Yükseköğretimde ve Sağlıkta Yeni Düzenlemeler Getiren Teklif Genel Kurul'da

* Fotoğraf: Güven Yılmaz / AA

TBMM Genel Kurulunda, sağlıkta şiddetin önlenmesine ilişkin düzenleme, Yükseköğretim Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne eklendi.

AA'nın haberine göre, düzenlemeye ilişkin önergede, Mecliste grubu bulunan beş siyasi partinin grup başkanvekillerinin imzası yer aldı.

Hükümetin hazırladığı ve işten çıkarmaların 3 ay boyunca yasaklanacağına ilişkin iddialarla gündeme gelen 62 maddelik yeni torba yasa teklifinin içerisinde gündeme gelen maddelerden biri olan “telafi eğitim düzenlemesi” başlığı da bu teklife eklendi.

Böylece, Covid-19 salgını nedeniyle yapılamayan eğitimlerin telafisine ilişkin düzenleme ile sağlıkta şiddetin önlenmesine yönelik düzenlemeyi de içeren Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin ikinci bölümünde yer alan maddelerin de TBMM Genel Kurulunda kabulüyle teklifin bütün maddeleri kabul edilmiş oldu; teklifin tümünün oylanması Genel Kurulun bugünkü birleşimine bırakıldı.

Şağlıkta şiddet düzenlemesi

Düzenlemeye göre, kamu ve özel sağlık kurum ile kuruluşlarında görev yapan sağlık personeliyle yardımcı sağlık personeline karşı, görevleri sebebiyle işlenen, Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) yer alan kasten yaralama, tehdit, hakaret ve görevi yaptırmamak için direnme suçlarında, ilgili kanunlara göre tayin edilecek cezalar yarı oranında artırılacak.

Söz konusu suçlarda, TCK’da yer alan hapis cezasının ertelenmesi hükümleri uygulanmayacak.

Şiddetin vuku bulduğu sağlık kuruluşunda, faile veya yakınına mağdurun verdiği hizmeti verebilecek başka sağlık personeli ve yardımcı sağlık personeli bulunması halinde, hizmet, ilgili diğer personel tarafından verilecek.

Telafi eğitim düzenlemesi

Milli Eğitim Temel Kanunu'nda yapılan değişiklikle, öğretmenlerin izinleri ve tatilleri düzenlendi.

* Buna göre öğretmenler, yaz tatili içinde aralıksız 2 ay izinli olacak ancak bu 2 aylık izin sürelerine dokunulmadan kalan tatil zamanlarında yönetmelikte saptanacak meslekle ilgili çalışmalara katılmakla yükümlü olacaklar.

* Rehberlik öğretmenleri; tercih danışmanlığı, alan ve ders seçimi, öğrenci tanılama sürecine bağlı olarak yapılacak çalışmalarda ihtiyaç duyulması halinde izin ve tatil dönemlerinde de görevlendirilebilecek. Bu durumda rehberlik öğretmenlerinin izinleri bir aydan az olamayacak.

* İlçe, il veya ülke genelinde genel hayatı etkileyen salgın hastalık, doğal afet, elverişsiz hava koşulları gibi nedenlerle eğitim öğretim faaliyetinin 2 haftadan fazla süreyle yapılamaması halinde uygulanacak telafi programlarının ders yılı içinde tamamlanamadığı durumlarda, yaz tatilinde yapılacak eğitim ve öğretim faaliyetleri nedeniyle, Milli Eğitim Bakanlığınca öğretmenlerin izinleri kısaltılabilecek. Bu durumda öğretmenlerin izinleri bir aydan az olamayacak.

* Kendilerine ikinci görev olarak okul/kurum yöneticiliği verilenler ve yüz yüze eğitim yapılmayan eğitim kurumlarında görevli öğretmenler ile Bakanlık merkez teşkilatı ve il/ilçe milli eğitim müdürlüklerinde görevlendirilen (yöneticilik dahil) öğretmenler, yıllık izinlerini Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre kullanacak.

* Okul müdürleriyle müdür yardımcıları, tatil aylarında okul işlerini ayarlamak ve düzenlemek şartıyla sırayla izinlerini kullanacak.

Ankara Bilim Üniversitesi kuruluyor

Başkentte, Türkiye Verimlilik Vakfı tarafından Yükseköğretim Kanunu'nun vakıf yükseköğretim kurumlarına ilişkin hükümlerine tabi olmak üzere, kamu tüzel kişiliğine sahip Ankara Bilim Üniversitesi adıyla vakıf üniversitesi kuruluyor.

Bu üniversite, rektörlüğe bağlı olarak mühendislik ve mimarlık fakültesinden, güzel sanatlar ve tasarım fakültesinden, insan ve toplum bilimleri fakültesinden oluşacak.

Kocaeli’de de üniversite

Kocaeli'nde, Avrupa Eğitim Vakfınca Yükseköğretim Kanunu'nun vakıf yükseköğretim kurumlarına ilişkin hükümlerine tabi olmak üzere, kamu tüzel kişiliğine sahip Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi adıyla bir vakıf üniversitesi kuruluyor.

Bu üniversite, rektörlüğe bağlı olarak diş hekimliği fakültesinden, sağlık bilimleri fakültesinden, mühendislik ve doğa bilimleri fakültesinden, lisansüstü eğitim enstitüsünden ve Avrupa Meslek Yüksekokulundan oluşacak.

Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi Rektörlüğüne bağlanan Avrupa Meslek Yüksekokulunda halen öğrenimlerini sürdüren öğrenciler ve öğretim elemanları ile Avrupa Meslek Yüksekokulunun mal varlığı, adı geçen üniversiteye devredilecek.

İkinci lisansüstü öğretime kabul edilecek öğrencilerin ödeyecekleri öğrenim ücretini, maliyetleri dikkate alarak YÖK tarafından belirlenecek üst limiti aşmamak şartıyla ilgili üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulu tespit edecek.

Yükseköğretim Kanunu’nda düzenlemeler

Kanun teklifiyle, yükseköğretimde gündeme gelen düzenlemeler ise şöyle sıralanıyor:

35 yaş şartı

* Yükseköğretim Kanunu'nun, Yükseköğretim Denetleme Kurulunun üyeliklerinde boşalma olması halinde eylülde seçim yapılması ve seçilen üyelerin ocakta göreve başlamasına ilişkin hükmü yürürlükten kaldırılıyor.

* Üniversitelerarası Kurulca belirlenen takvime göre, yılda iki kez yapılabilen doçentlik başvuru sayısı artırılarak bekleme süresi azaltılacak. Doçentlik sınavında değerlendirmeye esas alınan raporlar, jüri üyelikleri, jüri ve başvuru sonucu, elektronik ortamda ilgililerin erişimine açılacak.

* Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından belirlenen uzmanlık alanlarına başvuracak olanlar hariç, öğretim görevlisi kadrosuna başvuracak adaylarda, en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olma ve 35 yaşından büyük olmama şartı aranacak.

* Yükseköğretim kurumlarının uygulamalı birimlerinde görev yapan ve kanunla kadroları öğretim görevlisi kadrolarına dönüştürülen uzman, çevirici, eğitim öğretim planlamacısı öğretim elemanlarına ders verme imkanı sağlanacak.

* Açıköğretim öğrencileri, katkı payı veya öğrenim ücretini ödemesi ve her dönem başında kaydını yenilemesi şartıyla öğrencilik haklarından yararlanacak. Üst üste dört dönem bu koşulları yerine getirmeyen öğrencinin ilgili programdan ilişiği kesilecek.

Disiplin hükümleri

* Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim elemanlarının tabi olduğu disiplin hükümleri, konu hakkındaki Anayasa Mahkemesi kararları da dikkate alınarak bilimsel özerkliğe uygun ve günün ihtiyaçları doğrultusunda yeniden düzenleniyor. Ayrıca yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim elemanı dışında iş sözleşmesiyle çalışan personel hakkında İş Kanunu, memurlar hakkında Devlet Memurları Kanunu'nun uygulanmasına yönelik düzenleme de yer alıyor.

* Teklifle, rektörlüğe bağlı birimlerde görev yapan akademik personel ve daire başkanı kadrosunun dengi ve üstü kadrolarda bulunan personel ile memurlar için yetkili disiplin kurullarının teşkili düzenleniyor.

* Rektör tarafından verilen uyarma ve kınama cezalarına karşı itiraz, üniversite disiplin kuruluna yapılacak. Uyarma ve kınama disiplin cezalarına karşı itiraz başvurusunun yapılacağı disiplin kurullarının oluşumu ve yönetimi yeniden belirleniyor.

Ulusal ve uluslararası projelere finansman desteği

* Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığının uygun görüşü ile YÖK tarafından çıkarılacak yönetmelik uyarınca, üniversitelerin ulusal veya uluslararası kuruluşlar tarafından desteklenen projelerine, toplam proje bedelinin yüzde 30'unu aşmamak kaydıyla kaynak aktarılabilecek, bilimsel araştırma projelerine hakem değerlendirmesi yapan alan uzmanlarına ücret ödenebilecek.

* Ayrıca rektör, rektör yardımcısı ve genel sekreterlere, döner sermaye gelirleri dışında üniversitenin; teknokent, teknopark, teknoloji transfer ofisi, iktisadi işletmeler ve iştirakleri gibi gelir getirici müesseseler ve birimleri sebebiyle ayrıca huzur hakkı, yönetici payı, koordinatörlük, danışmanlık ve benzeri ücretler ödenmeyecek.

* Vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim elemanlarının mali hakları, devlet yükseköğretim kurumlarında çalışan emsalleriyle eşitlenecek.

* Vakıf yükseköğretim kurumları önlisans, lisans, tezli yüksek lisans ve doktora düzeyindeki her bir diploma programında öğrenim gören öğrencilerden; ilgili programın en yüksek merkezi yerleştirme puanına sahip en az yüzde 15'i kadar öğrenciyi, söz konusu programın öğrenim süresi boyunca ücretsiz okutmakla yükümlü olacak. Bu öğrencilerden eğitim ve öğretim süreçlerine ilişkin ücret talep edilmeyecek. Tezli yüksek lisans, doktora ve özel yetenek sınavı ile öğrenci alan programlarda en yüksek yerleştirme puanı sıralaması dikkate alınacak.

Vakıf üniversitelerine ilişkin düzenleme

* Vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyet izninin kaldırılması, kurucu vakfın tüzel kişiliğini etkilemeyecek. Öğrenciler, bursluluk durumları gözetilmek şartıyla eğitim-öğretim ücretlerini garantör üniversiteye ödemeye devam edecek.

* Faaliyet izni kaldırılan vakıf yükseköğretim kurumu adına, mülkiyeti Hazineye ait veya devletin hüküm ve tasarrufu altında olan taşınmazlara ilişkin tesis edilen irtifak hakları, verilen kullanma izinleri iptal edilecek. Bu taşınmazlar ile fiilen kullanılan taşınmazlar aynı amaçla kullanılmak üzere garantör üniversiteye tahsis edilecek.

* Vakıf yükseköğretim kurumunun muaccel ve kısa vadeli borçlarını, toplam yıllık eğitim ve öğretim gelirleriyle veya mevcut mal varlığıyla ödeme imkanının bulunmadığının Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü ve YÖK'ün kararıyla tespit edilmesi halinde, faaliyet izni geçici olarak durdurulacak.

* Vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyet izninin kaldırılması halinde, kurucu vakfa atanan kayyımın görevi sona erecek.

* Faaliyet izni geçici durdurulan vakıf yükseköğretim kurumunun, eğitim-öğretim faaliyetleri için mülkiyetinde yeterli taşınmazı bulunmadığının veya mevcut mal varlığıyla eğitim-öğretim faaliyetlerini sürdüremeyeceğinin garantör üniversite tarafından tespiti ve YÖK tarafından onaylanması halinde, faaliyet izni kaldırılacak.

* Yükseköğretim Kanunu'nda, vakıf yükseköğretim kurumlarına devlet yardımı yapılmasını da içeren düzenleme yürürlükten kaldırılıyor.

Vakıf üniversiteleri, gelirlerinin toplamının yüzde 2'sini teminat ayıracak

* Devlet yükseköğretim kurumlarında yalnızca Ar-Ge faaliyetlerinde bulunmak veya öğretim üyelerinin yürüttükleri Ar-Ge kapsamındaki projelere yardımcı olmak için istihdam edilen doktoralı araştırmacılara ödenecek ücrete esas gösterge rakamı, 40 binden 60 bine yükseltilecek.

* Araştırma görevlisi kadrolarına atanıp tezli yüksek lisans eğitimini tamamlamış olanların, alanıyla ilgili doktora veya sanatta yeterlilik eğitimlerine başlamaları için kadrolarıyla ilişikleri en fazla 6 ay daha devam edecek.

* Vakıf üniversitesi öğrencilerinin eğitimlerinin, ilgili vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyet izninin geçici olarak durdurulması ya da kaldırılması durumunda tamamlattırılmasında kullanılmak amacıyla; vakıf yükseköğretim kurumu, her yıl öğrenci gelirleri toplamının yüzde 2'sini, bir kamu bankasında kendi adına açılan hesaba teminat olarak aktaracak.

* Genel hayatı etkileyen salgın hastalık, doğal afet, elverişsiz hava koşulları gibi nedenlerle eğitim öğretim faaliyetinin 2 haftadan fazla yapılamaması halinde uygulanacak telafi programlarının ders yılı içinde tamamlanamadığı durumlarda, yaz tatilinde yapılacak eğitim ve öğretim faaliyetleri nedeniyle, Milli Eğitim Bakanlığınca öğretmenlerin izinleri kısaltılabilecek.

* Teklife göre, Yükseköğretim Kurulunca (YÖK) devlet yükseköğretim kurumlarında kalkınma planları hedefleri doğrultusunda, bilimsel ve teknolojik gelişmeye katkı sağlayacak nitelikte Ar-Ge faaliyetleri için bir koordinatör yükseköğretim kurumunun bünyesinde, birden fazla yükseköğretim kurumunun iş birliğiyle ortak uygulama ve araştırma merkezi kurulabilecek. Aynı ad, görev ve misyonla kurulacak ortak uygulama ve araştırma merkezi sayısı 2'den fazla olamayacak.

* Ortak uygulama ve araştırma merkezlerinin kuruluş ve işleyişine ilişkin usul ve esaslar, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığının görüşü alınarak Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.

* Açıköğretim hizmeti veren yükseköğretim kurullarının döner sermaye işletmelerinin açıköğretim fakültelerine ait alt hesaplarında oluşan gelirler, münhasıran bu faaliyetlerin gerektirdiği giderlerde kullanılacak. Bu hesaplarda 3'er aylık dönemler itibarıyla oluşacak gelir fazlalarının yüzde 80'i, her 3 ayda bir, izleyen ayın 15'ine kadar YÖK Başkanlığı muhasebe birimi hesabına aktarılacak. Aktarılan bu tutar, Başkanlık bütçesine kaydedilecek ve devlet, yükseköğretim kurullarına kaynak aktarmak suretiyle doktoralı bilim insanı ve araştırmacı yetiştirilmesi için kullanılacak. Devlet üniversitelerinde bulunan, YÖK tarafından belirlenecek öncelikli alanlarda yapılan doktora programlarındaki öğrencilere, Yüksek Öğrenim Öğrencilerine Burs Kredi Verilmesine İlişkin Kanun'a tabi olmaksızın burs verilebilecek. Söz konusu düzenleme 1 Ocak 2021'de yürürlüğe girecek.

Hususi damgalı pasaport

* Teklifle, öğretim üyelerinin 75 yaşına kadar çalışabilmelerine imkan sağlayan kanunda yer alan üniversitelerin arasına Kafkas Üniversitesi ve Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi de eklendi.

* Vakıf yükseköğretim kurumlarında görev yapan ve en az 15 yıl mesleki kıdemi olan öğretim üyelerine, hususi damgalı pasaport verilecek.

(TP)