Emekli İkramiyesi Almak; Müstafi Memurun ve Varislerinin Hakkı

Memurdunuz. Bir nedenle istifa ederek ayrıldınız. Ardından kamu sektörü dışında SSK'lı veya Bağ-Kur'lu olarak çalışıp, emekliliği hak ettiğinizde kamuda geçen süreniz için emekli ikramiyesi almak hakkınız olduğu halde verilmiyor. Niye? Emekli Sandığı'na tabi bir görevden emekli olmadığınız için.  Mevzuat böyle dediği için.

İkramiyenin bir hak olduğundan hareket eden benzer durumdaki emekliler önce Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanlığı'na başvurup, ikramiyelerinin ödenmesini talep etti. Başvuruları reddedilenler en geç 60 gün içinde idare mahkemesine dava açtı. Yargılama sonucunda verilen karar ile memuriyetteki süreleri için emekli ikramiyelerini almaya hak kazandılar.

Alınan yargı kararları bireye özgüydü. Ancak o kararlar baz alınarak aynı durumdaki emeklilere yönelik bir düzenleme yapılma yoluna gidilmese de konu Anayasa Mahkemesi'ne götürüldü.

Mahkeme "TC Emekli Sandığı'na tabi olarak çalışanların, görevlerinden ayrıldıktan sonra, kamu dışında bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olarak çalışmalarını tamamlayıp emekli olanlar son defa kamudaki hizmetleri için emekli ikramiyesi ödenmeyeceğine" dair yasa hükmünü iptal etti ve yeni bir düzenleme yapması için hükümete bir yıl süre tanıdı. (5 Haziran 2009 tarihli RG.)

Mahkemenin hükümete tanıdığı süre 5 Haziran 2010'da doldu ancak düzenleme yapılmadı.

Oluşan hukuksal boşluk TBMM tarafından "5997 Sayılı Bazı Kanunlarda Ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile doldurulmağa çalışıldı.(19 Haziran 2010 tarihli RG)  Yürürlük tarihi olarak 1 Haziran 2010 olarak belirlendi.

İkramiye alma umudu taşıyanların emekli ikramiyesi ödenmesinin yasal dayanağı ortadan kaldıran bu düzenleme; umutları bitirmedi ama azalmasına yol açtı. Niye? Çünkü 2829 sayılı Kanunun 12. maddesi 1. fıkrasındaki "Son defa T.C. Emekli Sandığı'na tabi görevlerden emekliye ayrılan ve..." ibaresi iptal edilmişti.

Bu ibare, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararında belirttiği Anayasa'nın 2. maddesindeki hukuk devleti ve 10. maddesindeki eşitlik ilkesine tam olarak uygun değildi. Benzer durumda olanlar ve varisleri SGK'ya başvurarak Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı dayanağında memuriyette geçen süreleri için emekli ikramiyesi ödenmesini talep etmeyi sürdürdüler. Başvuruları 60 gün içinde açık olarak SGK'ca reddedilenler, 60 gün içinde İdare Mahkemesine dava açtılar. Bu davalar halen sürmekte.

Bu yazıda kısaca özetlediğimiz konuyu "İstifa eden memur ya da varisleri ikramiyesini alabiliyor" başlıklı yazımda detaylı olarak ele almıştık.

O yazıdan bu yana ne tür gelişmeler oldu?

Cumhuriyet Halk Partisi 16 Haziran 2010 günlü "5997 Sayılı Bazı Kanunlarda Ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"la getirilen düzenlemeyi Anayasa Mahkemesi'ne taşıdı.

Bu arada bazı idare mahkemeleri emsal uyuşmazlıklar dayanağında "(5997 sayılı Kanunun 14.maddesi ile değişik) 5434 sayılı TC. Emekli Sandığı Kanunu'nun halen 89'uncu maddesi 1. fıkrasının 2. tümcesinin 'Son defa bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4. maddesi hükümlerinin uygulanmasını gerektiren görevlerde çalışmakta iken emekliye ayrılan ve ...' şeklindeki ibaresinin Anayasanın 2, 10 ve l38'inci maddelerine aykırı olduğu kanaatiyle anılan ibarenin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurulmasına karar verildiğinden ve Anayasa Mahkemesi'nin bu konuda vereceği karar işbu davanın sonucunu etkileyecek nitelikte bulunduğundan, Anayasa Mahkemesi'nce konu hakkında karar verilinceye kadar bakılan davanın bekletilmesine ve esas hakkında verilecek kararın ertelenmesine, Anayasa Mahkemesi'nin konu hakkındaki kararı gelmezse davanın yürürlükteki kanun hükümlerine göre çözümlenmesine"  karar verdi.

Sanal alemden öğrendiğimize göre Anayasa Mahkemesi 12.05.2011 tarihli oturumunda konuyu ele alıp, bir kez daha iptal kararı vermiş. Karar RG. henüz yayınlanmadı.

Mahkeme, iptalin yürürlük tarihi için yeniden yasa çıkarılması için süre verecek mi? Şimdilik bilmiyoruz.

Dileğimiz; geçmiş yıllarda memur iken SSK veya Bağ-Kur'dan emekli olanlara ikramiye ödenmesi konusunda bir düzenleme yapması ve bu düzenleme içeriğinde her hizmet yılı için bir maaş tutarında ikramiye verilmesi ve ikramiye miktarı hesaplanırken aynı derecedeki memurun bugün aldığı maaş ve katsayı üzerinden ödeme yapılmasının sağlanması.

Anayasa Mahkemesinin iptal kararının RG.de yayımlanması sonrası hükümetin yapacağı düzenlemeye kadar yapılacak bir şey var mı?

Avukat Fatma Şahin Çolak bu konuda; "Benzer durumdaki müvekkillerim için açtığımız davalar halen sürüyor. Anayasa Mahkemesi kararı henüz yayımlanmamış olsa da; dava açanların bu süreçten kârlı çıkacağını düşünüyorum. Bu bir haktır. Dava kazanılır ya da kazanılmaz. Çünkü bu tek bir haktır. Yasal düzenlemelerin sıkça değiştiği göz önüne alındığında bu tek hak kullanılmalıdır. Mağdur olduğu halde dava açmayanlar bu süreyi boşa harcamasınlar. SGK'ya verdikleri dilekçelerine aldıkları yanıt 'red' ise, idare mahkemesine dava açsınlar. Devlet memuru iken 'istifa' edip ayrılanlar, memuriyetine son verilenler, askerliğini yedek subay olarak yapanlar ile bu durumda olup da vefat edenlerin varisleri SGK'nın yanıtı doğrultusunda 60 gün içinde dava açmaları gerekiyor" diyor.

"Evet; bu bir hak ve sonucu ne olursa olsun kullanılmalıdır" diyenler gereğini yapmalı.

*Şadiye Dönümcü. sosyal hizmet uzmanı.