Hükümet Dinlemeyi Meclise Havale Edeceğine Kendi Çözsün!

Hükümet, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Sekreteri Önder Sav'ın makamında dinlendiği iddiasını araştırma sorunluluğunu, ortak Meclis Araştırma Komisyonu kurarak üzerinden atmaya çalışıyor.

Sav'ın Bolu eski valisi Ali Serindağ'la yaptığı konuşmaların metni Vakit gazetesinde yayınlanmıştı.

Bunun üzerine CHP yetkilileri, genel merkezde dinleme cihazı aramış fakat bulamamıştı. Vakit gazetesi Sav'ın telefonunu açık bıraktığını iddia ederken, CHP'liler bazı Emniyet görevlilerinin yasa dışı dinlemeyi gerçekleştirmiş olabileceğini söyleyerek İçişleri Bakanı Beşir Atalay'ı suçlamıştı.

Atalay'sa dün Meclis'te yaptığı konuşmada, iddiaları reddetmiş ve çözüm olarak bir araştırma komisyonu kurmayı önermişti.

Bir süre önce Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Osman Paksüt de Emniyet tarafından dinlendiğini iddia etmişti.

Meclis komisyonu etkisiz

Meclis İçtüzüğünün 104 ve 105. maddeleri Araştırma Komisyonu'nun nasıl kurulacağı ve yetkilerinin neler olduğunu düzenliyor.

Anayasanın 98. maddesine göre "Meclis araştırması, belli bir konuda bilgi edinilmek için yapılan incelemeden ibarettir".

İçtüzüğe göre kulan komisyonlar milletvekillerinden oluşuyor. Araştırmasını üç ay içinde bitiremeyen komisyona bir aylık kesin süre veriliyor. Bu sürede de araştırmanın tamamlanamaması halinde Meclis Genel Kurulu o ana kadar varılan sonuçları değerlendiriyor ve ya bununla yetinmeye ya da yeni bir komisyon kurulmasına karar veriyor.  

Meclis araştırma komisyonunun yetkileri şöyle:

"Bakanlıklarla genel ve katma bütçeli dairelerden, mahalli idarelerden, muhtarlıklardan, üniversitelerden, TRT'den, kamu iktisadi teşebbüslerinden, özel kanun ile veya özel kanunun verdiği yetkiye dayanılarak kurulmuş banka ve kuruluşlardan, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından ve kamu yararına çalışan derneklerden bilgi istemek ve buralarda inceleme yapmak, ilgililerini çağırıp bilgi almak."

Komisyon, ayrıca "gerekli gördüğünde uygun bulacağı uzmanların bilgilerine başvurabilir". Fakat "devlet sırları ile ticari sırlar, Meclis araştırması kapsamının dışında kalır".

Meclis Araştırma Komisyonları, konunun gündemde kalmasını sağlasa da, çoğu zaman yetkilerinin kısıtlı olması nedeniyle etkisiz kalıyor.

Örneğin, son olarak Dink cinayetini araştırmak üzere kurulan komisyon Albay Ali Öz'ü dinlemek için çağırmış, Öz önce gelmeyi reddetmiş, daha sonra da gelip konuşmamıştı.

Başbakanlığın denetim görevi

Oysa Başbakanlığın elinde çok daha etkin araştırma, soruşturma yapabilecek bir birim bulunuyor: Başbakanlık Teftiş Kurulu.

Doğrudan başbakan adına bu görevi yürüten müfettişler bütün kamu kurum ve kuruluşlarında her türlü araştırma ve incelemeyi yapma yetkisine sahip.

Müfettişler, görev emri dışında kalsa bile, inceleme sırasında öğrendikleri usulsüzlükleri derhal bildirebiliyor, kaybolabilecek delilleri toplayabiliyor.

Esas olan irade

Fakat sonuç itibariyle esas olan hükümetin iddiaları araştırmak ve suç işleyenlerin cezalandırılması için irade göstermesi.

Susurluk kazasının ardından gerek kurulan Meclis Araştırma Komisyonları, gerekse de Başbakanlık Teftiş Kurulu bir dizi rapor hazırlamış fakat ortaya çıkarılan ilişkiler ve bunun içinde yer alan isimler büyük ölçüde cezasız kalmıştı.

Bakan Atalay'ın yaptığı açıklamalar, Emniyet Genel Müdürü Oğuz Kağan Köksal'ın "Biz dinlemedik, araştırmayacağız" diye kestirip attığı göz önüne alınırsa, şu an itibariyle sonucun benzer olacağı anlaşılıyor. (EÜ/GG)