Çalışırken ölmek ve katillerin cezasızlıkla ödüllendirilmesini istemiyoruz!

Ata Emre Akman 20 yaşındaydı. Balıkesir Üniversitesi Turizm Fakültesi Turizm Rehberliği Bölümü öğrencisiydi. Birçok üniversite öğrencisi gibi eğitim görürken ekonomik olarak zorlanıyordu. İhtiyaçlarını karşılamak için Dominos Pizza’da kuryelik yapmaya başladı.

11 Mayıs gecesi 01.30 sularında Karesi ilçesi Karaoğlan Mahallesi Emir Sokak’ta bir siparişe gitti. Apartmana siparişi teslim edip yolun karşısındaki motosikletine doğru giderken sokaktan geçen 17 yaşındaki E.Ö. tarafından yolu gasp amaçlı kesildi. E.Ö. Emre’yi yakasından yakalayıp gasp etmek istedi. Emre ne olduğunu anlayamadan 25 bıçak darbesi ile ağır yaralandı. E.Ö. arkasına bile bakmadan kaçarken Emre ekmek teknesi olan motosikletinin üzerine yığıldı. Çevredekilerin haber verdiği sağlık ekipleri ve polis olay yerine geldiğinde Emre’nin cansız bedeni ile karşılaştılar.

Çevredeki kameralardan kimliği tespit edilen saldırgan, ailesi ile yaşadığı eve yapılan operasyonda gözaltına alındı. Daha önce de kasten yaralama ve tehditten altı ayrı suç dosyası olan E.Ö. tutuklanarak cezaevine gönderildi.

Ertesi gün Ata Emre Akman’ın cenazesi Bursa’nın Mustafakemalpaşa İlçesi Muradiyesarnıç Mahallesi meydanında kılınan cenaze namazı sonrası mahalle mezarlığında defnedildi.

Emre’nin moto kurye arkadaşları cinayetin işlendiği sokakta toplanıp “Artık ölmek istemiyoruz” diyerek tepkilerini ortaya koyarken; Emre’nin üniversite arkadaşları ve hocaları da Balıkesir Üniversitesi’nde anma ve protesto yürüyüşü gerçekleştirdi.

Ata Emre’nin ölüm haberi sosyal medyada duyulduktan sonra kuryeler arasında büyük bir acıya ve öfkeye neden oldu. Birçok kişinin aklına, 5 Kasım 2022’de Ankara’da trafikte yol verme tartışması sonrası üç kişi tarafından canice boğazından bıçaklanarak öldürülen, Gazi Üniversitesi Tarih Bölümü öğrencisi ve Trendyol moto kuryesi Samet Özgül geldi. Haberlerin altına yazılan yorumlarda başsağlığı dileklerinin yanı sıra; “Tek tek ölüyoruz, buna bir dur diyen yok”, “Kendimizi korumak için boş gezmeyelim”, “Altı ayrı suçtan dosyası var ama elini kolunu sallayarak geziyor”, “Üç beş ay yatacak sonra çıkacak, nerede bu adalet?” gibi yorumlar öne çıktı. Birçok kurye de kendi başından geçen saldırı ve tehdit olaylarını anlatmaya başladı.

Dün akşam cinayetin görüntüleri sosyal medyada paylaşılmaya başlandıktan sonra ise konu kurye camiasının dışına taştı ve ülkenin gündemine girdi. 17 yaşında birinin bu kadar rahat ve sokakta rastladığı bir kuryeyi vahşice öldürmesi infiale yol açtı. Bir yanda sokak ortasında bu kadar rahat ve soğukkanlılıkla cinayet işleniyor olması, diğer yandan cezasızlığın insanlarda yarattığı kaygı ve adaletin sağlanamayacağı düşüncesi çaresizlikle karışık bir öfke ile tartışıldı.

Ata Emre Akman bu yıl kuryelik yaparken hayatını kaybeden 22 kuryeden birisi. Kurye Hakları Derneği raporlarına göre 2022’de en az 58, 2023’te de en az 68 moto kurye iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Kuryelerin yaralanmalı kazalarının ve maganda saldırılarının istatistikleri tutulamıyor bile. Yunus Emre Göçer davasından kamuoyunun bildiği gibi kurye ölümlerine dair davalarda adalet çoğu zaman tecelli etmiyor.

Moto kuryelerin sosyal güvenlik açısından yaşadığı sorunlara ve insani olmayan uzun saatler boyunca güvencesiz şartlarda çalışmak zorunda kalmalarına bir de maganda tehditleri/saldırıları ekleniyor. Kuryeliğin diğer adı güvencesiz ve riskli çalışma oluyor. Buna rağmen moto kuryelik, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın “İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği”nde ‘çok tehlikeli’ değil ‘az tehlikeli’ meslekler arasında yer alıyor.

Moto kuryeliğin yasal güvencelerinin sağlanması, kurye ölümlerinde ‘indirimli’ değil caydırıcı cezalar verilmesi güncel ve ‘can alıcı’ talepler olarak ortada duruyor. 

Ata Emre Akman ne ilk ne de son kurye ölümü! Öldürülen kuryeler için adaletin sağlanması yaşayan kuryeler için güvenceli çalışma koşullarının yaratılması gerekiyor. Tüm kuryelerin ortak ruh hali ile söyleyecek olursak: Çalışırken ölmek ve katillerin cezasızlıkla ödüllendirilmesini istemiyoruz!

*Bu yazı kaleme alınırken Ata Emre Akman için İzmir’de kuryelerin motosikletlerine siyah kurdeleler bağladığı, protesto için akşam Göztepe’de toplanma çağrısı yaptığı bilgisi geldi. Ayrıca 17 Mayıs Cuma günü, saat 10.00-12.00 arasında “Ata Emre Akman İçin Adalet, Artık Yeter, Çalışırken Ölmek İstemiyoruz” diyerek Türkiye genelinde protesto çağrısı yapıldı. 

(MÇ/VC)