Aukus: Fransa büyükelçilerini geri çağırdı

 *Anlaşma kapsamında nükleer denizaltılar görev yapacak.

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, "olağanüstü kararın" durumun "olağanüstü ciddiyeti" tarafından haklı çıkarıldığını söyledi.

Aukus olarak bilinen ittifak, Avustralya'ya nükleer enerjiyle çalışan denizaltılar inşa etme teknolojisi veriyor. 

Hareket, Avustralya ile imzaladığı milyarlarca dolarlık bir anlaşmayı bozduğu için Fransa'yı kızdırdı.

Anlaşma, yaygın olarak Çin'in tartışmalı Güney Çin Denizi'ndeki etkisine karşı koyma çabası olarak görülüyor. Çarşamba günü ABD Başkanı Joe Biden, İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Avustralyalı mevkidaşı Scott Morrison tarafından açıklandı.

Fransa, kamuoyuna duyuru yapılmadan sadece saatler önce ittifaktan haberdar edildi.

TIKLAYIN - Aukus nedir? Çin ne diyor?

"Arkadan bıçaklama"

Cuma günü geç saatlerde yaptığı açıklamada, anlaşmayı "arkadan bıçaklama" olarak nitelendiren Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, büyükelçilerin Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un talebi üzerine geri çağrıldığını söyledi.

Le Drian, anlaşmanın "müttefikler ve ortaklar arasında, sonuçları ittifaklarımız, ortaklıklarımız ve Hint-Pasifik'in Avrupa için önemi hakkındaki vizyonumuzu doğrudan etkileyen kabul edilemez davranışlar oluşturduğunu" söyledi.

Bir Beyaz Saray yetkilisi, Biden yönetiminin hareketten pişmanlık duyduğunu ve önümüzdeki günlerde farklılıklarını çözmek için Fransa ile temasa geçeceğini söyledi.

Washington'da konuşan Avustralya Dışişleri Bakanı Marise Payne, Fransa'daki "hayal kırıklığını" anladığını ve "ikili ilişkilere verdiğimiz değeri" anlamasını sağlamak için ülkeyle birlikte çalışmayı umduğunu söyledi.

İlk kez elçi çağırıyorlar

Müttefikler arasında büyükelçilerin geri çağrılması oldukça sıra dışı bir durum ve Fransa'nın ilk kez iki ülkeden elçileri geri çağırdığına inanılıyor.

Washington'daki Fransız diplomatlar, ABD ile Fransa arasındaki ilişkileri kutlamak için Cuma günü yapılması planlanan bir galayı çoktan iptal etmişti.

Siber ve yapay zeka teknolojisi

Anlaşma, Avustralya'nın nükleer enerjiyle çalışan denizaltıları işleten dünyada yedinci ülke olacağı anlamına geliyor. Ayrıca müttefiklerin siber yetenekleri, yapay zekayı ve diğer denizaltı teknolojilerini paylaştığını görecek.

Duyuru, Fransa'nın 2016 yılında Avustralya ile 12 geleneksel denizaltı inşa etmek için imzaladığı 37 milyar dolar (27 milyar sterlin) değerindeki anlaşmayı sonlandırdı. Bu arada Çin, anlaşmaya dahil olan üç gücü "Soğuk Savaş zihniyetine" sahip olmakla suçladı.

(PT)