Zonguldak Kız Meslek Lisesi, artık kültür varlığı

TMMOB’a bağlı Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve Zonguldaklıların verdiği mücadele sonucu, yapımı devam eden şehir hastanesinin “unutulan” otoparkı için yıkılmak istenen 80 yıllık Zonguldak Kız Meslek Lisesi kurtuldu.

Mimarlar Odası Ankara Şubesi, okul binasının tescillenmesine dair talebin reddine ilişkin Karabük Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 12 Haziran 2020 tarih ve 6011 sayılı kararını yargıya taşımış ve yürütmeyi durdurma kararı almıştı.

Karabük Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu da, mahkeme kararı doğrultusunda önceki kararın kaldırılmasına ve bahse konu taşınmazın "kültür varlığı" olarak tesciline karar verdi.

Karakuş-Candan: Kamu yararı kazandı

Kararı değerlendiren Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan şunları söyledi:

“Cumhuriyetin köklü kurumlarından olan Zonguldak Kız Meslek Lisesi ’nin korunması için Zonguldak Temsilciliğimiz, Zonguldak Kültür ve Eğitim Vakfı (ZOKEV), Zonguldak 67'liler Platformu ve Zonguldaklılar büyük mücadele verdi. Sürecin peşini hiç bırakmadık. Hem eylemlilikler hem de hukuksal süreç sonucunda kazanan kamu yararı oldu.”

Ne olmuştu?

Zonguldak’ta yapımı devam eden şehir hastanesinin otoparkı için 80 yıllık Zonguldak Kız Meslek Lisesi’nin yıkılması kararına karşı Mimarlar Odası Ankara Şubesi, lisenin tescili için Koruma Kuruluna başvurdu. 

Başvurunun reddedilmesinin ardından lise yıkım tehdidi altına girdi. Bunun üzerine Mimarlar Odası Ankara Şubesi kararı yargıya taşıdı. Davada bilirkişi raporunda yapının bellek değerine dikkat çekilerek korunması gerektiği vurgulandı. 

Zonguldak İdare Mahkemesi de bilirkişi raporunu esas alarak, dava konusu işlemin uygulanması halinde telafisi mümkün olmayan zararlar verileceği gerekçesiyle yürütmeyi durdurma kararı verdi.  

Mimarlar bu kararın ardından Karabük Bölge Koruma Kurulu’na başvurdu ve gereğinin yapılmasını istedi. Kurul mimarlara yazı göndererek, Zonguldak Kız Meslek Lisesi’nin tescillendiğini bildirdi.

Zonguldak Kız Meslek Lisesi

İlköğretim üzerine öğretim süresi 4 yıl olan ve öğrencilere ortaöğretim düzeyinde asgari kültür ve uygar bir dünya görüşü kazandırılması yanında, çeşitli meslek alanlarında endüstrinin ihtiyaç duyduğu mesleki formasyon verilmek suretiyle öğrencileri iş alanlarına ve yüksek öğretime hazırlayan programların uygulandığı endüstriyel teknik öğretim okulu.

1940’ta dönemin Zonguldak valisi Halit Aksoy’un girişimleriyle gündeme gelen Zonguldak Kız Sanat Okulu açılmasıyla ilgili çalışmalar başlatılmıştı. Aynı yıl görevi yeni devralan Zonguldak valisi Cahit Güner tarafından 1941-1942 öğretim yılı ilk dönem olarak, Hükümet meydanına yapılan yeni “Aksaray Binası”nda “Akşam Kız Sanat Okulu” olarak, 2 öğretmen ve 55 öğrenci ile eğitime başlandı. 1945’ten sonra aynı binada 5 yıllık “Kız Enstitüsü” olarak öğretime devam edildi.

Lise 1953-1954 Öğretim yılında Mithatpaşa Mahallesi yolu çıkışında Zonguldak’ın ilk valilik hizmet binası olan eski vali konağı yanındaki binaya taşındı ve hemen yukarısındaki Verem savaş binasıyla birlikte müşterek olarak kullanıldı. Bu binalarda nakış ve giyim sipariş atölyeleri de açılarak öğretime devam edildi. 1958-1959 yılında O zamanki adı Namık Kemal İlkokulu önündeki Gazi İlkokuluna taşındı ve aynı yıl ilkokuldan sonra 3 yıl eğitim veren Kız Sanat Ortaokulu da öğretime açıldı. 1962-1963 döneminde Anaokulu da faaliyete geçti.

Şimdiki kendi ana binasına 1963-1964 Öğretim yılında taşındı. Mimari olarak “yay” şeklinde bina sınıfına giren yapının mimarlığını Yaprak Hanım yaptı. 1961’de başlayan okul inşaatı 1963’te tamamlandı. Okulun inşa edildiği Yayla Mahallesi, Zonguldak okullar bölgesine dahil olsa bile, özellikle bu okul binası, önünden geçen insanların gözlerini ayıramaz şekilde tüm endamıyla kent hafızası adına oldukça önemliydi. 

Yeni binasına taşınan okul, ortaokul üzerine 3 yıllık kız enstitüsü öğretimine başladı. 1974-1975 Öğretim yılında Kız Enstitüsünün adı Kız Meslek Lisesi olarak değiştirildi. 1991-1992 Öğretim yılında 4 yıllık Kız Teknik Lisesi açıldı. 1993-1994 Öğretim yılında Anadolu Kız Meslek Lisesi açıldı. 2000-2001 Öğretim yılında Mesleki Açık Öğretim Lisesi açıldı. 1996 METGE ve 2004’te MEGEP projesinde pilot kurum olarak, mesleki eğitim programlarındaki değişim ve yeniliklerde bölgede öncülük yapan okul 2006’da yeni programlar doğrultusunda meslek alanlarını yeniledi.

Bilişim Teknolojileri, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, Grafik ve Fotoğrafçılık, Yiyecek İçecek Hizmetleri, Giyim Üretim Teknolojisi, El Sanatları Alanı, Kuyumculuk Teknolojisi, Radyo TV, Büro Yönetimi, Güzellik ve Saç Bakım Hizmetleri alanlarında ve bunun alt yan kolları alanlarında olmak üzere onlarca dalda eğitim ve öğretimini, “Zonguldak Yayla Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi” adı altında devam ettiriyor. (TP)