TMK: İfade Özgürlüğünün Önündeki Engel

Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku adaylarından olan ve Diyarbakır'dan milletvekili seçilen Hatip Dicle'nin Terörle Mücadele Kanunu'ndan (TMK) bir yılı aşan hapis cezası almasının ardından, Yüksek Seçim Kurulu'nca vekilliğini düşürmesi, TMK'yı tekrar gündeme getirdi.

Dicle, 23 Ekim 2007'de söylediği şu sözler nedeniyle TMK'nın 7. maddesinden "terör örgütü propagandası yapmak" suçuyla bir yıl sekiz ay hapis cezası aldı, cezası Yargıtay'ca da onandı:

"Ateşkes fiilen geçersiz hale geldi. Ordunun operasyonları durmadığı takdirde onlar da meşru müdafaa haklarını kullanırlar. Çatışmalar bu şekilde bugüne kadar geldi."

Milletvekili seçilme yeterliliğinin düzenlendiği Anayasa'nın 76. maddesindeki, "affa uğramış olsalar da devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar" ile "bir yıl ve daha fazla hapis cezasından hüküm giymiş olmak" şartları gerekçe gösterilerek milletvekilliği düşürüldü.

30 gazeteci 2010'u hapiste geçirdi

TMK'nın 7. maddesi, ifade özgürlüğünün önündeki engellerden biri olarak değerlendiriliyor. Birçok gazeteci de yasanın bu maddesinden yargılanıyor ve/veya hüküm giyiyor.

Bağımsız İletişim Ağı (BİA) Medya Gözlem Masası'nın 2010 Medya Gözlem Raporu, 104'ü gazeteci toplam 220 kişinin düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilebilecek davalardan yargılandığını ortaya koyuyor.

Altı gazeteci yazdıkları, 24 gazeteci de "Ergenekon", "KCK", "Devrimci Karargah", "Balyoz" gibi çeşitli operasyonlar çerçevesinde 2010'u hapiste geçirdi. 2010'da TMK'dan verilen mahkûmiyetler 2009'a göre altı kat arttı.

BİA Medya Gözlem Raporu, hükümetin Kürt Sorunu'na yaklaşımını, çeşitli soruşturmalarda yargı uygulamalarını eleştirenlerin, insan hakları ihlallerine karşı ses verenlerin, vicdani ret hakkını savunanların karşılaştığı baskılara da işaret ediyor.

2010, TMK'dan verilen mahkûmiyet kararların yoğun olarak görüldüğü bir yıl oldu: Yargılanan 149 kişiden 33'üne verilen cezaların toplamı 365 yıl 3 ay hapis ve 49 bin 200 TL idari para cezası oldu. 14 kişiyse beraat etti. 2009'da 23 kişi 58 yıl hapis ve 9 bin 740 TL para cezasına mahkum edilmişti.

Tutuklu vekiller de TMK'dan yargılanıyor

12 Haziran seçimlerinde aday olan ve milletvekili seçilen 11 sanıktan tutuklu yargılanan dokuzu da tahliye edilmedi. Kürdistan Topluluklar Birliği (KCK), Ergenekon ve Balyoz davalarından TMK kapsamında yargılanan sanıklar, "delilleri karartma ve kaçma şüphesi" gerekçe gösterilerek tutukluluklarının devamına karar verildi.

KCK davasında tutuklu yargılanan sanıklardan altısı, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku adaylarından. Dicle'nin yanı sıra, Selma Irmak, Faysal Sarıyıldız, İbrahim Ayhan, Kemal Aktaş ve Gülseren Yıldırım halen KCK davasından tutuklu.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) adaylarından Ergenekon sanığı olan dört kişiden Mehmet Haberal ile Mustafa Balbay'ın tutukluluğuna itiraz de iki kez reddedildi. Milliyetçi Hareket Partisi'nden (MHP) aday olan ve seçilen Engin Alan da Balyoz davası sanığı. (AS)