mersin milletvekili Ali Rıza Öztürk'ten oluşan komisyon sendikayla ve işçi birlikleriyle de görüştükten sonra çalışmalarını tamamlayıp raporunu hazırlayacak.

"Çalışma yaşamının güvencesine sahip çıkılması gerek" diyen Serter, sonuçları Meclis gündemine getireceklerini, bir Meclis araştırma komisyonu kurulmasını isteyebileceklerini söyledi. (TK)