Toplumsal cinsiyet ve barış odaklı habercilik nedir?

2021’in ikinci Temel Gazetecilik Atölyesi’ninin üçüncü gününde toplumsal cinsiyet odaklı habercilik ve barış gazeteciliği konuşuldu.

Farklı şehir, üniversite ve mesleklerden 14 kişinin katıldığı ve 31 Mayıs’a kadar sürecek atölyede bianet kadın-LGBTİ+ editörü Evrim Kepenek ve gazeteci Murat Utku bizlerleydi.

bianet kadın-LGBTİ+ editörü Evrim Kepenek, “Toplumsal cinsiyet odaklı habercilik nedir, nasıl yapılır, örnekleri nelerdir?”i anlattı.

Toplumsal cinsiyet odaklı habercilik nasıl yapılır?

Kepenek, toplumsal cinsiyet odaklı habercilikte ilk adımdan başlayarak yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

• İlk adım: Haberi seçmek ve hangi taraftayız, buna karar vermek.
• İkinci adım: Haberi kim için ve neden yapıyorum, buna karar vermek.
• Uzman görüşlerinden yararlanmak. Uzman görüşlerinde de alanında uzman kadınları öncelik olarak alın.
• Haber içerisinde yer alan kadın-erkek-LGBTİ+ öznelerinin oranlarına dikkat edin.
• Haberleriniz sarsıcı ve tık derdinde olmasın.
• Haberiniz bilgi verici şekilde olsun.
• Dilinizi değiştirin. Dilimizi değiştirirsek, şiddeti az da olsa durdurabiliriz.

Kepenek, toplumsal cinsiyet odaklı haber yazarken dikkat edilmesi gereken noktaları da şöyle sıraladı:

• 5N1K detayı vermeyin.
• Ayrımcılık yapmayın.
• Edilgen dil kullanmayın.
• Haberi pornografikleştirmeyin.
• Kelime oyunları yapmayın.
• Militarist dil kullanmayın.
• Sıfatlardan kaçın.
• Kategorize etmeyin.
• Sembolikleştirmeyin.
• Yol yöntem gösterme.
• İstatiksel veri toplayın.
• Cinsiyetçi klişeler kullanmayın.

Haberlerde fotoğraf kullanımını da anlatan Kepenek, şunları söyledi: 

"Kadın çocuk yüzü göstermeyin, haber fotoğrafınız konu ile bağlantılı olsun. Kadın fotoğrafı üzerinden başka mesaj vermeyin. LGBTİ+ların yüzünü göstermeyin. Fotoğraflarla mağdur profili çizmeyin."

Örnek haberler üzerinden, medyada yaygın hatalardan bahsedildi.

Barış gazeteciliğiyle insanları "barış"a ikna etmek

Gazeteci Murat Utku “Barış gazeteciliği” oturumuna, medyanın dönüşümü içerisinde barış gazeteciliğinin ve dilinin nasıl değiştiğinden bahsederek başladı. 

Utku, "Gazeteci tarafsızlığı bir safsatadır. Gazeteci tarafsız olamaz.  Gazeteci her zaman demokrasiden, insan haklarından, hukukun üstünlüğünden, anayasal düzenden yana olmalıdır" diyerek, barış gazeteciliğine dair şunları söyledi:

* Barış gazeteciliği yapmak, iyi bir gazetecilik yapmanın da temelidir.

* Barış gazeteciliği, çatışmayı körükleyen değil, uzlaştıran bir haberciliktir.

* Barış gazetecilği, eril dile karşı olmaktır.

* Barış gazeteciliği kolaylaştırıcı roldedir.

* Barış gazetecileri, çatışma ortamındaysa eğer taraflara kuşbakışı ile bakan olmalı ve durumu anlamaya çalışmalıdır.

* Barış gazeteciliği, yeni yol bulunmasını söyler.

* Barış gazeteciliği iletişim sağlayıcı ve diyalog kuran taraftadır.

* Barış gazeteciliği farklılıklara rağmen ortak zemini vurgulamaktır.

* Barış gazeteciliği, aynı zamanda insanların haber alma hakkını ihlal etmeden, haberi bütünlüklü bir şekilde kamuoyuna sunmaktır.

Utku, "Gazeteci olarak gazeteciliğinizi barış odaklı kurar ve sürdürürseniz, yaptığınız haberlerin toplamından yıllar sonra bir külliyat çıktığını göreceksiniz ve insanları barışa böylelikle ikna edebilirsiniz" dedi.

Oturum, soru-cevapların ardından sona erdi.

* Atölye BİA haberleri için tıklayın.

(SO)