"Türkiye, UNESCO Listesinde Kalması İçin, İstanbul'u Korumak Zorunda"

Türkiye'nin 1 Şubat'ta UNESCO'ya bir rapor sunacağını hatırlatan Prof. Kuban, "İstanbul'un listede kalması için raporda en azından tarihi ve kültürel taşınmazlara dair yasanın Suriçi'nde uygulanmayacağı taahhüt edilmeli" dedi.

Gökçe Gündüç

"Sulukule ve Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)" adıyla düzenlenen basın toplantısı Sulukule Platformu ve Milletlerarası Anıtlar ve Sitler Konseyi'nden (ICOMOS) aktivist ve bilim insanlarının katılımıyla Makine Mühendisleri Odası'nda yapıldı.

Katılımcılar toplantıda, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde bulunan İstanbul'un, Tarihi Yarımada'daki hatalı uygulamalar nedeniyle bu listeden çıkarılabileceğini hatırlattı, Sulukule'deki "Yenileme Projeleri"nin de Yarımada'nın tarihi dokusuna zarar verdiğini vurguladı.

İstanbul'un "Dünya Mirası Listesi"nden çıkmaması için ne yapmalı?

ICOMOS Türkiye kurucusu Prof. Doğan Kuban, 1 Şubat'ta Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın, UNESCO'ya bir rapor sunması gerektiğini aktardı:

Kuban'a göre 2006'daki UNESCO toplantısından beri İstanbul'un korunması için hiç adım atmayan Türkiye'nin, listeden çıkmamak için hazırlayacağı raporda en azından "5366 Sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkındaki Kanun"u Suriçi'nde uygulamayacağını belirtmesi" gerektiğini vurguladı:

"İstanbul'un kaburgası Suriçi, Haliç ve Boğaziçi'dir. Buralar özel bir yasayla mutlaka korunmalı. Bu alan İstanbul'un yüzde birine denk geliyor. Yüzde 99'u soysunlar, bir onu bıraksınlar; bu bile yeter."

"Listede 9 bölge var, 5'inin koruması yabancılarda"

Uluslararası örgütlerde kalmak için ülkelerin aidat verdiğinin altını çizen UNESCO İzleme Komitesi üyesi Cevat Erder, bunun nedenini ülkelerin uluslararası toplumlardan dışlanmama çabasına bağladı:

"Listede 860'a yakın eser var. Bunların dokuzu Türkiye'de. Türkiye'nin yüzölçümü 779 bin metrekare; Yunanistan'ınki 130 bin ama listede 16 eseri var. Bu da Türkiye'nin kültürel varlıklarını değerlendirmede zayıf olduğunu gösteriyor. Türkiye'nin listeye girmiş beş bölgesinde kazı çalışmalarını yabancılar sürdürüyor. Kazı çalışmasını yapanlar oranın korunmasından da sorumlu."

2006'da İstanbul'un listeden çıkıp çıkmaması tartışılırken komitede olduğunu anlatan Erder, UNESCO'ya İstanbul Belediyesiyle birlikte pek çok söz verdiklerini ifade etti, "Toplantıdan sonra belediyeye sık sık verdiği sözleri hatırlattık ama bir çalışma içine girmedi" dedi.

"Türkiye kültürel mirasyedi"

ICOMOS Türkiye Ulusal Komitesi Başkanı Nur Akın'sa 1985'te başlayan süreçten bugüne tüm uyarılara rağmen devletin hiç adım atmadığını kaydetti:

"Şubatta 'Şunu yaptık, şimdi de bunu yapacağız' diyebileceğimiz hiçbir şey yok. Bir tane bile bilimsel restorasyon ilkelerine uygun yenileme yapılmadı. Sultanahmet'teki otel inşaatını düşünün; kültürel mirası korumuyor, yiyoruz."

Geçen günlerde, Sultanahmet’te, Four Seasons Oteli"nin Bizans Sarayı kalıntıları üzerindeki ilave inşaatlarının "hukuka aykırı" bir şekilde sürdüğü medyaya yansımıştı.

Toplantıya Doç. Dr. Deniz İncedayı (UNESCO), Aslı Kıyak İngin (Sulukule Platformu), Korhan Gümüş (Sulukule Platformu), Derya Nüket Özer (Sulukule Platformu) katıldı. (GG/TK)